Goed verborgen onder sportzaal: noodbunker voor burgemeester

De Noodbestuurderspost in 's-Gravenzande is deze zaterdag en zondag eenmalig open voor publiek. De bunker is lange tijd een groot geheim geweest.

De Noodbestuurderspost ligt dan ook goed verborgen onder Sportlokaal Oudeland aan de Oudelandstraat. "Een aantal jaar geleden zag ik eens een keer een foto van de telefooncentrale", vertelt beheerder Alex ten Berge. "Toen ben ik gaan zoeken, waar staat dat nou? Toen bleek het dus naast mijn huis te staan, onder de gymzaal. Dan ga je wat verder kijken en blijkt het een volledige bunker te zijn."

Koude Oorlog

De bunker stamt uit de jaren '60. De wereld zat toen middenin de Koude Oorlog: een periode van spanningen tussen de kapitalistische wereld onder aanvoering van de Verenigde Staten en de communistische landen, met de Sovjet-Unie voorop. Er waren dreigingen met kernwapens.

Mocht de bom dan ook echt vallen, dan bood de Noodbestuurderspost maximaal één à twee weken onderdak aan de burgermeester, enkele ambtenaren, de politie, brandweer en GGD. Zo kon het dagelijks bestuur van de gemeente 'gewoon' doorgaan.

'Top secret'

Volgens Ten Berge wist bijna niemand van de bunker af. Hij noemt zijn 'ontdekking' dan ook "gaaf". "Je hebt een gymzaal waar iets onder zit dat ter verdediging is van de atoombom. Daar heeft nog nooit iemand van geweten, het is top secret geweest."

Ten Berge neemt ons mee naar de technische ruimte. "Hier staat een noodaggregaat voor de spanning. Als het gemeentelijke net uit zou vallen, zou de noodaggregaat het overnemen", aldus de beheerder. "Wat hier ook in zit is de beluchting, die nog steeds werkt. Het idee erachter is dat je de lucht normaal van buitenaf direct naar binnen krijgt. In het geval van een atoombom kun je overschakelen op het zandfilter. Die zorgt ervoor dat de atomaire deeltjes tussen de kiezels blijft hangen, waardoor je de lucht veilig kunt inademen."

Dit weekend is het het Koude Oorlogweekend. Dit weekend staat in het teken staat van 60 jaar Cubacrisis. De bunker in 's-Gravenzande is eenmalig te bezoeken. "We mogen 'm eigenlijk alleen dit weekend openstellen, dus we hopen dat er duizenden mensen komen en dat we 'm mogen behouden en beheren.

Niet meer nodig

Met de huidige oorlog tussen Oekraïne en Rusland en de dreiging met opnieuw kernwapens, is de functie van deze bunker weer actueel. Maar de Westlandse burgemeester Bouke Arends gaat zich hier niet terugtrekken, vertelt een woordvoerder desgevraagd aan de WOS.

"Na de tweede Wereldoorlog was er lange tijd vrees voor een nucleaire oorlog en werden er allerlei voorzieningen getroffen. Noodzetels voor het openbaar bestuur, commandoposten voor de Bescherming Bevolking (BB) en luchtwachtposten. Deze voorzieningen zijn in Nederland gesloopt, herbestemd of in verval geraakt. De huidige technologieën zorgen ervoor dat de burgemeester in het geval van grootschalige rampsituaties zijn taak ook op (veilige) afstand kan vervullen. Er zijn ook plekken buiten de gemeentegrens waar hij naar kan uitwijken. Bunkers waarin het bestuur een periode zelfvoorzienend kan verblijven, zijn er niet meer."

Aanvullling zondagavond 23 oktober om 20.38 uur: De organisatie heeft laten weten dat tijdens de openstelling dit weekeinde 1.102 belangstellenden een bezoek aan de bunker hebben gebracht.