Van de 55.000 blokken voor havenproject liggen er nog 25 langs de waterweg
Nu zijn het er 25, twintig jaar geleden stonden er 30 en daarvoor misschien nog meer. Ons verhaal over de betonnen blokken langs Het Scheur tussen Hoek van Holland en Maassluis leverde de nodige reacties op. Tijd om dieper te duiken in de oorsprong van deze grote stenen.
Rijkswaterstaat liet na vragen van de WOS weten dat het gaat om reserveblokken voor onderhoud aan de Noorderdam. Een deel is zo'n vijftien jaar terug tijdelijk gebruikt bij de aanleg van Maasvlakte 2 en later teruggeplaatst. Maar uit reacties én uit luchtfoto's blijkt dat er vroeger meer blokken lagen.
In die reacties werd ook de term CH3 veelvuldig genoemd. De blokken blijken afkomstig uit een groot havenbouwproject uit de jaren zeventig en worden CH3-blokken genoemd, naar de aannemerscombinatie die destijds verantwoordelijk was voor de aanleg van de Noorder- en Zuiderdam.
Blokken waterweg (10) WOS
55.000 blokken nodig
In de jaren zestig werd de Europoort ontwikkeld, gevolgd door de aanleg van de eerste Maasvlakte, die tussen 1963 en 1968 werd opgespoten. Begin jaren zeventig begon de bouw van twee lange dammen: de Noorderdam bij Hoek van Holland en de Zuiderdam aan de zuidkant van de Nieuwe Waterweg. Die moesten het nieuwe havengebied beschermen tegen de kracht van de Noordzee. Daarvoor waren enorme hoeveelheden bouwmateriaal nodig, waaronder 55.000 massieve betonblokken.
De aanleg werd uitgevoerd door Combinatie Havenmond Hoek van Holland (CH3), een samenwerkingsverband van de aannemers Adriaan Volker Baggermaatschappij, Baggermaatschappij Bos & Kalis en Van Hattum en Blankevoort. De betonnen blokken, kubussen van 2,55 meter groot en met een gewicht tussen de 39 en 49 ton, vormden de bovenste laag van de dammen. Ze dienden om de golven te breken en erosie tegen te gaan.
Na productie werden de blokken per speciale spoorwagons naar de haven vervoerd en met grote portaalkranen op de schepen Libra en Norma geladen. De aanleg gebeurde in verschillende fases. Eerst werd een laag breuksteen gestort, aangevoerd door de steenstorters Cetus en Taurus. Vervolgens werden de CH3-blokken geplaatst met de kraanschepen Libra en Norma. Op het laatst werden helikopterplatformen gebouwd en werden de laatste blokken rondom gestort.
Productie van de blokken in de jaren '70. Mond voor Mammoets
Meer blokken
Veel van de CH3-blokken liggen dus nog steeds langs Het Scheur. Maar uit luchtfoto's blijkt dat hun aantal in de loop der jaren is veranderd.
In 2006 lagen er nog 30 blokken, maar in 2011 waren dat er nog slechts 18. In 2010 waren er machines te zien op de locatie. Dit komt overeen met wat Rijkswaterstaat eerder meldde: in dat jaar werd een aantal blokken tijdelijk gebruikt als contragewicht voor de Blockbuster-kraan, die werd ingezet voor de bouw van de nieuwe Zuidwal bij Maasvlakte 2.
Tussen 2011 en 2014 kwamen er weer blokken terug, waardoor het huidige aantal op 25 uitkwam. Dit sluit aan bij de verklaring van Rijkswaterstaat dat sommige blokken later zijn teruggeplaatst.
Hoeveel blokken er in eerste instantie lagen, is niet precies bekend. Lezers geven aan dat het er ooit meer waren dan nu. Omdat er geen luchtfoto's van vóór 2006 beschikbaar zijn, is dat lastig te controleren. Wel zijn op enige afstand van de huidige blokken sporen in de grond te zien, die erop wijzen dat daar mogelijk ook blokken hebben gelegen.
blokken waterweg afdruk WOS
Wie meer wil weten over de geschiedenis van deze dammen en de rol van de CH3-blokken, kan terecht bij de film Mond voor Mammoets. Deze documentaire toont het hele proces, van de productie en het transport tot de plaatsing van de blokken.