Vermindering fraude in tuinbouw
De harde aanpak van illegale arbeid en fraude met werk en uitkeringen bij tuinders in het Westland werpt vruchten af. De afgelopen twee jaar is de fraude verminderd. Bij een kwart van de controles was iets mis, voorheen lag dit op een derde.
Dit blijkt uit controles van het Westland Interventieteam (WIT). In het WIT werken de Arbeidsinspectie, de Belastingdienst, de Vreemdelingenpolitie, uitkeringsinstantie UWV en gemeenten samen om fraude in de tuinbouw te bestrijden. De laatste twee jaar was het WIT gemiddeld twee dagen per week actief in het gebied, soms ook 's nachts.
De illegale arbeid in het Westland is verminderd. Dit komt behalve door de strenge controles, certificering, voorlichting door de branche ook door de openstelling van de grenzen voor werknemers uit Polen en andere Midden- en Oost-Europese landen. De Arbeidsinspectie deelde twee jaar geleden 214 en vorig jaar 159 boetes uit. Het boetebedrag bedraagt nu zo'n 5 miljoen euro en zal nog flink oplopen wanneer alle boeterapporten zijn afgehandeld. Het WIT stuitte elf keer op vermoedelijke onderbetaling (minder dan het minimumloon). Ruim tweehonderd mensen verbleven illegaal in Nederland en zijn overgedragen aan de Vreemdelingenpolitie.
Hoewel de illegale arbeid terugloopt, zijn de problemen wel hardnekkig. Het niveau van overtredingen ligt hier fors hoger dan in andere Nederlandse land- en tuinbouwgebieden: 22 procent van de gecontroleerde bedrijven in het Westland tegenover 14 procent elders. Overigens zijn de controles gericht, dus geven ze geen representatief beeld van de sector.
Uitkeringsinstantie UWV heeft ruim driehonderd gevallen onderzocht waarbij mensen werkten naast hun uitkering. In 117 gevallen was er sprake van uitkeringsfraude, voor een totaalbedrag van ruim 162.500 euro. Ook zijn er negentien gevallen opgespoord van fraude met zogenoemde fictieve dienstverbanden. Daarbij werkt iemand illegaal op de gegevens van iemand anders, die zo sociale zekerheidsrechten opbouwt en uiteindelijk ook een uitkering claimt. Het fraudebedrag dat hiermee was gemoeid, is een half miljoen euro. Doordat de fraude aan het licht kwam, kon in zeven gevallen verhinderd worden dat iemand ten onrechte een uitkering kreeg: hiermee is ruim een ton aan uitkeringsgeld bespaard.
Gemeentelijke sociale diensten, vooral van buiten het Westland, kregen een kleine tweehonderd signalen doorgestuurd van mogelijke fraude met bijstandsuitkeringen. In de 22 gevallen waar dat inderdaad zo was, zijn uitkeringen stopgezet of boetes uitgedeeld.
Het WIT heeft twaalf zaken overgedragen aan de SIOD, omdat er vermoedens waren van grootschalige georganiseerde fraude. Verder werkt het WIT intensief samen met gemeentelijke woningdiensten om misstanden op huisvestingsgebied tegen te gaan. In Den Haag zijn na signalering enkele panden gesloten. Ook geeft het WIT signalen door over vermoedelijke misstanden op milieugebied: dit gebeurde de afgelopen twee jaar enkele malen.
Het WIT gaat door met strenge controles en een lik-op-stukbeleid in de tuinbouw. De overheid pakt malafide tuinbouwbedrijven streng aan om te voorkomen dat goedwillende ondernemers de dupe worden van oneerlijke concurrentie en om verdringing op de arbeidsmarkt te voorkomen.