Topjaar voor weidevogels dankzij kou en nattigheid in Midden-Delfland
Het gaat al jaren slecht met de weidevogels, maar 2021 is een topjaar voor de dieren. Dankzij het koude en natte voorjaar is hun aantal weer aan een opmars bezig.
John Kleijweg van de Vogelwerkgroep Midden-Delfland tuurt door zijn verrekijker en spot een paar grutto's in de lucht. Vanuit Midden-Delfland, een gebied van 4000 hectare weilanden en natuur ten noorden van Rotterdam en Maassluis, laat de vogelaar zien hoe grutto's zich voorbereiden op hun vlucht naar Afrika.
"Wauw, twee grutto's, een scholekster en een tureluur. Drie van onze big five", zegt Kleijweg bij mediapartner Rijnmond enthousiast. Speels gaat de vogelaar de competitie aan de grootste wilde dieren van Afrika.
De juvenielen, de jonge grutto's, profiteren nog van deze natte en daardoor voedselrijke dagen. Want hoe natter de weilanden, hoe hogerop wormen en andere kleine beestjes hun toevlucht zoeken. De natuur is een wereld van eten en gegeten worden. Aan de oppervlakte zijn insecten een makkelijke prooi voor de lange snavel van de weidevogels op hoge poten. "Prachtig hoe ze met hun snavel constant peuren in de grond om wormen te verschalken om een goede bodem leggen voor die verre reis", zegt Kleijweg.
Jacob Bouw
Afname grutto
De grutto is onze Nationale Vogel omdat deze het allerliefste broedt in Nederland. Maar de laatste tien jaar gaat dat niet van harte door droogte en het vroeg maaien van gras. Voor weidevogels is dat funest, omdat er hierdoor een tekort aan voedsel ontstaat en er geen bescherming is voor de kuikens. In tien jaar tijd is het aantal grutto's gehalveerd. "Het gaat al heel lang slecht met de weidevogels en steeds slechter. Als we geen maatregelen treffen, is het binnen dertig jaar gedaan met de weidevogel", zegt Kleijweg alarmerend.
Dit voorjaar is een grote uitzondering. De vogelwerkgroep Midden-Delfland kon het aantal succesvolle broednesten niet meer op één hand tellen, zelfs niet op twee of drie. Met 450 broedparen alleen al in Midden-Delfland is de grutto bezig aan een comeback.
Pech voor boer, geluk voor weidevogels
De verklaring voor dit onverwachte succes is een koud en regenachtig voorjaar. "Eerst was het koud en groeide het gras langzaam. Daarna konden boeren niet maaien omdat het maar bleef regenen. De grutto's konden heel veel kuikens grootbrengen", vertelt de vogelaar. Dit voorjaar was dus pech voor de boer en een geluk voor de weidevogels.
Boeren en weidevogels staan op gespannen voet met elkaar. De vogelliefhebber vindt dat niet zo gek. "In maart komen de grutto's vanuit Afrika. Dan gaan ze aansterken, broeden en in mei lopen hier kuikens rond. En dan gaat het fout. Want dan heeft de boer het druk met gras maaien en dan lopen die kuikens in de weg", vertelt Kleijweg.
Als vogelliefhebber geeft hij de boer niet de schuld. "De economie dwingt hem om gras te produceren voor zijn melkkoeien en dat botst met de natuur."
Natte weilanden
Het lukt steeds beter om goede afspraken te maken met boeren in Midden-Delfland, om nesten te beschermen en niet overal te maaien. "Dat blijft wikken en wegen. Maar we krijgen hier meer voor elkaar dan in de rest van Nederland", zegt Kleijweg.
De provincie Zuid-Holland heeft ruim een miljoen euro vrijgemaakt voor de redding van de weidevogels. Van dit geld worden pompen gekocht die weilanden nat kunnen houden.
Binnen nu en twee weken starten de jonge grutto's aan een reis van duizenden kilometers. Dat doen ze op de automatische piloot en zonder hun ouders. Die zijn al vooruit gevlogen. "Dat is het mooie van vogels. Ze weten feilloos de plek naar hun ouders te vinden. De natuur is zo mooi en voor ons nog zo ongrijpbaar", zegt John.
In Afrika overwinteren de grutto's en in maart volgend jaar zijn ze weer terug op hun vaste stek in Midden-Delfland. Ongeacht de weersverwachting.