Groeiende populariteit ouderinitiatieven: ouders nemen het stuur in begeleid wonen

De trend waarbij ouders en familie zelf zorgen voor een begeleidende woongroep voor hun kind of familielid met een beperking, ook wel bekend als ouderinitiatieven, is de afgelopen jaren steeds populairder geworden. De WOS zocht uit waarom. Vandaag deel 1 van een drieluik.

De opkomst van ouderinitiatieven is een directe reactie op de behoefte aan een meer gepersonaliseerde zorg voor mensen met beperkingen. Hoewel deze initiatieven uitdagend zijn om op te zetten, leiden ze volgens eigen zeggen uiteindelijk tot een hogere kwaliteit van leven voor de bewoners.

Nico Schipper, woordvoerder 's Heeren Loo: "Ouders willen graag zelf nauw betrokken zijn bij de zorg voor hun kind en daar verantwoordelijkheid voor nemen. Daarom nemen zij zelf graag de regie. Meestal komen zij dan voor de uitvoering van de zorg bij ons of collega's van ons terecht. In de praktijk is de geboden zorg hetzelfde, maar hij wordt op een andere manier georganiseerd."

Kenmerken van begeleidende woongroepen

Voor zover bekend is Dubbelvier in Honselersdijk het eerste ouderinitiatief in de regio en begin van deze eeuw gestart. De woongroepen zijn doorgaans kleinschalig, wat een huiselijke sfeer en persoonlijke aandacht mogelijk maakt. De zorg en begeleiding worden op maat gemaakt en volledig afgestemd op de unieke behoeften van de bewoners. Er is een sterke gemeenschapszin waarbij ouders, begeleiders en soms vrijwilligers een hechte gemeenschap vormen. De kleinschalige en persoonlijke aanpak leidt vaak tot maatwerkzorg en grote tevredenheid onder ouders en familieleden. Daarnaast is er flexibiliteit om in te spelen op de veranderende behoeften van de bewoners.

Blijven wonen in bekende omgeving

Stichting Wouw bestaat momenteel uit twaalf actieve ouderparen en er is een wachtlijst. Mariska van de Meijs: "Er zijn nog geen concrete plannen voor een locatie waar een huis kan worden gerealiseerd. Om de zorg te kunnen betalen, zal de toekomstige woning uit minimaal 26 appartementen moeten bestaan." Het initiatief voor het oprichten van de stichting Wouw is ontstaan vanuit ouders wiens kind al voor een langere tijd ingeschreven stond bij de Rederijker in ’s-Gravenzande. "Ouders kiezen voor Wouw omdat zij een fijne plek willen voor hun kind met 24 uur begeleiding in het Westland, zodat hun kinderen in de voor hen bekende omgeving kunnen blijven wonen. De toekomstige bewoners zijn allen actief in werk, sport of andere clubs in het Westland. Veel toekomstige bewoners kunnen daar momenteel zelfstandig naartoe met de fiets of bus. Het is belangrijk dat zij deze zelfstandigheid kunnen behouden."

“Voor onze doelgroep is er geen goed alternatief.”

stichting Authentiek Wonen

Simone Engelsman van stichting Authentiek Wonen: "We hebben allemaal een jongvolwassen zoon of dochter met Autisme Spectrum Stoornis (ASS) en onze gezamenlijke wens is dat onze kinderen kunnen uitvliegen naar een fijne en veilige leefomgeving. Als ouders bieden we wonen met begeleiding vanuit ‘beschermd wonen’. Voor onze doelgroep is er geen goed alternatief. De groei van ouderinitiatieven heeft vooral te maken met het feit dat je zelf wil kunnen kiezen hoe en waar je (je kind) wil gaan wonen. Dus je hebt zelf de regie. Als de overheid hiervoor voldoende ruimte biedt, dan is dit een goede trend. Het vergt wel heel veel van ouders om een goede en gedegen organisatie op te zetten."

Verkrijgen vergunningen kan complex zijn

Het opzetten en financieren van een begeleidende woongroep is niet zonder uitdagingen. Er zijn hoge opstartkosten en doorlopende kosten voor zorg en onderhoud. Het naleven van regelgeving en het verkrijgen van vergunningen kan complex zijn. Bovendien kan het lastig zijn om voldoende gekwalificeerd personeel te vinden en te behouden, want alle initiatieven zijn een verplichte samenwerking met een zorgpartij. Dit zijn vaak de grote bekende zorgpartijen die actief zijn in het Westland, zoals Philadelphia en Ipse de Bruggen.

“Er zijn bestaande ouderinitiatieven die het erg moeilijk hebben.”

's Heeren Loo

"Gevaren zijn dus dat het in de toekomst betaalbaar moet blijven. Dit is ook afhankelijk van hoe het nieuwe kabinet omgaat met dit soort burgerinitiatieven. Een ander gevaar is de continuïteit. Wat als de ouders het niet meer kunnen of overlijden? Wie neemt dan de organisatie van het ouder(familie)initiatief over? Ook stijgen de zorgkosten, maar het PGB stijgt niet voldoende mee. Dit betekent minder geld en dus minder zorg die geleverd kan worden", aldus Simone Engelsman van Stichting Authentiek Wonen.

"Er zijn bestaande ouderinitiatieven die het erg moeilijk hebben en/of (dreigen te) verdwijnen omdat de financiering vaak lastig is. Daarom kun je niet over een trend spreken. Het beeld is difuus. Het lijkt er zelfs op dat het tij keert. Kanttekening daarbij is dat het beeld niet overal hetzelfde is", zegt Schipper.

Toekomst

De trend van ouderinitiatieven toont een krachtige wens van ouders om zelf de regie te voeren over de zorg voor hun kind. Echter, de vele uitdagingen die gepaard gaan met het opzetten en onderhouden van deze woongroepen, werpen vragen op over de toekomst van deze initiatieven. In deel 2 gaan we morgen in op de ervaringen van ouders die deze weg hebben gekozen en hoe zij omgaan met de obstakels die op hun pad komen.