Valstar wil raad winnen voor Warmtenet Monster

Wethouder Peter Valstar hoopt de gemeenteraad van Westland over de streep te trekken om een bedrag van 1,9 miljoen euro vrij te maken als bijdrage in de aanleg van het op stapel staande Warmtenet Monster. Dit net is een samenwerking van de gemeente met energieleverancier HVC en woningcorporatie Arcade.

Binnen de gemeenteraad bestaan nog veel vraagtekens over het ambitieuze plan, zo bleek afgelopen week tijdens een commissievergadering. Meerdere fracties vroegen om meer duidelijkheid over de betaalbaarheid voor de gebruikers. Reden voor wethouder Valstar om, in aanloop naar de raadsvergadering van 29 januari, een uitvoerig memo naar de raad te sturen.

Fasegewijze aanpak

Valstar: "Hoewel we niet kunnen garanderen dat de kosten altijd laag blijven - zoals ook niet het geval is voor gas- en elektriciteitsvoorzieningen - doen we ons uiterste best om de betaalbaarheid te waarborgen. Daarom starten we met een kleinschalige eerste fase in Monster. Deze beperkte omvang van het gebied biedt Arcade, HVC en de gemeente de mogelijkheid om de focus te leggen op het waarborgen van betaalbaarheid voor huurders. Fase 2 wordt pas gestart wanneer de wet- en regelgeving meer duidelijkheid biedt over de betaalbaarheid voor particulieren en de rest van Monster."

Extra maatregelen voor borging van betaalbaarheid

In fase 1 is het plan om 761 woningen van Arcade aan te sluiten op het warmtenet. Om de betaalbaarheid te garanderen, nemen Arcade en HVC volgens Valstar aanvullende maatregelen die verder gaan dan het 'Niet meer dan anders'-principe van de 'overheidswaakhond' Autoriteit Consument & Markt (ACM).
Dit omdat volgens de wethouder dat:
1) Arcade bijdraagt aan een deel van het vastrecht;
2) De variabele warmteprijs 5 procent lager is dan die van gas;
3) Arcade de isolatie van de woningen verbetert, waardoor de warmtebehoefte vermindert;
4) Huurders een elektrische kookplaat met pannenset krijgen, hier hoeven zij niet zelf in te investeren.

Valstar verklaart verder: "Berekeningen van Arcade tonen aan dat huurders hierdoor tussen de 40 en 110 euro per jaar besparen op hun energierekening. Bovendien leidt de verbeterde isolatie tot extra besparingen, die kunnen oplopen tot 500 euro per jaar. De besparing hangt af van de mate van verbetering in isolatie ten opzichte van de huidig situatie."

Keuzevrijheid

Het is voor particulieren nu nog steeds financieel voordeliger om op gas te blijven, omdat de aansluitkosten voor het warmtenet hoger zijn dan die van een nieuwe cv-ketel. Dit zal naar verwachting veranderen door toekomstige wetgeving. Het voorstel biedt particulieren de keuze om zich al dan niet aan te sluiten en geeft hen de keuzevrijheid om te wachten tot het financieel voordeliger wordt.

Lokale warmtebronnen: meer prijsstabiliteit

Een belangrijke kans op het gebied van betaalbaarheid ligt in het benutten van lokale warmtebronnen. "Door gebruik te maken van deze bronnen worden we minder afhankelijk van de fluctuaties in de gasprijs, die vaak worden beïnvloed door geopolitieke gebeurtenissen. Denk hierbij aan de stijging van de gasprijzen tijdens de oorlog in Oekraïne en de onzekerheid rondom gasleveringen uit Qatar. In sommige periodes na het uitbreken van de oorlog bleek warmte substantieel voordeliger dan gas, zoals in 2022", schrijft Valstar.

Bescherming tegen hoge kosten

Bij warmte is overstappen naar een andere leverancier vaak niet mogelijk. Daarom beschermt de ACM consumenten met het 'Niet meer dan anders'-principe, wat betekent dat de energierekening voor een gemiddelde woning op warmte niet hoger mag zijn dan die van een vergelijkbare woning op gas.

Toch kan warmte soms duurder zijn, zoals duidelijk werd in het tv-consumentenprogramma Kassa, waarin een verschil van 535 euro werd getoond. Valstar: "Dit komt doordat de ACM uitgaat van gemiddelden. Bij een goedkope gasleverancier, een goedkope cv-ketel en laag verbruik kan warmte duurder zijn. Daar staat tegenover dat warmte vaak goedkoper is bij een dure cv-ketel, een hogere gasprijs en een hoger verbruik. Daarnaast monitort de ACM de winsten van warmtebedrijven. Bij onredelijke winst worden consumenten gecompenseerd."

Hij voegt er nog aan toe: "Naast argumenten rondom betaalbaarheid zijn er nog milieutechnische en ruimtelijke aspecten die ten opzichte van het alternatief, namelijk de warmtepomp, in het voordeel zijn van het warmtenet."

Warmtenet vergeleken met warmtepomp

Met een bredere blik op de toekomst stelt de wethouder: "Het Klimaatakkoord benadrukt dat vaak collectieve warmte een maatschappelijk voordelige keuze is die de grootste CO2-reductie oplevert. Ook de Regionale Energiestrategie (RES) bevestigt deze richting. In onze regio is er namelijk een overschot aan warmte, maar een tekort aan elektriciteit. Het grootschalig inzetten van warmtepompen zou leiden tot een enorme belasting van het elektriciteitsnet, wat aanzienlijke investeringen vereist om dit op te lossen. Investeringen die ook allemaal bij de consumenten eindigen. De berekening van Arcade laat ook zien dat het investeren in een warmtenet voordeliger is dan een warmtepomp die elke 15 jaar vervangen moet worden."

Praktische aspecten

Om zijn pleidooi nog wat kracht bij te zetten, stipt Valstar nog enkele pluspunten aan: "Warmtenetten bieden ook praktische voordelen ten opzichte van warmtepompen. Een warmtepomp vereist bijvoorbeeld veel ruimte in huis voor de benodigde installaties, terwijl een afleverset van een warmtenet minder ruimte inneemt dan een traditionele cv-ketel. Voor Arcade is het bijvoorbeeld lastig om een warmtepomp te installeren vanwege de benodigde ruimte in en buiten de woning. Daarnaast zal HVC warmte leveren op een temperatuur van 70 graden. Dit betekent dat woningen niet of nauwelijks extra geïsoleerd hoeven te worden. Ter vergelijking: om een warmtepomp efficiënt te laten werken, is een hoge mate van isolatie en aanpassing van de radiatoren noodzakelijk, wat grote investeringen met zich meebrengt."