Streekhistorie: Vernieuwde Weddebrug in Maassluis

De Weddebrug tussen de Noorddijk en de Wagenstraat in Maassluis is afgelopen jaar grondig gerenoveerd. Zeg maar gerust opnieuw gebouwd. De brughoofden, de kademuren en de brug zelf waren dringend aan vernieuwing toe. Is het erg dat de oude brug vervangen is en niet gerestaureerd? En heeft deze brug een geschiedenis? Op de tweede vraag: een volmondig ja, en wat voor één! Op de eerste vraag: aarzelend nee, en aan het eind van het stukje snapt u waaróm.

Wat we weten over deze brug begint in 1656. Er werd toestemming verleend om een wedde (wad, doorwaadbare plaats) te maken om vanuit de Wagenstraat op de Noorddijk te kunnen komen. Het zal vanouds altijd wel een plaats geweest zijn waar men gemakkelijk vanuit de laaggelegen polder op de dijk kon komen. En mogelijk heeft er altijd wel een slootje gelopen onderlangs de dijk, waar men doorheen moest. Maar in 1654 was de 'Nieuwe Waterlozinge' gegraven om het overtollige polderwater van 's-Gravenzande af te voeren naar de Monsterse Sluis. Via het Gantelsysteem liep dit 'Nieuwe Water' langs de Maasdijk helemaal naar Maassluis om daar aan te sluiten op de Fortegracht en de Noordvliet. Tja, toen was er wel een brug nodig.

De Weddebrug in 2016, vlak voor renovatie.

Hoewel men in 1656 dus spreekt van een doorwaadbare plaats zal er waarschijnlijk wel een brug bedoeld zijn. Want de waterafvoer zou belemmerd worden door een wad of ondiepte te maken en dat zou Delfland nooit hebben goedgekeurd. Op de kadasterkaart van 1821 staat hier een 'Steene brug' aangegeven.

De noodzaak van renovatie is duidelijk.



Internationale route door Maassluis

De Weddebrug was een cruciaal onderdeel van een belangrijke route die ver boven het plaatselijke belang uitging. Het was een kruispunt van twee doorgaande routes die van nationaal en zelfs internationaal belang waren.

Enerzijds kon men langs de gehele Duitse en Hollandse kust naar het zuiden reizen. Uit het noorden gekomen ging de route langs de Maasmonding over de dijk, een hoge en droge weg die bijna altijd begaanbaar was. In Maassluis lag het veer over deze brede waterweg. Internationale reizigers staken over naar Brielle en konden verder reizen door Zeeland naar de kust van Vlaanderen. Ze konden zich via Maassluis ook inschepen voor internationale reizen naar Engeland. De dijkweg kon ook gevolgd worden langs de hele Maasoever en dan kwam men in de belangrijke handelsplaatsen Schiedam, Rotterdam en Dordrecht.

De Wedde in de jaren '70, toen we nog met de auto op de dijk konden komen. De dienstwoning naast de energiecentrale uit 1900 stond precies in de as van de verkeersroute. In 2015 is het pand afgebroken.

Anderzijds was de route tussen Delft en Hellevoetsluis van groot strategisch belang voor Holland. Delft was de garnizoensstad waar legeronderdelen waren gevestigd, het arsenaal. In Hellevoetsluis lag de Hollandse vloot. De reis vanuit Delft ging over de verhoogde kades van de waterwegen naar Maassluis. Het laatste stuk was dan langs de Noordvliet en door de Wagenstraat naar de Wedde. Bij de Wedde waren kruiselings twee afrollen gemaakt, zodat je met koets en paarden boven op de dijk geen scherpe draai meer hoefde te maken. Die twee afrollen bestaan nog steeds: vanaf de Weddebrug leiden twee paden in beide richtingen naar de dijk.

Paardenwisselplaats

Onder andere de postkoets, met een geregelde dienst naar Rotterdam, maakte gebruik van het kruispunt aan de Wedde. In het water onderaan de dijk werden de paarden gedrenkt. Bovenaan de Wedde stond de gebruikelijke herberg die op belangrijke kruispunten altijd te vinden is. In de 17e eeuw was dit café Oranjeboom, in de 19e eeuw café De Zon. Ernaast was een stalhouderij en wisselplaats voor de paarden van de postkoets. In de tweede helft van de 20e eeuw is het café afgebroken.

Café De Zon boven aan de Wedde deed onder andere dienst als station voor de postkoets. In de jaren '50 van de 20e eeuw is het afgebroken.

Oranjevorsten in Maassluis

Ook Napoleon zag het belang van dit kruispunt in. Hij liet door heel het door Frankrijk overheerste deel van Europa rijkswegen aanleggen. Door Maassluis, langs de Noordvliet, liep Rijksweg 4. En inderdaad: die ging de Wedde op, over de dijk naar de Zandweg (Fenacoliuslaan), en via het veer naar Brielle.

De Wedde begin 1900.

Veel oranjevorsten hebben in de loop der eeuwen gebruik gemaakt van deze route. Zo reisde Willem de Zwijger in 1575 over Maassluis om in de kerk van Brielle zijn huwelijk te sluiten met zijn derde vrouw, Charlotte de Bourbon. En stadhouder Willem III reisde in 1688 via Maassluis naar Engeland om er tot koning gekroond te worden. Koning Willem I heeft in 1913 gebruik gemaakt van de Maassluise haven om na aankomst verder te reizen over de dijk naar de Hollandse steden.

De vernieuwde Weddebrug uit 2016 kan weer jarenlang de weersinvloeden doorstaan.

Om nog even terug te komen op het belang van de Weddebrug: met het bovenstaande is aangegeven hoe groot het historisch belang is dat men vanuit de polder op deze plaats op de dijk kon komen. Hoe de brug eruit ziet is van ondergeschikt belang. Als deze 'oversteekplaats' over het Nieuwe Water én de beide afrollen maar bewaard blijven. Als herinnering aan een stukje Maassluise historie.

Auteur: Ineke Vink van de Historische Vereniging Maassluis