Maassluizer: Ik ben Nederlander met meest langdurige uitkering
Hij noemt zichzelf de Nederlander die het meest langdurig een bijstandsuitkering ontvangt, al sinds 1977: Marcel Thomassen uit Maassluis. Thomassen heeft sterke bedenkingen bij werken. Toch heeft hij in de afgelopen tweeënveertig jaren allesbehalve stilgezeten.
Marcel Thomassen ging al op jonge leeftijd varen, vertelt hij, de hele wereld over. Hij werkte bij de zeesleepdienst in Maassluis en daarna voor een bedrijf dat naar olie boort. Maar na zeven jaar was hij het helemaal zat. "Toen dacht ik: we gaan iets anders doen. Wat wist ik nog niet, je gooit jezelf in het diepe."
Lees ook: Meer inwoners uit onze regio langer in de bijstand
Het werd een bijstandsuitkering. In de jaren zeventig was daar via de gemeente vrij gemakkelijk aan te komen, aldus Thomassen. Gemeenten controleerden bijstandsgerechtigden in die tijd nog niet zoveel als ze later deden. Waarom koos Thomassen voor een uitkering en ging hij niet gewoon ergens anders werken? "Werk is heel discutabel. De kerk zegt: 'in het zweet uws aanschijns zult gij uw brood verdienen.' Elke neo-liberaal zoals Rutte zegt: 'werk, werk, werk.' 'Arbeid maakt vrij.' Die kreet kennen we ook nog wel allemaal. Ik heb daar hele andere ideeën over gekregen in die tijd. Ik ben de bijstandsuitkering gaan zien als een basisinkomen, zodat je toch nuttig je eigen dingen kunt doen."
Vrijheid
Dankzij zijn uitkering kon Thomassen actief zijn op heel verschillende gebieden. Zo ging hij, naar eigen zeggen, werken op de politieschool in Den Haag en Rotterdam, was hij docent maatschappijleer, zat hij bij de Coornhert-Liga (de Nederlandse vereniging voor strafrechthervorming), waar hij samenwerkte met grote advocaten als Spong en Hammerstein, en had hij zelfs een eigen radioprogramma bij de VPRO op het toenmalige Hilversum 3. "In feite heb ik dus nooit zonder werk gezeten", glimlacht Thomassen. "Door de bijstandsuitkering had ik de vrijheid om mezelf te ontwikkelen. Ik heb heel veel studies gedaan."
De gemeente Maassluis heeft wel pogingen ondernomen om Thomassen weer uit de bijstand te krijgen, maar die liepen op niets uit. Dat zou gekomen zijn doordat hij gaandeweg meer bekendheid kreeg als activist. Op een gegeven moment heeft de gemeente toen besloten Thomassen tot aan zijn pensioen een uitkering te geven. "Als activist probeer ik in de hele regio (maar ook in Amsterdam en Rotterdam) een beetje een mentaliteitsverandering teweeg te brengen. De bejegening om in de bijstand te zitten, met name bij de gemeente, de ambtenaren, maar ook de vooroordelen die daarover heersen bij de bevolking kunnen zelfs stressgevend of ziekmakend zijn." Om op te komen voor de belangen van mensen met een uitkering is Thomassen verbonden aan FNV Uitkeringsgerechtigden, de Bijstandsbond Amsterdam en RoSA!, de Rotterdamse Sociale Alliantie. "Er is geen item in Nederland op sociaal gebied, waar ik me niet mee kan bemoeien. Want ze kennen me allemaal. Ik heb al mijn tentakels als actievoerder, activist, luis in de pels en ook een beetje een politiek persoon, in heel Nederland zitten. Dit wordt niet voor niets het 'tweede stadhuis van Maassluis' genoemd."
'Iedereen is nuttig op zijn manier'
Thomassen heeft ook goede contacten met Stroomopwaarts, de sociale dienst van Maassluis, Vlaardingen en Schiedam. Met directeur Desiree Curfs bespreekt hij problemen die mensen met een uitkering kunnen ervaren. "Vaak is het natuurlijk zo met die sociale diensten, dat die doelstellingen moeten halen. Het gaat om de centen. Dat gaat vaak ten koste van het welzijn. Laten we niet vergeten: in de grondwet, artikel 20, staat dat de overheid, zowel landelijk als lokaal, het welzijn van de mensen moet bevorderen. Iedereen is nuttig op zijn manier."
Het ideaal van Thomassen is een onvoorwaardelijk basisinkomen in Nederland voor iedereen. "Dat geeft meer vrijheid aan mensen aan de persoonlijke ontplooiing. Ik geloof ook in de goedheid van mensen. Plus: mensen gaan toch wel aan het werk. Het kan vrijwilligerswerk zijn, iets voor de samenleving doen. Er kan geen misbruik van worden gemaakt, want we zijn allemaal gelijk."
Als de overheid zo'n basisinkomen invoert, kunnen de uitkeringen gelijk worden opgeheven, betoogt Thomassen. "Dat is dan niet meer nodig. En wat je erbij doet... Je mag zoveel geld verdienen als je wilt. Maar je hebt een minimale bestaanszekerheid."
Dit verhaal werd mede mogelijk gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Dtv, Omroep Venlo, Studio040 en WOS Media werken gezamenlijk aan lokale onderzoeksjournalistiek.