Zeemansgraf voor Hoekse Vogel in Berghaven
De Hoekse Vogel in de Berghaven is van zijn meerpaal verdwenen. Voor veel Hoekenezen al even een trieste herinnering. De voor de Hoek symbolische meeuw is nu gevonden op de bodem van de haven. Een berging door de eigenaar ligt voor de hand. Niets is minder waar.
Op tien prominente locaties in Hoek van Holland staan meerpalen met daarop 'De Hoekse Vogel'. De tien vogels zijn van roestvrijstaal, de meerpalen zijn afkomstig uit de oude Berghaven, waar ze al sinds 1884 stonden. "Het zicht op de vogel is van alle kanten spannend en alle weersomstandigheden kunnen deze spanning beïnvloeden. De schaduw van de vogel is daarom geen moment hetzelfde. De meeuw staat symbool voor grenzen verleggen in letterlijke en figuurlijke zin", zo staat op de website de kunstenares José Knippenberg. De vogel in de Berghaven is echter 'gevlogen'.
Knippenberg: "Op 15 januari werd ik door een bewoner uit Hoek van Holland gebeld of ik al op de hoogte was dat de vogel in de Berghaven was verdwenen. Eerlijk gezegd verbaasde het me niet. Ik had al gezien dat zijn stand veranderd was, dus dat hij los stond. Maar ik had niet zien aankomen dat juist deze als eerste van de paal zou waaien. Vooral omdat deze vogel op een nieuwe kunststofpaal stond."
Knippenberg denkt dat de meeuw in de Berghaven ligt. "Door de weersinvloeden zullen de bevestigingsbouten losgetrild kunnen zijn, want deze vogel was de enige die op een nieuwe kunststofpaal stond. Een paal die op een historische bolder is gezet om het oude- en het nieuwe te verbinden."
Slachtoffers
Volgens de kunstenares zijn juist de houten meerpalen er slecht aan toe. Vooral omdat de kap - die de meerpaal normaal tegen vocht beschermt - is verwijderd toen de palen werden opgeknapt en niet zijn teruggezet.
"Gelukkig is in de Berghaven niemand gewond raken", vervolgt Knippenberg. "Dat is namelijk mijn grote zorg op enkele andere locaties, waar veel publiek langs de vogels loopt. De houten meerpalen, met name bij de Noorderpier èn die ter hoogte van de Dirk van den Burgweg bij de De Ruyterstraat, zijn gespleten. Door vocht en droogte is de conditie van het hout aangetast. De ene vogel staat te draaien als een torenhaan en de ander dreigt er af te vallen."
Begin februari heeft Knippenberg de verdwijning doorgegeven aan de wijknetwerkers van Hoek van Holland en ook melding van de vermissing gemaakt via de MeldR, een app die inwoners van de gemeente Rotterdam kunnen gebruiken om problemen te melden. Haar meldingen hebben tot nu toe niets opgeleverd, "maar misschien gaat jullie plons iets positiefs opleveren", hoopt Knippenberg.
Tekst gaat onder de video verder.
Reddingspoging
Na het gesprek met Knippenberg heeft de WOS-redactie gekeken hoe wij kunnen helpen met het opsporen, opduiken en terugplaatsen van de vogel in de Berghaven. Een korte update over de acties die wij hebben genomen om de vogel weer terug op de meerpaal te krijgen. Te beginnen met het opsporen van de vogel.
Een telefoontje naar de afdeling Stadsbeheer van Rotterdam: "Wij weten dat de Hoekse Vogel in de Berghaven inderdaad onlangs is verdwenen. Vermoedelijk door de storm. De vogel is na de renovatie van de Berghaven beschikbaar gesteld door Rijkswaterstaat. Zij hebben gekeken en verder niks teruggevonden in de haven. Er is ook geen beheer op deze Hoekse Vogels, het zijn weesobjecten. Vanuit Stadsbeheer stellen wij de vogels als dat nodig is alleen veilig. Onlangs zijn alle vogels weer gecontroleerd. Maar het zit dus niet structureel bij ons in het onderhoud."
Ter nagedachtenis aan ondernemer en projectontwikkelaar Jacko Roest is bij het Hoekse strand de Hoekse Vogel als herdenkingsmonument neergezet. WOS - Jan Cammeraat
Zeemansgraf
Bellen met eigenaar Rijkswaterstaat zou wellicht opheldering kunnen geven over het verblijf van de vogel. Rijkswaterstaat: "We weten dat de vogel in de Berghaven ligt. We gaan nu overleggen of we deze gaan opduiken of dat deze een zeemansgraf krijgt." Vogel opgespoord. Check! Spannend.
In de weken erna heeft de WOS verschillende keren met Rijkswaterstaat gebeld voor een update over het opduiken van de vogel. Die gaf Derksen afgelopen week: "Als Rijkswaterstaat hebben we besloten om de vogel niet op te duiken. Het opduiken vinden we te duur. Daarnaast moet voor het opduiken van de vogel het vaarverkeer in de Berghaven worden stilgelegd en stakeholders worden geïnformeerd. De vogel is door zijn bescheiden afmetingen geen risico voor de veiligheid van de schepen. Als we een nieuwe vogel gratis kunnen krijgen, zijn we wel bereid om die terug te plaatsen op de paal."
Knippenberg snapt niets van de opmerking van Rijkswaterstaat: "Het vaarverkeer stilleggen? Het is duidelijk dat Rijkswaterstaat niet echt geïnteresseerd is. Anders hadden ze wel geweten dat de Berghaven een heel rustig idyllisch haventje is waar sporadisch een bootje vaart."
Erop of eronder
Het is leuk en aardig, 'een nieuwe vogel'. Maar wel zielig voor de vogel die kopje onder is gegaan. Dat arme dier moet en zal boven water komen! Maar wie gaat de vogel opduiken?
Eerst hebben we gesproken met Duikvereniging Westland: "Wij mogen helaas niet duiken in de Berghaven. Daar heb je een vergunning voor nodig." De brandweer van Rotterdam dan maar bellen: "Helaas hebben wij geen duikteam, maar misschien kun je bellen met de KNRM." Van de KNRM hebben we nog geen reactie gehad. Waarschijnlijk hebben die het te druk met het redden van zwemmers in de koude Noordzee.
Voordat we verder gaan met acties, overleggen we in de Berghaven met de kunstenaar: "Wellicht is het een idee dat iemand via een crowdfundingsactie geld inzamelt, zodat we een nieuwe vogel kunnen laten maken. Rijkswaterstaat zou de vogel dan op hun kosten kunnen terugplaatsen. Maar als het aan Rijkswaterstaat ligt blijft de vogel misschien de komende veertig jaar op de bodem liggen. En dat zou wel heel triest zijn."
Wordt vervolgd...
Hoek van Holland en de meeuw zijn onlosmakelijk verbonden met de Noordzee en De Waterweg; met mensen die reizen en hun grenzen verleggen. Ook de levensreddende transporten van de drieduizend joodse kinderen naar Engeland vlak voor Tweede Wereldoorlog refereren aan deze gedachte. Daarnaast symboliseert de meeuw ook persoonlijke grenzen: inspireer jezelf en verbreed je horizon door buiten je dagelijkse ervaring te treden en open te staan voor nieuwe uitdagingen.
