Tien jaar na de Zandmotor: 'Vanuit de hele wereld komen hier kitesurfers naartoe'

Niemand had het verwacht, maar de Zandmotor is behalve een grootschalig natuurexperiment óók een archeologische goudmijn en paradijs voor kitesurfers.

"Vanuit de hele wereld komen kitesurfers naar dit strand toe", vertelt Petra Damsma van Rijkswaterstaat. Toch schuilt er ook een gevaar in de zandmotor. "Op sommige plekken zijn sterke stromingen en lopen zwemmers het risico de zee ingetrokken te worden."

Tien jaar geleden kreeg kitesurffanaat Toine de Klerk - die toen nog in Delft studeerde - lucht van de Zandmotor. "Ik was al veel op het strand om te surfen en zag toen dat ze bezig waren iets heel moois te creëren." Daarmee doelt hij op de enorme hoeveelheid zand - 21 miljoen kuub om precies te zijn - die in één keer in een haakvorm op het strand van Ter Heijde gestort werd. In de loop van de tijd moest dit zand zich gaan verspreiden om de kust sterker te maken.

"Het zand in de haakvorm transformeerde al snel in een lagune tussen het strand en het schiereiland", vertelt de kitesurfer. "Die lagune is een soort meertje: het water is hier vlak, ondiep, zonder golven, maar je hebt wél de stabiele zeewind. Ideaal om het kitesurfen te leren. Uiteindelijk besloot ik acht jaar geleden samen met een vriend om hier een surfschool neer te zetten. Het is een groot succes: op een drukke dag staan hier wel honderden kitesurfers te oefenen, trucjes te doen en samen van de natuur te genieten."

Artikel gaat verder onder de video:

'Sterke muistromen maakt zwemmen soms gevaarlijk'

Daarnaast trekt de Zandmotor ook veel zwemmers, paardrijders en wandelaars. "Bij laag water kan je zelfs zo de lagune wandelend oversteken naar het schiereiland", vertelt Zandmotor-projectleider Petra Damsma. "Dit brengt echter ook problemen met zich mee. Bij opkomend tij lopen grote delen van de zandmotor weer onder water, en ontstaan er wadden.

Al verschillende malen moest de Reddingsbrigade uitrukken om mensen te redden die door opkomend tij verrast werden en vast zaten op zo’n wad. Ook komen er in de lagune sterke muisstromen voor. "Daardoor lopen zwemmers het risico de zee ingetrokken te worden. Een tijd lang heeft er dan ook een zwemverbod gegolden bij de Zandmotor."

Mammoettanden gevonden

Een ander onvoorzien effect van de zandmotor is dat het een archeologische goudmijn is. "De Zandmotor is opgespoten met Noordzeezand. Daar zijn veel archeologische voorwerpen als vuurstenen en fossielen in te vinden. Er zijn mensen die hier gewoon als hobby naartoe gaan om mammoettanden te zoeken en zelfs een kaak van een mammoetbaby hebben gevonden. Dat is toch fantastisch? Het zijn de verrassinkjes van de Zandmotor."

Of de recreanten ook in de toekomst op deze manier van de Zandmotor kunnen genieten, is nog onzeker. "De vorm van de Zandmotor is ontzettend grillig", vertelt kitesurfer De Klerk. "Het meer is al wat kleiner geworden en het zou best kunnen dat het op een gegeven moment helemaal opdroogt, daar houden we wel rekening mee. Maar voor de komende tien jaar zitten we in elk geval nog goed, dat weten we zeker. En tot die tijd kijken we niet te ver vooruit, en blijven we lekker van de Zandmotor genieten."