Spreidingswet ook voor Maassluis 'behoorlijke opgave', maar stad houdt zich aan wet

De gemeente Maassluis gaat 'gewoon' uitvoering geven aan de nieuwe Spreidingswet. Een motie van Leefbaar Maessluys om geen medewerking te verlenen werd dinsdagavond met een grote meerderheid afgewezen.

De Spreidingswet is op 1 februari ingegaan. Het doel is om vluchtelingen die ons land binnenkomen op een evenwichtige manier over de gemeenten te verspreiden. Maassluis, dat nu al 70 vluchtelingen huisvest op de Lady Anne, zou volgens een berekening 181 opvangplekken moeten leveren.

Een meerderheid van de gemeente Westland gaf eerder al het signaal af dat de opvang van asielzoekers in de tuinbouwgemeente niet inpasbaar zou zijn. Gary Bouwer, fractievoorzitter van Leefbaar Maessluys, sprak daarover zijn 'steunbetuiging en respect' uit. "In het Westland laten ze heel duidelijk blijken wanneer het genoeg is. Daar durven ze op hun strepen te staan en een groot deel van de bevolking te vertegenwoordigen." Bouwer wilde dat Maassluis het Westlandse voorbeeld zou volgen, omdat 'de gemeente Maassluis al een aanzienlijke aantal immigranten opvangt en overbelasting dreigt door de nieuwe voorgestelde aantallen en eigen inwoners (jongeren/starters) in Maassluis niet/nauwelijks gehuisvest kunnen worden'.

'Westland geen sociale gemeente'

Zijn motie kon enkel op de steun van Forum voor Maassluis rekenen. Andere partijen namen afstand van de Bouwers uitspraken. Raoul Kleijwegt (GroenLinks) kon niet begrijpen dat zijn collega de gemeente Westland 'de hemel in prees'. "Westland staat niet bekend als een sociale gemeente. Het is een gemeente die wel zegt tegen arbeidsmigranten: 'Jullie mogen hier werken', maar hen voorzien van een huis? Ho maar. Datzelfde geldt voor dit wetsartikel, ze zeggen: 'Krijg de klere maar, zoek het allemaal maar uit'. Lekker egoïstisch. Dat is toch niet sociaal!?"

"De Spreidingswet is er gekomen, onder andere om gemeenten die niks doen aan te spreken, maar het gaat vooral om solidariteit tussen gemeenten. Solidariteit kun je nooit alleen maar van anderen verwachten, maar moet ook vanuit jezelf komen", zei Jesse de Jong (D66), die daarmee ook reageerde op een motie van de VVD om als Maassluis terughoudend te zijn met het aanbieden van extra opvangplekken. Dit omdat de gemeente al zoveel doet en heeft gedaan. Fractievoorzitter Dick Snoeck wees onder andere op het feit dat Maassluis in 2015 een noodopvang regelde in een sporthal en sinds 2021 huisvesting heeft geregeld op de vluchtelingenboot. Snoeck besloot overigens zijn motie voorlopig aan te houden. Hij wil eerst wachten op een reactie van het college van B en W op door de VSP gestelde schriftelijke vragen over de nieuwe wet.

Leefbaar krijgt woord niet meer

Het debat in de gemeenteraad leidde uiteindelijk tot een botsing tussen Bouwer en burgemeester Gregor Rensen, waarbij die laatste besloot dat Leefbaar niet meer aan het woord mocht komen.

Bouwer had vlak daarvoor gereageerd op de opmerking van Iris Vrolijks (PvdA), die aangaf dat de Leefbaar-motie de wet en het democratisch proces zou ondermijnen. "Weet u wat het democratisch proces ondermijnt? Dat we links-liberale partijen als de uwe hebben die niet luisteren naar de Nederlandse bevolking. (...) Nederland wil dit niet, Maassluis wil dit niet. Ik begrijp niet waarom u zo'n slechte feeling heeft met het gros van de bevolking."

Rensen vond dit geen respectvolle opmerking "naar uw mederaadsleden die allemaal democratisch gekozen zijn". Bouwer was daarvoor al meermaals aan het woord geweest en volgens Rensen was het standpunt van de partij inmiddels duidelijk. "Maar aanvaard nu ook eens dat er mensen zijn die het niet met u eens zijn", opperde Rensen. Bouwer: "U moet even de PvdA-pet afzetten en de objectieve burgemeesterspet opzetten." Dat laatste schoot de burgemeester in het verkeerde keelgat. "Ik ga u echt nu het woord ontnemen, want ik vind dit een belediging naar uw voorzitter toe. U krijgt wat mij betreft niet meer het woord. Op deze manier gaan wij niet met elkaar debatteren."

'Er zal naar ons worden gekeken'

"Maassluis wil er zijn wanneer dat nodig is voor mensen in nood. Dat hebben we gelukkig altijd met een breed draagvlak in de raad gedaan", begon wethouder Sjoerd Kuiper zijn reactie op de twee moties. Kuiper wees Leefbaar Maessluys er op dat vluchtelingenopvang geen gevolgen heeft voor de lokale woningmarkt. "Iedere gemeente heeft weliswaar een taakstelling op het huisvesten van statushouders, maar die staat los van of hier wel of niet een boot in onze haven ligt. En ook in uw motie heeft u het over de druk op de sociale voorzieningen. De vluchtelingen die bijvoorbeeld bij ons zijn, die krijgen via het COA een bed-, bad- en broodregeling. En de beperkte kosten die wij voor aanvullende zaken maken, krijgen wij ook vergoed van het rijk. Kortom, de inwoners van Maassluis hebben daar geen nadeel van. Niet financieel en niet fysiek."

De wethouder gaf verder een inkijkje in de gesprekken die Maassluis met andere gemeenten en de provincie gaat voeren over de opvang van vluchtelingen en hoe die concreet worden verdeeld. Die 181 opvangplekken zijn in eerste instantie alleen een indicatie. "Zuid-Holland heeft 50 gemeenten en wij zijn onderverdeeld in regionale regietafels, vijf stuks. (...) Wij zitten in de regio Rotterdam-Rijnmond met dertien gemeenten met elkaar aan tafel. En natuurlijk dringen we daar op aan dat gemeenten hun verantwoordelijkheid nemen."

Kuiper zei dat Maassluis, maar ook de rest van de provincie, voor een behoorlijke opgave staat. Hij wees daarin ook op een eerdere reactie van Commissaris van de Koning Jaap Smit, die aangaf dat Zuid-Holland behoorlijk wat vluchtelingen moet verdelen, terwijl in andere gebieden meer ruimte beschikbaar zou zijn. "Maar het is heel helder: de wet is de wet. (...) Tegelijkertijd wijs ik u erop dat we nu 70 vluchtelingen hebben in een boot als opvang. Uiteindelijk zouden we naar 181 moeten. Dus ook als de weigergemeenten worden gedwongen wat te doen, zal er uiteindelijk ook wel naar ons worden gekeken. En natuurlijk beraden we ons daarop."