Arbeidsmigranten op kamers in tuinderswoning, is dat wel legaal?

De Westlandse amarylliskwekerij Knoppert heeft voor acht woningen vergunning moeten aanvragen om deze te gebruiken voor kamergewijze verhuur. Hij huisvest er al jaren arbeidsmigranten, net zoals dat in tal van andere woningen in het buitengebied gebeurt. De gemeente wil bekijken of dat wel volgens de regels is. Worden de eigenaren van andere woningen ook voor het blok gezet?

De betreffende woningen staan aan de Van Berckerodelaan 8, de Bloemenlaan (8 en 10A), de Lange Stukken 3 en de Monsterseweg (121A en 123) in 's-Gravenzande. In Monster gaat hem om het pand aan de Madeweg 31A en in Naaldwijk om de Zuidgeestlaan 3.

Woonunits op het erf

Voor wat betreft de huisvesting van arbeidsmigranten, is Knoppert bekend van de proef die de kwekerij in de periode van 2012 tot 2017 mocht houden met het laten wonen van arbeidsmigranten in woonunits op het erf bij bedrijfswoningen. Die proef werd niet verlengd door de gemeente Westland. De woonunits bleven evenwel onderdak geven aan arbeidsmigranten.
Er volgde een jarenlange juridische strijd met de gemeente. In maart dit jaar oordeelde de Haagse rechtbank, dat de woonunits weg moeten. Knoppert is tegen die uitspraak in beroep gegaan bij de Raad van State. Het is nog wachten op de uitspraak van deze hoogste bestuursrechter.

Strafbankje?

Dat het bedrijf vergunningen heeft aangevraagd voor kamergewijze verhuur van acht woningen, komt volgens Erik Knoppert omdat de kwekerij naar zijn gevoel 'op het strafbankje' zit. Hij wijst op de vele tientallen woningen in Westland waarin groepen arbeidsmigranten wonen. Waarom is hij de enige, of de eerste aan wie de plicht wordt opgelegd om vergunning aan te vragen?, vraagt hij zich af.

Wij vroegen de gemeente Westland wat er nu precies aan de hand is.

Sinds wanneer is in Westland bewoning van agrarische woningen door arbeidsmigranten vergunningsplichtig?
Antwoord: Bewoning van agrarische woningen door arbeidsmigranten is niet per definitie vergunningsplichtig. Wanneer dit in overeenstemming met het omgevingsplan gebeurt, is er geen vergunning nodig. Wanneer er echter sprake is van strijdigheid met het omgevingsplan, dan is er een omgevingsvergunning nodig om te mogen afwijken van de gestelde regels van het omgevingsplan.
Deze vergunningsplicht bestaat onder de huidige wetgeving, zijnde de Omgevingswet, maar bestond ook al onder de vorige wetgeving, de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en zelfs in eerdere wetgeving.
In het geval van Knoppert is er sprake van strijdigheid met het tijdelijke deel van het Omgevingsplan gemeente Westland, onderdeel 'Glastuinbouwgebied Westland', waardoor er dus een vergunning nodig is. Het bestemmingsplan Glastuinbouwgebied Westland is van 2012 en is nu een tijdelijk onderdeel van het Omgevingsplan gemeente Westland.

De bewoning van een bedrijfswoning moet een bepaalde duurzaamheid en continuïteit behelzen, waarbij de mensen bij het bedrijf werkzaam zijn waar de bedrijfswoning toebehoort en samenwonen als zou het een huishouden betreffen. Kamerverhuur is een andere vorm van huisvesting dan bedoeld en toegestaan volgens omgevingsplan.

Geldt die vergunningsplicht ook voor een woning als die al bewoond werd door arbeidsmigranten vóór de datum van inwerkingtreding van de vergunningsplicht?
Antwoord: De vergunningplicht voor het afwijken van de ruimtelijke regels bestaat al heel lang en of er daadwerkelijk een vergunning nodig is, is er dus afhankelijk van of wordt voldaan aan de regels van het omgevingsplan of niet.
Mocht de activiteit al ononderbroken hebben plaats gevonden, voordat de activiteit strijdig werd, is er vaak een overgangsrecht waarbij de activiteit voortgezet mag worden tot deze wordt beëindigd. Een beroep op het overgangsrecht zal altijd onderbouwd moeten worden door degene die daar een beroep op doet.

Vanaf hoeveel bewoners is er een vergunningsplicht?
Antwoord: Of er een omgevingsvergunning nodig is, is niet afhankelijk van het aantal bewoners, maar of er wordt voldaan aan de regels van het omgevingsplan of niet.

Zijn er ook andere huizenbezitters gemaand vergunning aan te vragen?
Antwoord: In het algemeen kan bij controles blijken, dat er in strijd met het omgevingsplan wordt geacteerd. Hierop volgt een handhavingstraject. Onderdeel van het handhavingstraject is toetsen of de strijdigheid gelegaliseerd kan worden met een vergunning voor het afwijken van de regels van het omgevingsplan. Als de strijdigheid gelegaliseerd kan worden, zal de overtreder gevraagd worden een vergunning aan te vragen.
Deze stappen worden ook gevolgd in gevallen vergelijkbaar met dat van Knoppert: kamerverhuur in strijd met het omgevingsplan en zonder vergunning.

Zo ja, hoeveel andere huizenbezitters gemaand?
Antwoord: Het aantal verzoeken om een vergunning aan te vragen na een legaliseringstoets wordt niet bijgehouden en is daarom onbekend. Er zijn echter wel een aantal locaties in onderzoek, waar het lijkt te gaan om een vergelijkbaar geval als dat van Knoppert.