Van vluchten uit Oekraïne naar schitteren op het witte doek, het verhaal van Anita (7) en Nikita (11)

Anita (7) en Nikita (11) herinneren zich de eerste bombardementen in Kiev nog. Hoewel ze daarin dezelfde wijk woonden, leren ze elkaar pas kennen in opvangcentrum De Vliet in Maassluis en werden vrienden. Hun veerkrachtige verhaal wordt verteld in de korte documentaire 'Lost & Found'.

Wie niet beter weet, ziet twee vrolijke kinderen met elkaar spelen. Maar achter dit zorgeloze beeld gaat veel verdriet schuil. Toen de eerste Russische bommen in februari 2022 neerdaalden op Kiev, vluchtten de families Tolmashev en Ryndenko halsoverkop hun appartementencomplex uit. Uiteindelijk kwamen ze bij toeval in hetzelfde gebouw te wonen in Maassluis. 

Het is aangrijpend hoe de jonge Nikita erover vertelt: "Ik werd om vijf uur wakker van de knallen, er zat een grote scheur in de muur. We hebben snel wat spullen gepakt en zijn vertrokken." Na een kort verblijf bij familie vertrekt het gezin definitief uit hun geliefde land. "Papa en mama hebben een klein beetje geld meegenomen en we zijn gevlucht vanuit Oekraïne." 

Zijn vriendinnetje Anita denkt er niet graag aan terug. "Er was pas een jongetje uit mijn klas die een spreekbeurt hield over de Tweede Wereldoorlog. Toen wilde ik het liefst de klas uit rennen, want het is een zielig thema. Ik wist helemaal niet dat ik naar Nederland ging en ik hoop nog steeds dat het snel voorbij is, want ik zou liever in Kiev wonen."

Contact filmmakers

Eenmaal in Maassluis komen de families in contact met de Oekraïense regisseur Anna Ammerlaan - Yermakovych, die vóór de oorlog al vanwege de liefde in Nederland is komen wonen. Ze vertelt: "Je wil je eigen mensen helpen, dus ben ik vrijwilligerswerk gaan doen. Zo leerde ik Anita en Nikita kennen en hoorde van hun bijzondere verhaal. Dat wilde ik graag verfilmen".

Met Anita's vader Dimitry Ryndenko als editor en haar zoon Martin Yermakovych als cameraman gaat ze ermee aan de slag. Ze vertelt: "De titel Lost & Found verwijst naar wat zij hebben verloren, maar ook de hoop voor een nieuwe toekomst die ze hier vinden. Ze zijn écht volledig aangepast. Het toont onze dankbaarheid voor alle hulp in Nederland om de Oekraïners te laten integreren."

In de film is bijvoorbeeld aandacht voor de lokale scouting, de judoclub, zwemlessen en basisschool De Diamant, waar specifiek onderwijs voor Oekraïense vluchteling wordt aangeboden. "Integratie is voor ons heel belangrijk", vertelt de vader van Anita. "We voeden onze kinderen nu op alsof ze in Nederland blijven wonen, ook al hopen we natuurlijk om ooit terug te kunnen." 

Artikel gaat verder onder de foto.

Rijnmond

Vloeiend Nederlands

Anna Ammerlaan - Yermakovych knikt bevestigend. "Ook mijn moeder is vanwege de oorlog naar Nederland gekomen. Ze is 68, maar volgt twee keer in de week taallessen. Oekraïners zijn echte patriotten; we houden van ons land, de taal en de cultuur. Maar we passen ons aan uit respect voor Nederland. We zijn echt heel dankbaar."  

En met die integratie lijkt het wel goed te zitten. Zeker de jonge Anita spreekt vloeiend Nederlands, ze behaalde haar zwemdiploma's en volgt theaterlessen bij Jeugdtheater Hofplein in Rotterdam. Nikita zoekt soms nog wat meer naar de juiste Nederlandse woorden, maar is wel volledig opgenomen in het lokale school- en verenigingsleven. "Ik heb via de telefoon nog vaak contact met vriendjes in Oekraïne, maar hier speel ik ook graag met Owen, Sep en Tygo." 

Filmcarrière

Het filmen vonden de kinderen een leuke ervaring. "Het had nog wel langer mogen duren", lacht Nikita. Anita vult aan: "Het was vooral leuk omdat we het samen deden, we zijn echt goede vrienden geworden. Voor de film hadden we best nog langer samen willen spelen."

De regisseur lacht. "Het is inderdaad een korte film geworden. We hebben het als vrijwilligers gedaan en binnen een maand alles opgenomen. Het was vooral een manier om ons te uiten. Zonder het productieteam was het nooit gelukt, ik ben iedereen heel dankbaar"

Trots is ze vooral op de slotscène, waarbij de kinderen spontaan een Nederlandse en Oekraïense vlag schilderen, die elkaar bij de hand pakken. "Het was één take en zonder instructies. Zoiets moois kan alleen spontaan ontstaan." 

De film Lost & Found was onder meer te zien bij het ZH'12 Filmfestival in Maassluis, waar het de prijs won voor Beste Vrije Inzending. Via mediapartner RTV Rijnmond beleeft de film nu ook zijn digitale première: