SP en CU komen met actieplan tegen uitbuiting arbeidsmigranten

De SP en de ChristenUnie hebben de handen ineen geslagen om de uitbuiting van arbeidsmigranten tegen te gaan. Maandag boden zij in de Tweede Kamer hun Actieplan Arbeidsmigratie aan, meldt mediapartner Omroep West. Een van de punten: "Trek de loonkosten voor buitenlandse werknemers gelijk met die voor Nederlandse werknemers."

"Uitbuiting, oneerlijke concurrentie en maatschappelijke ontwrichting", dat is wat er volgens de SP en ChristenUnie door de massale arbeidsmigratie ontstaat. "Er moet een einde komen," briest Jasper van Dijk, Tweede Kamerlid voor de SP. "Deze ongebreidelde arbeidsmigratie is slecht voor het land van bestemming en slecht voor het land van herkomst. Er ontstaat grote leegloop dáár en verdringing op de arbeidsmarkt hier."

Van Dijk doelt op het punt dat Nederlanders die hier thuiszitten niet genoeg kans zouden krijgen op werk, omdat Polen veel goedkoper zijn. In Polen worden kinderen opgevoed door hun grootouders, omdat ouders massaal hier geld komen verdienen. Volgens hem is er tot nu toe te weinig gedaan aan de situatie van arbeidsmigranten. "Hoewel de afgelopen jaren meerdere keren misstanden aan het licht zijn gekomen, blijft minister Koolmees hangen in termen als meer 'voorlichting', 'oproep om misstanden te melden' en 'overleg'. Dat is gewoon slappe hap."

Actieplan

Van Dijk is zelf een kijkje gaan nemen bij de Westlandse kassen en uitzendbureaus. "Ik heb gezien dat er onder slechte omstandigheden gewerkt wordt. Dat bedrijven zowel werkgever als huisbaas zijn en dat dit uitbuiting in de hand werkt. Veel arbeidsmigranten moeten een groot bedrag van hun loon afdragen voor huisvesting op afgelegen plekken, met kamers die ze met onbekenden moeten delen. Hier moet een einde aan komen."

Daarom komen SP en CU gezamenlijk met hun actieplan arbeidsmigratie. Daarin stellen zij beperkende regels voor. De concurrentie op arbeidsvoorwaarden moet worden beperkt met werkvergunningen voordat migranten in andere Unie-landen aan de slag mogen. Ze willen dat werkgevers niet langer de huur mogen inhouden van het loon. Dat moet van elkaar gescheiden worden om zo de macht van de werkgever wat in te perken. Ook zouden arbeidsmigranten zich vanaf dag één moeten inschrijven in de Nederlandse administratie. Na drie maanden moet de integratie beginnen en Nederlands worden geleerd. Van Dijk. "Ook voor de veiligheid op de werkvloer; een Pool die de taal niet spreekt, kan moeilijk gewaarschuwd worden of iets zeggen van zijn situatie."

Aantal arbeidsmigranten

Daarnaast willen de partijen de loonkosten voor buitenlandse werknemers gelijktrekken met die voor Nederlandse werknemers, en arbeidsmigranten beter beschermen tegen uitzendbureaus. Een vergunningsplicht voor uitzendbureaus is een van de maatregelen die de partijen voorstellen. De laatste jaren zijn er veel bureaus bijgekomen. "We zien dat daar veel malafide bureaus tussen zitten."

Ook moeten lidstaten onderling afspraken maken over aantallen werknemers die van het ene land naar het andere gaan. Dat willen de partijen in Brussel bespreken. "Gezien het vrije verkeer van werknemers binnen de EU, zal dit niet makkelijk zijn," geeft Van Dijk toe. "Maar er zijn meer dingen in de geschiedenis beslecht, denk aan einde van de kinderarbeid of het vrouwenkiesrecht, dus waarom zouden we dit niet kunnen veranderen?"

Uitbuiting arbeidsmigranten

De combinatie van de SP en ChristenUnie is bijzonder, aangezien de ChristenUnie met deze samenwerking bewust afstand neemt van haar coalitiepartijen VVD en D66. "D66 en VVD willen dat er alleen maar meer arbeidsmigranten bijkomen in plaats van minder. ChristenUnie staat er hetzelfde in als wij."

Oneerlijke concurrentie

Sinds de grenzen binnen de EU stapsgewijs steeds meer opengingen, is het aantal arbeidsmigranten verveelvoudigd. Maar liefst 400.000 arbeidsmigranten - waarvan het merendeel uit Polen, maar ook steeds vaker Slowaken, Roemenen en Moldaviërs - zijn de afgelopen twaalf jaar naar Nederland gekomen. Voor hen is het werk aantrekkelijk: ze verdienen al snel vier keer zo veel als in eigen land. Volgens CU en SP zit daar ook een deel van het probleem.

"In West-Europa kan gewoon veel meer verdiend worden", aldus Van Dijk. "Dus Oost-Europeanen gaan naar het Westen, waardoor er daar leegloop ontstaat. Een Nederlandse werkgever die kan kiezen tussen een Pool of een Nederlander uit de bijstand, zal altijd kiezen voor de Pool, want door allerlei belastingtrucs is hij veel goedkoper. Daarnaast is die Pool niet zo snel ontevreden, in tegenstelling tot de Nederlander in de bijstand: de Pool verdient hier namelijk alsnog vier keer zoveel dan in zijn thuisland."