Tien jaar na MH17 blikt Jan Slok terug op de ramp waarbij zijn zoon omkwam: 'Er is een leven voor en na Gary'
"Daar gaan we." Dat is het laatste appje van Maassluizer Gary aan zijn vader. Een paar uur later – op 17 juli 2014 – stort vlucht MH17 neer en komen alle 298 inzittenden om het leven. Vader Jan Slok (65) en zijn vrouw Louise (65) staan elf keer op de vliegbasis in Eindhoven bij de terugkeer van kisten met stoffelijke resten. Nooit zit hun 'Gar' daarbij. "Het wordt nooit meer zoals vroeger, maar we zoeken ons geluk."
"Fijne vakantie", zegt Jan tegen zijn 16-jarige zoon als hij hem de dag vóór vertrek in 2014 afzet bij zijn moeder. Ze gaan naar Borneo, het oerwoud in, wilde dieren zien. In het vliegtuig maakt Gary een vrolijke selfie met zijn moeder Petra en plaatst die op Facebook. "Typisch Gary. Altijd lachend." Zegt Jan tegen mediapartner Rijnmond
Zijn vader krijgt een mopperend appje over de slechte stoel: "Verdorie, ik heb geen tv." Jan antwoordt: "Die zit in de leuning." Even later volgt het laatste appje: "Ik zet 'm uit. Daar gaan we."
Vlucht van de radar
Jan volgt vanaf zijn werkplek de vlucht via een app en ziet het toestel van zijn scherm verdwijnen. "Pestding, dacht ik toen. Die app werkt niet."
Als hij twee uur later op de A13 rijdt, wordt de radio-uitzending onderbroken: "Breaking news. Een vlucht van Schiphol naar Kuala Lumpur is neergestort in het grensgebied tussen Oekraïne en Rusland." In blinde paniek rijdt hij over de vluchtstrook naar huis: "Ik was helemaal over de rooie. Panisch."
Vanuit hun tuin in de bossen op de Utrechtse Heuvelrug blikken Jan en Louise terug op de MH17-ramp en halen herinneringen op. "Hij was zo'n lief knulletje", zegt Louise bladerend door foto's. "Ik zie hem nog liggen bij ons op de bank, tv kijken", vertelt vader Jan.
Een makkelijke, lieve, gezellige en vrolijke jongen was Gary. Na de zomer van 2014 zou hij eindexamen havo doen. Na de scheiding woonde hij bij zijn moeder in Maassluis. Twee keer per week kwam hij naar Rotterdam en op zaterdag gingen vader en zoon altijd samen naar voetbal.
“Hij was zo'n lief knulletje”
Louise Slok
Jan en Louise staan elf keer op de militaire vliegbasis in Eindhoven als kisten met stoffelijke resten terugkeren. En elf keer zit Gary er niet bij. "We hoopten elke keer: nu zit 'Gar' erbij." Zolang er geen stoffelijke resten zijn, is er geen identificatie en geen begrafenis.
Dat jaar liggen Jan en Louise er helemaal af. Veel gaat in een waas voorbij. Ze gaan nergens meer naartoe. "Het werk was niet meer leuk. De betekenis van je baan valt weg", vertelt Louise. "Het overschaduwt heel veel. Het gaat niet uit je systeem", vult Jan aan.
Helemaal niets van Gary op de rampplek
In juni 2015 - bijna een jaar later - wordt het onderzoek op de rampplek stopgezet. Toenmalig premier Rutte vertelt dat het niet waarschijnlijk is dat de laatste twee slachtoffers ooit nog geïdentificeerd zullen worden. "Dat was een opsodemieter", zegt Jan.
"We hebben niets van Gar, helemaal niets", vertelt Louise. Het is een raadsel en dat knaagt ook tien jaar na de ramp nog aan ze. "Allerlei scenario's ga je bedenken. Waarom is hij niet gevonden? Was hij van zijn plek, was hij plassen? Dat is vreselijk. Daar word je gek van", zegt Jan.
De begrafenis vindt ook pas na een jaar plaats. Met een lege kist. Wel eentje vol met herinneringen, brieven en de rugzak van Gary gevonden op de rampplek. Op het kerkhof in Maassluis ligt de symbolische kist van Gary naast die van zijn moeder.
Boos op Poetin
Naast het verdriet, groeit ook de boosheid. "Had Poetin in het begin nou maar gezegd dat het een foutje was. Dat was het anders geweest." Het bewijs is er, maar de Russische ontkenning is frustrerend. Dat geeft een extra scherpe rand aan het verlies.
“Waarom is hij niet gevonden? Was hij van zijn plek, was hij plassen? Daar word je gek van.”
Jan Slok
Na de MH17-ramp zijn Jan en Louise gestopt met werken. Ze kunnen vervroegd met pensioen. Ook zijn ze vertrokken uit Rotterdam. "Het voelde zwaar in de flat." Ze hebben vijf jaar een B&B gerund in een woonboerderij in Aalten en zijn nu neergestreken in een vakantiehuisje op de Utrechtse Heuvelrug.
'Gar' dragen ze altijd bij zich, hij zit in hun hart. Ze missen zijn aanwezigheid en hem niet te zien opgroeien. "HIj zou nu 26 jaar zijn. Waar zou Gar staan in het leven? Studeren, een vriendin, zou hij al vader worden?"
Tattoo van Gary
De glans is eraf maar ze moeten en willen door. "Er is een leven vóór en na Gary. Zonder hem zijn we niet compleet maar we hebben nog drie kinderen en kleinkinderen. Je hebt geen keuze. Je moet door. We hebben het hier naar ons zin en kunnen weer lachen."
Iedereen uit het gezin heeft een tatoeage laten zetten die ontworpen is door Louise. Het is een symbool met vijf betekenissen: de g van Gary, de s van Slok, het oneindigheidsteken, een hart en Gary's geboortejaar 1998.
Gary's boom
Ooit wil Jan naar de rampplek. "Niet om te zoeken. Dat veld is omgeploegd en er staan weer zonnebloemen." Hij wil er om een andere reden naartoe. "Het is een gevoel om even daar geweest te zijn waar zij het laatst geweest zijn. Even voelen hoe het is daar."
"Maar ik kan er niet naartoe", zegt hij er gelijk achteraan. Dat vindt hij heel jammer. Ook dat het tien jaar later nog altijd oorlog is. "Stop me niet in één kamer met Poetin."
Vandaag vindt er bij het monument in Vijfhuizen een herdenking van de MH17-ramp plaats. Jan en Louise gaan met alle kinderen en kleinkinderen. "We gaan bij Gary's boom zitten en luisteren naar de toespraken." Voor alle 298 slachtoffers staat er een boom.