Drielingen in het Westland

De geboorte van een drieling was en is iets bijzonders. Wij hebben bij het Historisch Archief Westland onderzoek gedaan naar drielingen in het Westland.

In de periode 1900-1960 hebben we er tien gevonden. De bekendste drieling in het Westland was de drieling An, Nel en Riet Boon. Dochters van druivenkweker Boon uit Monster, geboren in 1922.
Boon had een druivenrestauratie (druiveneetgelegenheid) en speeltuin aan de 'Zwartedijk' in Monster, een ideale plek voor schoolreisjes. De druivenkweker maakte graag reclame voor zijn druivenrestauratie en zette zijn drieling daarbij in. Hij had een deal gesloten met fotograaf Coltoff in Maassluis. Coltoff maakte elk jaar een paar foto's van de drieling, die hij mocht exposeren in zijn etalage in Maassluis. In ruil daarvoor kreeg Boon elk jaar enkele afdrukken van de foto's.

En die foto’s hebben wij in onze collectie (zie onderstaande fotocollage).

De geboorte van een drieling was blijkbaar zo bijzonder dat vrijwel alle kranten er over schreven. Zo ook over de geboorte van de drieling Kort. Laten we eens kijken welk verhaal we, met alleen de krant in de hand, over hen kunnen schrijven.

De 'vorstelijke' drieling uit Monster

In het pand Heerenstraat 20 in Monster woont bakkersknecht J.A.J. Kort met zijn vrouw en zeven kinderen. In zijn woning vond donderdagnacht 27 januari 1938 een blijde gebeurtenis plaats, die het eenvoudige huisje den geheelen dag in het middelpunt van de belangstelling deed staan. Er is een drieling geboren… een bijzonder feit ongetwijfeld!
Vader en moeder hebben over de namen van hun drietal niet lang gedacht; ook deze moeder heeft namelijk gedacht aan de aanstaande Vorstelijke moeder, zoo we allen hopen.
In die spannende dagen, waarin vrijwel elke Nederlander zijn aandacht had gericht op het paleis in Soestdijk (prinses Juliana zou drie dagen later bevallen van haar eerste dochter, Beatrix), ontvingen de drie nieuwgeborenen de namen van de leden van ons koningshuis.

Het huis aan de Heerenstraat 20 was niet ruim. Eén kamer van 4 bij 4 meter, waarin wordt geslapen, gegeten en gekookt en in die kamer heeft de verloskundige mej. Bijkerk, donderdagnacht tussen 2 en 4 uur, haar moeilijke taak volbracht, om drie kleine meisjes op de wereld te brengen.
Eerst werd Juliana geboren. Zij kreeg haar plaatsje in het klaarstaande warme bedje. Daarna aanschouwde Bernharda het levenslicht. Zij kreeg een plaatsje aan het voeteneind van de wieg. Twee tegen elkaar aan geschoven stoelen moesten tenslotte ruimte bieden aan de derde baby, Wilhelmina.

Zowel de vader als het gemeentebestuur Monster heeft bericht gestuurd naar het Koninklijk Huis. Prinses Juliana, inmiddels zelf ook moeder, heeft al snel van haar belangstelling blijk gegeven. Zaterdagmorgen werd burgemeester Kampschoer gebeld door de particulier secretaris van prins Bernhard, die mede namens de prinses zijn gelukwensen uitsprak en informeerde naar de toestand van moeder en kinderen. Namens prinses Juliana en prins Bernhard werd de burgemeester gevraagd de gelukwensen over te brengen aan de ouders, terwijl namens het vorstelijk echtpaar aan de ouders een bedrag aan geld moest worden overhandigd.

De krant schreef: In het kleine huisje is een bijzondere schat gebracht: de drie rose wezentjes gaven beroering in Monster… De volgende ochtend kreeg de drieling dan ook bezoek van de burgemeester en zijn vrouw, gevolgd door vele buren. In het huisje werd het een komen en gaan van allen die dit drietal wilden bekijken. In de bedstede reikt de gelukkige moeder de vele handen die haar gedrukt worden.

Al zes jaar is vader Kort werkloos en dat het met een gezin van zeven (nu tien) kinderen een hele toer is om fatsoenlijk rond te komen, dat begrijpt iedereen.
In Monster bestond geen comité dat het verstrekken van een (extra) wieg bij de blijde gebeurtenis in het Vorstenhuis op zich genomen had. Daarom was er geen wieg beschikbaar voor dit jonge drietal. Maar het centraal comité voor luiermanden in Amsterdam (!) heeft er toch voor gezorgd dat een pakket naar Monster gezonden werd.

Hoe zwaar zijn de wichten?
Juliana weegt 5 pond, Bernharda 4 pond en Wilhelmina net 3 pond.
Het gaat moeilijk om thuis de verzorging te geven die zo'n drietal nodig heeft. En daarom zijn Bernharda en Wilhelmina donderdagmiddag naar het ziekenhuis in Den Haag gebracht.
Op 11 februari 1938 is ook de moeder van de drieling, op medisch advies, naar het ziekenhuis in Den Haag vervoerd, waar nog steeds ook de twee andere kinderen verblijven. De toestand van de kinderen is gunstig, terwijl ook de toestand van de moeder tot ongerustheid geen reden geeft, meldt de krant.

Moeder mocht weer naar huis op 21 maart. Wilhelmina mocht pas weer naar huis in mei 1938. Donderdag 5 mei viert het echtpaar Kort-vd Zalm, dat inmiddels is verhuisd naar Duinstraat 5 in Monster, het koperen huwelijksfeest. Hopelijk zal dit feit de verflauwde belangstelling weer doen opleven en zullen velen zich beijveren om dien dag voor de ouders van de Monstersche drieling, die zulke zware zorgen te dragen hebben, tot een onvergetelijken te maken.

Drieling 1 jaar oud (1939)

In de eenvoudige woning in Monster, staan drie wiegjes op een rijtje en drie paar blauwe ogen trachten zoo nu en dan over den wiegrand elkaar te ontdekken.
De drieling Kort is een jaar. De drie kinderen, die het tiental van het gezin Kort vol maakten, genieten een uitstekende gezondheid en zijn zeer levenslustig. Bernharda (die in de krant abusievelijk Bernhardina wordt genoemd) is nu het zwaarst en weegt 17 pond, Wilhelmina 16 pond en Juliana 15 pond.
Aangezien de vader werkloos is, kwamen de verschillende giften bij de eerste verjaardag, zeer van pas.

De gekozen namen van de meiden zijn te lang (aldus moeder), althans te lang wanneer soms tegen drie kinderen tegelijk moet worden opgetreden en wanneer daarnaast ook nog zeven andere kinderen de aandacht vragen. En daarom zegt moeder Kort nu kortweg Lia (Juliana), Bep (Bernharda) en Wil (Wilhelmina).
Bep en Lia lijken het meest op elkaar. Ze hebben alle twee blonde krullen. Wil (middelste op de foto) heeft donkerblond haar, maar geen krullen. Wil is ook wat tengerder en kleiner.

Drieling is twee jaar oud (1940)

Enkele weken geleden was Juliana zeer ernstig ziek, maar dr. C.A. Kleipool uit Monster, die een nauwlettend toezicht houdt op het jonge drietal, heeft het kind met succes door den moeilijken tijd heen geholpen.
In het gezin Kort komt heel wat kijken want de drie zusjes hebben veel kleertjes en versterkende middelen nodig. Vader Kort is al geruime tijd zonder werk en moet het gezin van een steunbedrag van f 14,75 per week onderhouden. Het vorige jaar hebben veel weldoeners de kleintjes bij hun verjaardag goed bedacht.
De familie Kort heeft het moeilijk.

Er is afgelopen zomer (1939) "wel wat getobt", vooral toen het drietal tegelijk aan de kinkhoest leed. Dagen en nachten sjouwden vader en moeder Kort met hun drietal en uiteindelijk was er een goed familielid, dat moeder en drieling een tijdje in de Veluwsche bosschen deed verblijven, waar nieuwe gezondheid werd verkregen. En dan is Bep nog een poosje leelijk ziek geweest.
Klagen doet de vrouw die voor zulk een zware taak staat niet veel. Sterk voelt ze zich niet, vooral in den laatsten tijd. De zorgen in een gezin van een werklooze zijn zoo groot. Wel werkt vader Kort nu een poosje, maar een loon van f 18,- met zooveel hongerige mondjes, is niet ruim.

De krant start een bescheiden inzamelingsactie.
Misschien dat nu weer eens wat geholpen kan worden; het is zoo hard noodig, zegt moeder Kort. We brengen haar hoop in het publiek over. Als men het adres wil: Duinstraat 5 in Monster. Een verjaringscadeautje in welken vorm dan ook, verricht hier nuttig werk.

Ondertussen in Honselersdijk

In Honselersdijk wordt in 1941 de drieling Stoorvogel geboren. In de krant stond: Monster kan zich er niet meer op beroemen de eenigste Westlandsche gemeente te zijn, die het voorrecht heeft in het bezit te zijn van een drieling. De eenigste primeur die Monster houdt is dat zij een dubbel stel drielingen heeft, al verschillen zij dan ook wel een enkel tiental jaren in leeftijd (de Monsterse drieling Boon is geboren in 1922, red.). Lees hier meer over de Honselersdijkse drieling.

Monsterse drieling drie jaar oud (1941)

Nog meer drielingen in het Westland

Er zouden nog meer drielingen volgen:
* In 1946 werd de drieling Adrie, Maria en Cornelia van Paassen geboren (Kwintsheul);

Adrie, Maria en Cornelia van Paassen HAW

* In 1948 werd de drieling Jentje, Antje en Trijntje Koene geboren ('s-Gravenzande);

* Eveneens in 1948 werd, in Honselersdijk, de drieling Bruinen geboren: twee meisjes en een jongen. Het Leidsch Dagblad (!) berichtte dit als eerste op 6 december van dat jaar;

Jentje, Antje en Trijntje Koene Westlander

* In 1953 werd de drieling Sonja, Trudy en Jan Hanemaayer geboren (De Lier);

Sonja, Trudy en Jan Hanemaayer

* In 1953 werd de drieling Jeannette, Ineke en Marijke de Kok geboren (Poeldijk).

Drieling 23 jaar oud (1961)

Op 27 januari 1961 bracht koningin Juliana een werkbezoek aan Monster en in het bijzonder aan de reddingsloods in Ter Heijde. Bij de uitgang van de loods wachtte de Koningin nog een verrassing. Daar werd namelijk de Monsterse drieling aan haar voorgesteld. De meisjes, inmiddels dames, waren net die dag 23 jaar oud geworden.
Aan het feit, dat Nederland 23 jaar geleden in spanning afwachtte op de geboorte van een prins of prinses, dankt de drieling haar naam. Toen de burgemeester de drieling aan haar voorstelde, was onze Landsvrouwe onmiddellijk ad rem, om dat jarige trio te feliciteren. En toen de kaarten van prinses Beatrix uit de tasjes kwamen, was Zij de moeder van dit drietal en praatte zij honderd uit, berichtte De Westlander.

Auteur: Jan Buskes, Historisch Archief Westland