Gascrisis voorbij in Westlandse kassen? 'Geen faillissementen gemeld'
Rode cijfers en een golf van faillissementen. Dat werd verwacht bij glastuinbouwbedrijven als gevolg van de torenhoge gasprijzen. Een half jaar later is het vrij stil aan de kant van de tuinders.
Is de paniek van de gascrisis voorbij? "Het lijkt op dit moment allemaal mee te vallen", aldus Jacco Vooijs van Glastuinbouw Westland.
Een half jaar geleden gaf de sector nog een noodsignaal af. De verwachting was dat ruim een derde van de glastuinbouwbedrijven betalingsproblemen zou krijgen, en dat zelfs 8 procent helemaal failliet zou gaan. "Echte harde cijfers hebben we nog niet", aldus Vooijs. "Maar de signalen die we nu krijgen, is dat de situatie niet zo erg is als we van tevoren dachten."
Ik sta nog steeds achter het signaal dat we een half jaar geleden afgaven.
Arne Bac (tuinbouwspecialist Rabobank)
Was het dan allemaal een storm in een glas water? "Ik sta nog steeds faliekant achter het signaal dat we een half jaar geleden hebben afgegeven", zegt ook Arne Bac, tuinbouwspecialist van de Rabobank, de belangrijkste geldschieter van de kassen. "Maar het momentum toen, was heel anders dan nu. De gasprijs lag vijftien keer hoger dan normaal. Kwekers kampte met grote zorgen of ze hun hoger wordende kostprijs zouden terugverdienen."
Duurzame oplossingen en teelt anders inrichten
Dat de situatie nu erg meevalt, komt volgens de experts omdat telers massaal zijn gaan anticiperen op de hoge gasprijzen. Bac: "Ze hebben bijvoorbeeld duurzame maatregelen genomen. Zoals ontvochtigen, waarmee warme vochtige lucht de kas in wordt gezogen, daarmee bespaar je 20 kuub gas per vierkante meter. Ook hebben veel tuinders tweede en derde schermen aangebracht, waardoor de warmte langer in de kas blijft. Ook is er geïnvesteerd in ledverlichting, wat 30 tot 40 procent besparing op het verbruik geeft."
Toch zijn volgens de kwekers dit soort oplossing slechts een 'druppel op een gloeiende plaat.' "Het zijn snippertjes voor ons", aldus Tom Zwinkels van Bryte Tomaten in 's-Gravenzande. "Bovendien kosten dit soort investeringen in eerste instantie vooral geld. Wat écht het verschil maakt, is dat wij onze lampen hebben uitgezet. Daarmee besparen we heel veel energie. Als we dat niet hadden gedaan, hadden we inderdaad rekeningen niet meer kunnen betalen."
Zachte winter, gasprijs omlaag
Er zijn zelfs kwekers die hun productie deze winter helemaal hebben stopgezet en bijvoorbeeld op een op een hele andere teelt zijn overgestapt. Bac: "Ook dat heeft er aan bijgedragen dat kwekers niet in de rode cijfers terecht zijn gekomen. Daarnaast gaan de gasprijzen niet meer over de kop. Het is natuurlijk nog steeds wel hoog. Maar niet meer de 3 euro die het geweest is."
Tot slot speelt de zachte winter mee én het feit dat sommige kwekers zélf de stekker uit hun bedrijf getrokken. "Tuinders hebben bijvoorbeeld de boel verkocht. Of kwekers die al tegen de pensioengerechtigde leeftijd aan hikten, hebben dat moment naar voren en zijn gestopt. Dat zorgt er allemaal voor dat faillissementen zijn uitgebleven."
Risico op faillissementen is er nog steeds
Toch is volgens de branche het gevaar nog niet geweken. "Vooral voor de kwekers die hun teelt anders zijn gaan inrichten, breekt nog een onzekere periode aan. Tomatenkwekers, die normaal gesproken een jaar rond kweken, gaan nu pas weer beginnen, omdat ze hun teelt in de winter hebben stilgelegd. Daardoor zal er straks een piek in de productie ontstaan en dat kan een neerwaarts effect op de prijs hebben", aldus een woordvoerder van Glastuinbouw Nederland.
Ook de Rabobank wil niet zeggen dat de crisis voorbij is. "Volgende winter zal opnieuw de vraag zijn, of de gasvoorraden voldoende zijn aangevuld en wat dit met de prijs doet. Het risico op faillissementen door de gasprijzen is zeker nog niet voorbij."