Westlander veel ouder dan gedacht
Lang dachten veel Westlanders dat de Westlandse schuit zijn oorsprong vond in de opkomst van de kassencultuur begin vorige eeuw. De Westlander is echter veel ouder. Dat heeft streekhistoricus Aad van Zeijl uit Wateringen door middel van nauwgezet onderzoek aangetoond.
Op basis van onder meer oude scheepsmodellen en bestekboeken van scheepswerven is Van Zeijl tot de conclusie gekomen dat de oervorm van de Westlandse schuit veel ouder is. De Westlander is begin 1700 ontworpen door Leendert Hoogendam, eigenaar van een scheepswerf te Maassluis.
De eerste is gemaakt in opdracht van Jacob Willemsen en was net breed genoeg om door de sluizen te kunnen. De lading bleef droog door de luiken. Dit schip, gerelateerd aan de trekschuit, was uitstekend geschikt om vrachten fruit en groenten vanuit het Westland via binnenlandse vaarten naar Delft, Leiden, 's-Gravenhage en Rotterdam te vervoeren.
PR
Luxe schuit
In feite is er sprake van twee typen schuiten. Aan de ene kant heb je de Westlander. Deze wordt gezien als een luxe schuit met een laadvermogen vanaf 13 ton. Aan de andere kant heb je de Westlandse praam. Deze wordt beschouwd als een werkschuit met een laadvermogen tot maximaal 13 ton.
Door de Industriële Revolutie van eind 19de eeuw verdrievoudigde de bevolking in de steden in Holland en nam de vraag naar voedsel enorm toe. Er waren meer transportmiddelen nodig en er was sprake van grote toename van het aantal scheepswerven. De Industriële Revolutie zorgde er ook voor dat binnen veertig jaar het hout van de Westlandse schuit vervangen werd door staal. De vaartuigen werden voorzien van motoren.
PR
In de loop van de 20ste eeuw werd steeds duidelijker dat transport via de weg steeds meer de boventoon kreeg. De vrachtwagen was sneller en had meer laadvermogen. Eind jaren '50 kwam er een einde aan transport via water en verdween de Westlandse schuit uit het beeld. Bijna alle schuiten zijn gesloopt. Gelukkig wordt steeds meer het belang van deze boottype ingezien. Op dit moment staan twee Westlandse pramen op de lijst van varend erfgoed.
PR
Auteur: Frank de Klerk - Historisch Genootschap Oud-Westland