Hoe nu verder met het huisvesten van arbeidsmigranten in Westland?

Het plaatsen van woningen voor arbeidsmigranten op de terreinen van ABC Westland in Poeldijk en naast het World Horti Center in Naaldwijk is geen oplossing voor de korte termijn. Het duurt nog tenminste twee jaar voordat er daar woningen gebouwd kunnen worden voor de buitenlandse werknemers, zo blijkt uit navraag van de WOS.

Volgens Herwi Rijsdijk, directeur van bedrijventerrein ABC Westland, is het niet gemakkelijk om woningen voor arbeidsmigranten te bouwen. Weliswaar heeft hij een terreintje naast ABC gevonden waar er ruimte is voor zijn plannen, maar nu is dat nog glastuinbouwgrond. Dat laten omzetten en onderzoek laten doen naar de uitstoot van stikstof, is geen klus die snel geklaard is. Rijsdijk denkt een gebouw met zo'n 320 tot 400 bedden te kunnen neerzetten.

Op het terrein van ABC Westland werken ook veel arbeidsmigranten. Daar woningen bouwen, zou dus meteen het aantal verkeersbewegingen op de Westlandse wegen kunnen doen afnemen. Hoewel hij liever vandaag dan morgen woningen voor de werknemers ziet, vindt Rijsdijk het van het grootste belang dat het goed gedaan wordt. Dus geen pand bovenop of tussen bestaande bedrijfspanden, maar net ernaast. Rijsdijk: "Je moet er wel veilig en prettig kunnen verblijven."

Bij bloemenveiling Royal Flora Holland zegt woordvoerder Michel van Schie dat er zeker wordt nagedacht over huisvesting van arbeidsmigranten op haar grond. Zo is er een locatie vlakbij het World Horti Center op het oog. In totaal kunnen daar 220 bedden komen. Van Schie: "Alleen moet er dan nog wel heel wat worden geregeld. Denk aan vergunningen en ook aan de ontsluiting van het gebied." Voor de bloemenveiling is huisvesting van buitenlandse arbeiders overigens een stuk minder interessant, omdat er volgens de woordvoerder relatief weinig werken bij Royal Flora Holland. Toch wil de bloemenveiling een bijdrage leveren aan de oplossing van het tekort aan bedden.

Maar komt het allemaal wel snel genoeg? Er zijn direct bedden nodig. Ruim twee jaar geleden werd in de gemeenteraad opnieuw afgesproken dat er tweeduizend bedden bij moesten komen om tijdelijke werknemers te kunnen huisvesten. Van die afspraak is bar weinig terechtgekomen. Zelfs een noodplan van toenmalig wethouder Karin Zwinkels, om tijdelijke woningen bij tuinders toe te staan, werkte niet. Waar ligt dat aan? Volgens Jacco Vooijs van Glastuinbouw Westland is het noodplan niet van de grond gekomen omdat het heel erg duur was. "Zes van de elf uitzendbureaus zijn aan de slag gegaan met in totaal achttien locaties. Maar onderaan de streep kwamen ze er niet uit."

Alleen aan de Tiendweg in Naaldwijk is onlangs een voormalig kantoor omgebouwd tot onderdak voor arbeidsmigranten. Maar de 76 bedden die daar zijn gekomen zijn slechts een druppel op de gloeiende plaat, erkent ook de uitbater van die locatie, Edwin Grootscholten van EG Personeelsdiensten. "Maar goed, het zijn er toch weer 76." En hij is blij met de locatie op het Naaldwijkse bedrijventerrein: "Het ligt niet midden in een woonkern, maar ook niet achteraf." Hoewel ook Grootscholten in het begin nog wel wat weerstand van omliggende bedrijven kreeg, is het hem toch gelukt: "We zijn het gesprek aangegaan en hebben geprobeerd het vertrouwen te winnen." Dat zijn plan wel tot uitvoer is gekomen, heeft er volgens hem vooral mee te maken dat het aantal bedden niet enorm is en dat de locatie ook best 'complementair' is: de arbeidsmigranten en de bestaande bedrijven zitten elkaar niet in de weg, omdat de ene groep er niet is als de andere groep er wel is.

In de tussentijd is zo ongeveer elk ander huisvestingsplan voor arbeidsmigranten in Westland afgeschoten. Omwonenden van mogelijke locaties vinden niet dat de buitenlandse werknemers bij hen in de buurt moeten wonen. Ze vrezen overlast en onveiligheid. En alhoewel er best wel eens meldingen bij de gemeente, politie en woningbouwverenigingen binnenkomen over woonoverlast en er heus ook wel eens incidenten zijn, komen er geen signalen binnen dat de overlast de spuigaten uitloopt. Lastig is ook dat deze meldingen niet als zodanig geregistreerd worden, waardoor niet exact te bepalen is hoeveel overlast er nu precies van de arbeidsmigranten ervaren wordt.

Inmiddels zinspeelt een meerderheid van de Westlandse gemeenteraad op huisvesting bij de tuinders zelf. Dat is een aanpak die op sommige locaties bewezen goed werkt, maar die op andere plekken uitbuiting van arbeidsmigranten in de hand werkt. Zij zijn dan immers voor werk, inkomen en huisvesting afhankelijk van dezelfde partij. Ook tuinbouworganisatie Glastuinbouw Westland ziet het eigenlijk niet zitten, maar dan ook vooral om een andere reden: "Het probleem is dat veel tuinbouwbedrijven maar weinig ongebruikt erf hebben. Dus dat moet je gewoon niet willen." Toch wil de belangenvertegenwoordiger er wel over nadenken. Vooijs: "Het kan wel op restpercelen. Die grondposities zijn er in het Westland. Maar dat moet dan wel met een uitzender gedaan worden, want die zijn goed controleerbaar."

Uitzender Edwin Grootscholten denkt dat er ook best mogelijkheden zijn op andere Westlandse bedrijventerreinen om buitenlands arbeiders te huisvesten. Hij noemt als voorbeeld de locatie op bedrijventerrein Honderdland waar NL Jobs een 'Polenhotel' wil bouwen. Hoewel ook dit plan op zeer veel weerstand kon rekenen van de lokale bevolking, is het volgens Grootscholten wel een goed plan: "Anders krijg je veel versnippering." Een oplossing voor de zeer korte termijn heeft hij overigens niet.

Ed de Vries

Ook Vooijs constateert dat er eigenlijk geen plannen voor de zeer korte termijn zijn. Eén of meer schuldigen wil hij niet aanwijzen. "Ons doel is om goede huisvesting te organiseren, samen met de ondernemers. Wij zijn aan het kijken hoe we ons plan kunnen aanscherpen. Maar voor de korte termijn wordt het inderdaad lastig." Hij blijft zich met Glastuinbouw Westland wel inzetten voor professionele huisvesting, waarbij hij uitgaat van twee- tot drieduizend bedden in de komende jaren.

Alle hoop is nu gevestigd op de dit jaar aangetreden CDA-wethouder Albert Abee, die eerder in de gemeente Lansingerland al te maken kreeg met tuinbouwkwesties. Volgens hem is er flink wat veranderd bij de gemeente Westland, zo vertelde hij in het radioprogramma Maarten in de Middag van de WOS: "Een van de zaken die we op een andere manier willen aanpakken, is dat we eerst ons huiswerk als gemeente goed moeten doen en niet eerst een proefballon oplaten waar iedereen zich over buigt zonder gehinderd te worden door kennis. Dus eerst proberen om goed binnen de gemeente te kijken als er een aanvraag binnenkomt wat de voor- en nadelen zijn en wat acceptabel is. En dan pas naar buiten." Op de vraag of dat in het verleden dan niet goed is gegaan, wil hij niet echt ingaan: "Het heeft geen enkele zin om naar het verleden te kijken. Maar je moet wel van het verleden leren wat er misschien minder optimaal ging."

Over de toekomst is Abee hoopvol. Hij haalt bijvoorbeeld de voor de zomervakantie geopende locatie Elsenbosch in Naaldwijk aan. Daar is ruimte voor 320 bedden. "En er staat een locatie op Honderdland (in Maasdijk - red.), die aan het einde van de proceduretijd komt. Daar hebben we het over 225 bedden." Wat hem vertrouwen geeft, is dat hij op relatief korte termijn met nieuwe locaties naar buiten denkt te kunnen komen. "Dan denk ik aan een aantal maanden, waarbij we zicht krijgen op nieuwe kansen, waarvan ik denk dat ze ook redelijk kansrijk zijn." Daarbij wordt ook gekeken naar andere doelgroepen op het gebied van wonen, zoals bijvoorbeeld woningen voor jongeren. Voor de kortere termijn wordt gekeken naar een proef met huisvesting van arbeidsmigranten bij de tuinder. "Maar daar hebben we wel de provincie voor nodig. Ik kan geen garanties geven, maar ik heb wel het vertrouwen dat we een aantal plannen verder kunnen gaan brengen."

Voor dit artikel is gesproken met diverse belanghebbenden in de glastuinbouwsector. Het project aan de Oostbuurtseweg in De Lier is in dit artikel niet opgenomen omdat uitzendbureau Tradiro nog niet exact kan laten weten of het project snel vorm krijgt, of dat het nog wel een tijdje gaat duren voordat het klaar is. Een en ander of volgens hen afhankelijk van de gemeente Westland.