De watersnood van 1953 in Maassluis

Alles zat tegen op zaterdag 31 januari 1953. De wind kwam uit het noordwesten, de noordwesterstorm was uitzonderlijk zwaar, de storm duurde uitzonderlijk lang en hij viel samen met springtij (extra hoogwater).

Al deze factoren stuwden het water aan de Nederlandse kust en in de riviermondingen op tot ongekende hoogte. Zo ook in de Maasmonding, waar het uitstromende rivierwater niet weg kon naar zee. De watersnoodramp eiste meer dan 1800 slachtoffers in heel Nederland. In februari is de ramp van zeventig jaar geleden uitgebreid herdacht. Maassluis maakte zijn eigen drama's mee.

De woningen van Piersonstraat 54 en 56, waarvan de gevels voor een deel zijn weggespoeld tijdens de watersnood in 1953, geprojecteerd in de huidige situatie. Er kwam geen vervangende bouw voor in de plaats. Deze huisnummers ontbreken dus nog steeds in de Piersonstraat. Fotobewerking Edwin Sonneveld

Vloedplanken bezweken

Het snel opkomende water spoelde over de kademuren van de haven en beukte al snel tegen de opgeworpen waterkeringen en vloedplanken. Maassluis was vanouds voorbereid op extra hoogwater. Een paar keer per jaar waren de vloedplanken nodig om de huizen rond de haven, in de Taanschuurpolder en op 't Hoofd droog te houden. Dit buitendijkse gebied was niet opgespoten en lag lager dan de wijk 't Stort in de Kapelpolder. De planken werden geplaatst in de Taanstraat, de Zure Vischsteeg, de Havenstraat en de Fenacoliuslaan. Tegenwoordig is in het plaveisel van de Havenstraat nog steeds te zien waar men deze constructie van planken en steunen plaatste. Ook voor de deuren van de meeste huizen en pakhuizen konden deze planken worden aangebracht in speciale houders.

De vloedplanken hielden het niet lang tegen het watergeweld. Honderden huizen van het buitendijkse gedeelte van de stad kwamen onder water te staan. In de woningen in de Taanschuurpolder stond het water 1,5 meter hoog. Aan de Haven 22 is een gevelsteen te zien met de waterhoogte in 1953. Gelukkig hield de dijk die door de stad loopt stand, al stond het water dicht bij de kruin. Als de dijk was doorgebroken zou een gebied tot aan Leiden onder water zijn gelopen.

De vloedplanken in de Taanstraat houden hier het hoge water nog tegen.

Ingestort

Aan de overzijde, in de hoger liggende Kapelpolder, hadden de bewoners van ’t Stort toch nog 75 cm water in huis staan. Vlak naast de spoorwegovergang aan de Govert van Wijnkade ontstond een diepe geul waardoor het water de Kapelpolder binnenstroomde. Daar zijn twee huizen ingestort. In de knik van de Piersonstraat had het snelstromende en opgezweepte water zich door een smalle poort geperst en de gevel van de huizen ondermijnd. De bewoners zijn door de buren 's nachts opgevangen. De schade aan bedrijven was enorm. Machines waren onbruikbaar geworden en de houtvoorraad van kistenmakerij De Neeff was weggespoeld. Dagenlang heeft het personeel hout verzameld uit de omliggende straten.

Eén dode

In Maassluis is in 1953 één persoon in het buitenhavengebied verdronken. Jans van der Bent was oud en al geruime tijd ernstig ziek. Ze sliep in de woonkamer en kon die nacht niet op tijd wegkomen voor het wassende water. Of zij is verdronken, of bevangen door de kou van het water in de woonkamer, is niet bekend. Haar broer, die boven sliep, overleefde de ramp wel.

De burgemeester kon niet naar zijn werk

Ook burgemeester mr. P.A. Schwartz had in zijn huis aan de Govert van Wijnkade te kampen met bijna een halve meter water. Hij kon zijn huis niet verlaten en zijn telefoon deed het ook niet meer. Pas de volgende morgen vroeg kon hij naar het stadhuis gaan voor besprekingen met de politie, brandweer en overige hulpdiensten.

Maatregelen

Zondagmiddag was voor Maassluis het gevaar geweken en begonnen de inwoners gezamenlijk met de opruimingswerkzaamheden. Vóór de Watersnoodramp was er wel over een betere bescherming van onze kustgebieden nagedacht, maar direct na de ramp ging de regering over tot actie. Het Deltaplan werd ontworpen en al snel begon de uitvoering ervan. Langs de hele kust kwamen nieuwe dijken op 'Deltahoogte'. Maassluis was in 1974 aan de beurt. Een deel van de huizen op 't Hoofd werd afgebroken voor de aanleg van de Deltadijk. In de haven kwam een keersluis waarmee de binnenhaven kan worden afgesloten voor binnenstromend hoogwater. Dat betekende dat de buitenhaven en de huizen op ’t Hoofd nog steeds buiten de Deltadijk lagen en met extreem hoogwater nog steeds konden onderlopen.

De meerpalen langs de Haven zijn altijd bedoeld geweest om te verhinderen dat schepen bij extreem hoogwater de kade op zouden drijven.

In 1997 is de Maeslantkering tussen Maassluis en Hoek van Holland in gebruik genomen. Daardoor heeft de Deltadijk zijn functie als eerste waterkering verloren. Er mochten nieuwe huizen buiten de Deltadijk gebouwd worden en Maassluis kon plannen maken voor de woonwijk Het Balkon. Die wijk ligt op dezelfde hoogte als de Deltadijk.

Herinnering

Op 1 februari 2003 is een vloedpaal onthuld ter herinnering aan de Watersnoodramp van 1953. Deze paal staat in het water bij de Havenbrug, beter bekend als de Koepaardbrug. Op de herdenkingszuil staan ook de eerdere rampen aangegeven waarmee Maassluis te kampen heeft gehad.

Deze vloedpaal is op 1 februari 2003 onthuld als herinnering aan de Watersnoodramp van 1953. Op de pilaar de waterhoogten van de diverse watervloeden die Maassluis troffen. Net boven de waterspiegel zien we de normale waterstand (NAP) aangegeven.

In de Canon van Maassluis is deze watersnood een van de 25 vensters. Elk venster geeft een gebeurtenis weer die de geschiedenis of het aanzicht van Maassluis blijvend heeft beïnvloed.

Auteur: Ineke vink - Historische Vereniging Maassluis