Vijf vragen en antwoorden over de Kadernota/voorjaarsnota

Jaarlijks tussen eind mei en begin juli zijn de gemeentebesturen in het land druk met de kadernota of voorjaarsnota (elke gemeente geeft er een eigen naam aan). Zo ook in Westland en Maassluis. Maar wat is dat nu precies? Wat is het nut ervan? En waarom doet Midden-Delfland er niet aan? Hieronder vijf vragen en vijf antwoorden.

Wat is een kadernota/voorjaarsnota?

Een kadernota is een document waarin staat welke zaken er van gemeentegeld geregeld moeten worden en welke zaken juist niet. Het geeft alvast de kaders mee (vandaar ook de naam) voor de begroting die later in het jaar gepresenteerd wordt. Voor de gemeenteraad biedt het de mogelijkheid om van te voren inspraak te hebben in waar het geld naar toe moet. De kadernota wordt door het college van burgemeester en wethouders opgesteld, maar raadsleden kunnen door middel van vragen, wijzigingsvoorstellen (amendementen) en nieuwe voorstellen (moties) flink wat invloed uitoefenen. Bovendien geeft de kadernota ook een beeld van de huidige financiële situatie van de gemeente.

Wat kun je ermee?

De gemeenteraad kan met de kadernota opdrachten meegeven aan het college van B en W. En omdat die opdrachten (kaders) worden meegegeven, kan het college later ook verantwoording afleggen. Raadsleden willen achteraf toch weten wat het college allemaal (in opdracht van de raad en vanuit zichzelf) heeft gedaan. De behandeling van de kadernota is een half jaar na de vaststelling van begroting van het vorige jaar. Het biedt dus ook informatie over ontwikkelingen die zich in het afgelopen half jaar hebben voorgedaan. Zo kan een geplande bezuiniging toch minder geld opleveren dan verwacht of blijkt dat een bepaalde investering niet nodig is. Op die manier kun je dus plannen tijdig bijstellen.

Welke waarde heeft het?

Gemeenteraden bepalen zelf hoeveel waarde ze toekennen aan de kadernota. Veruit de meeste gemeenten stellen de kadernota vast. Daarmee kan de gemeenteraad dus grote invloed uitoefenen op de plannen voor het komende jaar. Raadsleden kunnen er ook voor kiezen om de kadernota slechts voor kennisgeving aan te nemen. Daarmee geeft de raad 'het stuur' in handen bij het college, dat vervolgens wat meer flexibiliteit krijgt. In Westland stellen ze de kadernota al jaren niet meer vast en focussen ze zich vooral op de behandeling van de begroting. In Maassluis is er in de afgelopen jaren flink gediscussieerd over wat nu het beste is. Dit jaar wil een meerderheid van de raad voor het eerst de kadernota vaststellen.

Waar moet je rekening mee houden?

Het college stelt de kadernota dus op en de gemeenteraad kan 'er op schieten', maar er is nog een belangrijk document dat invloed kan hebben op de kadernota en de begroting die daarop volgt. Dat is de circulaire van de Rijksoverheid. Zeker drie keer per jaar (mei, september en december) komt er een geactualiseerde brief vanuit het Rijk waarin staat hoeveel geld vanuit het gemeentefonds er voor de komende tijd beschikbaar is. De meicirculaire valt vaak samen met de kadernota. In het geval van Westland bleek dat juist positief, omdat er meer geld beschikbaar kwam, maar voor Maassluis blijkt juist dat er minder te verdelen is en dat maakt ook dat er partijen zijn die vinden dat de plannen eerst moeten worden bijgesteld, voordat de kadernota kan worden vastgesteld.

Heb je de kadernota nodig?

Niet elke gemeente komt met een kadernota. Midden-Delfland is er bijvoorbeeld van afgestapt. Die gemeente heeft in plaats daarvan periodieke begrotingswijzigingen (vier keer per jaar) ingevoerd. Ook op die manier kunnen plannen tijdig worden bijgesteld.