Meer arbeidsmigranten in daklozenopvang

Waar in de Stayokay aan de Scheepmakersstraat in Den Haag normaal gesproken reizigers slapen, is het hostel nu gevuld met zo'n veertig Oost-Europese arbeidsmigranten.

Door de coronacrisis zijn velen hun baan kwijtgeraakt en het aantal Oostblokkers dat onderdak vraagt bij de daklozenopvang is de afgelopen maanden fors gestegen.

"Het enige dat we normaal voor hen kunnen doen, is een warme deken en wat te eten geven", zegt Marlies Filbri, directeur van het Straat Consulaat Den Haag. "De Wet maatschappelijke ondersteuning stelt dat iedereen die recht heeft op zorg bij de daklozenopvang terecht kan. Arbeidsmigranten die hier korter dan drie jaar werken, vallen niet binnen die groep."

Maar tijdens de coronacrisis - waarbij iedereen zoveel mogelijk moet thuisblijven - werden de regels bijgesteld. Een lang gekoesterde wens van Filbri en haar collega's. Ook arbeidsmigranten mogen nu naar binnen worden gehaald. Hoeveel Oostblokkers voor de coronacrisis op straat leefden, is lastig te zeggen, maar de verwachting is dat de groep nóg groter is geworden. "Veel van de arbeidsmigranten zijn door corona hun baan én huis kwijtgeraakt."

Bed-bad-brood regeling

Inmiddels worden ruim tachtig arbeidsmigranten opgevangen in Den Haag. Dat gebeurt op twee locaties: voormalig verpleeghuis de Lozerhof en de StayOkay vlakbij station Hollands Spoor. Filbri vindt het een 'uitkomst' dat deze panden nu leegstaan door corona. "Het is echt een bed-bad-broodregeling die ze hier krijgen. Er is verder geen hulpverlening."

De dakloze arbeidsmigranten werkten vooral in de Westlandse kassen of hadden een baan als pakketbezorger voor grote distributiecentra. Volgens de directeur van het Straat Consulaat hebben sommigen na de opvang bij de Stayokay weer een baan gevonden of zijn ze op zoek naar werk. "Ze hoeven niet meer heel de dag bezig te zijn met: hoe krijg ik het warm en hoe kom ik aan eten? Je ziet echt dat het hen goed doet."

Tussen wal en schip geraakt

Filbri vindt het schrijnend te zien hoe slecht de arbeidsvoorwaarden zijn bij sommige uitzendbureaus waar de daklozen voor werkten. "Ze worden gemakkelijk ontslagen. Doordat werk en huisvesting aan elkaar zijn gekoppeld, komen ze uiteindelijk zonder rechten op straat te staan. Deze arbeidsmigranten zijn echt ontzettend kwetsbaar."

Filbri is als hulpverlener blij met de aanbevelingen die de commissie Roemer heeft gedaan om misstanden en uitbuiting in de toekomst te voorkomen. "Het enige wat ik mis in het rapport, is hoe er een oplossing komt voor de arbeidsmigranten die al tussen wal en schip zijn geraakt. Hoe gaan we hen helpen?"

Gewoon weer op straat na lockdown

De hulpverleners in de daklozenopvang verwachten dat de arbeidsmigranten gewoon weer op straat komen te staan zodra de lockdown voorbij is. "We zijn denk ik de enige beroepsgroep in Nederland die hoopt dat de lockdown voorlopig nog wel even duurt,'' aldus Filbri. "Er wordt straks gewoon gekeken: wie zijn de rechthebbenden? De rest moeten we weer wegsturen."

Dat gaat Filbri en haar collega's aan het hart. De gemeente Den Haag laat in een reactie weten dat zij naar oplossingen zoekt. "We beseffen ons heel goed dat de gemeente Den Haag dit niet alleen kan. Er moet landelijk geld beschikbaar worden gesteld om deze mensen op te vangen."