Den Haag is het zat: 'Westland, ga je eigen arbeidsmigranten huisvesten'

Arbeidsmigranten laten wonen tussen de kassen? Liever niet, zo lijkt het motto van de Westlanders.

Ook al houden ze de economie flink draaiende, vrijwel elk plan voor grootschalige huisvesting van arbeidsmigranten wordt hard afgeschoten. Ondertussen wordt de druk om Polen, Roemenen en Bulgaren te huisvesten steeds groter, maar is er überhaupt nog een plek in Westland over waar zij wél kunnen wonen?

"In een weiland, met z'n allen bij elkaar", "dichtbij de kassen", "en vooral ver weg van de woonwijken", zo klinkt het op straat als Westlanders de vraag krijgen waar arbeidsmigranten het beste gehuisvest kunnen worden. Eén ding is in elk geval zeker: "Zolang de Westlanders zelf er maar geen last van hebben."

En dat is precies ook de reden dat de afgelopen jaren er geen één van de zeven plannen om de arbeidsmigranten te huisvesten van de grond kwam. Vorige week werd ook een van de laatste strohalmen om zeep geholpen: de Madeweg in Monster waar 78 Polen zouden komen. De reden herhaalt zich: "de buurt wil het niet", en de politiek zwicht er voor.

Spuugzat

En dat terwijl de glastuinbouwgemeente acht jaar geleden nog plechtig beloofde om binnen rap tempo 2.000 slaapplaatsen te regelen voor de grote stroom Polen, Bulgaren en Roemen die jaarlijks naar de Westlandse kassen toetrekken. Om hier te werken welteverstaan.

Van de 12.000 arbeidsmigranten die in Westland werkzaam zijn, wonen er namelijk slechts 4.500 ook daadwerkelijk in de gemeente. Omdat het aan woningen voor arbeidsmigranten in Westland ontbreekt, wonen ze daarom veelal in Haagse, Vlaardingse en Schiedamse wijken. En dat zijn de buurtgemeenten spuug en spuugzat.

Nul vertrouwen

Nu er vorige week ook door de Madeweg een grote dikke streep ging, is in Den Haag in elk geval het vertrouwen dat er ook nog maar iets gaat gebeuren in Westland rondom de huisvesting van arbeidsmigranten tot het nulpunt gedaald. "Westland heeft wel de lusten, maar niet de lasten", briest CU/SGP-raadslid Pieter Grinwis. "Al jaren kunnen wij duizenden arbeidsmigranten die in het Westland werken, hier in Den Haag opvangen."

Waarom dat zo vervelend is? "Ze wonen hier in Den Haag in wijken die al ongelooflijk druk en krap zijn. Bewoners ervaren overlast en rommel op straat, maar in het Westland plukken ze de vruchten en wij plukken hier alleen de wrange vruchten." Volgens Grinwis zou in dit geval de provincie moeten ingrijpen. "Zij moeten gewoon zeggen tegen Westland: 'oké jullie willen 1.000 extra arbeidsmigranten, dan zorg je ook voor 1.000 extra bedden."

Genuanceerd
Dat Westland financieel zou gaan bijdragen voor de woningen die de arbeidsmigranten in Den Haag bezetten, is volgens Grinwis niet de oplossing. "Die wijken hier in Den Haag zijn al zo vol. Dat los je niet op met geld. Ik roep Westland écht op, neem je verantwoordelijkheid: bouw nieuwe locaties in Westland, de plek waar de meeste arbeidsmigranten ook gaan werken."

Volgens fractievoorzitter Peter Duijsens van Westland Verstandig ligt het iets genuanceerder. "Het is nu eenmaal een vrije sector. Uitzendbureaus hier in het Westland kunnen woningen in Den Haag huren of opkopen. Daar kunnen we weinig aan doen. Ze kunnen net zo goed woningen voor arbeidsmigranten in het Westland regelen en in Den Haag laten werken."

Nieuwe woonvisie
Toch blijft het een feit dat er in acht jaar tijd geen één plan om woningbouw voor arbeidsmigranten te realiseren in Westland geslaagd is. Sterker nog: er is inmiddels nog maar een concreet plan over. Hoe is dat toch mogelijk? De gemeente Westland verschuilt zich al jaren achter 'bezwaren van omwonenden', 'geen wijziging van het bestemmingsplan mogelijk', en een 'nieuw ontwikkelkader'.

Anno 2020 is er een nieuwe woonvisie in Westland. "We gaan het gehele woonbeleid - zowel particuliere woningen als de huisvesting van arbeidsmigranten - integraal bekijken," aldus wethouder Abee. "We verwachten dat er op basis hiervan geschikt(ere) locaties te vinden zijn. We mikken op leegstaande kantoorpanden."

Campussen
Terug naar de beginvraag. Zijn die locaties er echt wel? Zullen omwonenden niet altijd tegenstemmen? Of laat een bestemmingsplan het anders niet toe? Volgens raadslid Peter Duijsens van Westland Verstandig zijn er nog wel degelijk plekken over. "Wij hebben een aantal jaar geleden al voorgesteld om arbeidsmigranten te huisvesten op het ABC-terrein in Poeldijk. Of naast het terrein van FloraHolland."

"Deze locaties zouden ook veel logischer zijn. Dichtbij het werk en buiten een woonwijk. Het moeten een soort campussen worden. Op andere plekken in Nederland wordt dat al gedaan. En de directeuren van het ABC terrein en FloraHolland zijn enthousiast. Ze laten dit gevoelige dossier liggen, ik begrijp er echt helemaal niks van!"

Bij de kweker
Daarnaast zou een ander deel van de arbeidsmigranten op het terrein van de tuinders zelf gehuisvest kunnen worden, maar ook dit idee werkt de gemeente Westland al jaren tegen. Ze zouden bang zijn voor een dubbelrol van de kweker, als werkgever en huisbaas.

Glastuinbouw Nederland is wél een voorstander van dit plan. "We moeten niet terug naar vroeger, waarin arbeidsmigranten in de kassen sliepen, maar huisvesting aan de randen van het terrein van de kweker is een prima idee. In het Oosten van het land gebeurt dat al,' aldus voorzitter Sjaak van de Tak. 'Het is al acht jaar een moeilijk dossier voor de gemeente Westland en ze kunnen het blijkbaar qua locaties niet eens worden. Dan moet je op zoek naar een 'next best' oplossing."

Hoopvol
Ook de provincie Zuid-Holland is inmiddels van mening dat er in Westland iets gedaan moet worden. Anne Koning, gedeputeerde van Zuid-Holland: "Huisvesting van arbeidsmigranten is inderdaad een groot vraagstuk. Daarom starten we samen met de gemeente Westland een 'experimenteel' project, dat is nog in de opstartfase. We willen daarbij onderzoeken hoe we meer zowel kwantitatieve als kwalitatieve huisvesting mogelijk kunnen maken."

Het klinkt hoopvol. Maar zelfs als die 2.000 bedden gerealiseerd worden - over 'pak 'm beet' op z'n vroegst vijf jaar, dan wonen er slechts 6.500 arbeidsmigranten in Westland van de 12.000 die er werken. Een druppel op een gloeiende plaat, zo lijkt. Aan de andere kant: alle beetjes helpen.