Hoe zit dat? Hoe lucifer van jongetje (8) leidt tot jarenlange supermarktstrijd

Zes jaar hebben inwoners van Kwintsheul erop moeten wachten: de komst van hun nieuwe supermarkt. Eind mei gaat de winkel dan eindelijk open na een hoop tumult en protest. Maar waarom duurde het allemaal zo lang? Diana Alleblas uit Kwintsheul stelde de vraag in de rubriek 'Hoe zit dat?'

Zes jaar hebben inwoners van Kwintsheul erop moeten wachten: de komst van hun nieuwe supermarkt. Eind mei gaat de winkel dan eindelijk open na een hoop tumult en protest. Maar waarom duurde het allemaal zo lang? Diana Alleblas uit Kwintsheul stelde de vraag in de rubriek 'Hoe zit dat?'

"Voor Kwintsheul, of all places! Ik denk dat de mensen ook eens mogen realiseren dat ze heel blij mogen zijn met deze supermarkt. Er is geen gemeente met 3.600 inwoners waar nog zo'n ontwikkeling plaatsvindt. Dus wees eens blij met wat er komt."

Aan het woord is de Westlandse supermarktondernemer Edward Koornneef. Hij steekt zijn frustratie over de weerstand die hij kreeg van een groep Heulenaren bij het realiseren van de nieuwe supermarkt in Kwintsheul niet onder stoelen of banken. "Ik ben neergezet als een onbetrouwbaar persoon, erger dan dat kun je mij niet kwetsen."

Loze belofte

Dit verhaal begint zes jaar terug wanneer een 8-jarige jongetje - dat met lucifers aan het spelen is - de Albert Heijn-supermarkt van Koornneef in Kwintsheul volledig laat afbranden. Daarmee is het dorp in één klap de enige supermarkt kwijt.

Direct na de brand laat de toenmalige burgemeester van Westland, Sjaak van der Tak, via de media weten dat er binnen een half jaar een nieuwe supermarkt in Kwintsheul zal verrijzen. Die uitspraak heeft verstrekkende gevolgen, blijkt later.

Verkeerde beeldvorming ontstaan

Koornneef: "De burgemeester zei dit met de beste bedoelingen, maar hij had dat beter niet kunnen zeggen. Met deze uitspraak heeft hij verwachtingen geschapen. En toen deze verwachtingen niet uitkwamen, is er een negatief beeld ontstaan bij een deel van de inwoners van Kwintsheul."

Ook wethouder Theo Duijvestijn, die namens de gemeente over dit dossier gaat, erkent dat de uitspraak van Van der Tak niet zo handig was. "Het heeft achteraf gezien niet geholpen in de beeldvorming, laat ik het zo zeggen. Op dat moment waren het de beste intenties. Maar gewoon herbouwen is geen haalbaar verhaal gebleken."

Vooral oudere inwoners de dupe

Vragensteller Alleblas begrijpt er nog steeds niets van, dat de supermarkt al zes jaar op zich laat wachten. "Vooral voor de oudere mensen in Kwintsheul is het heel sneu. Die zijn heel afhankelijk van de supermarkt. En dat het dan zes jaar duurt, dat is bijna onmogelijk." Alleblas zit aan de keukentafel met de 76-jarige buurvrouw Van der Hurk, die veel gebruikmaakte van de supermarkt.

Van der Hurk: "Omdat er geen supermarkt meer in de buurt is, ben ik nu altijd afhankelijk van anderen die een stukje kunnen rijden naar een ander dorp waar wel een supermarkt is. Maar als je kind niet dichtbij woont of moet werken, wordt dat lastig. En anders moet je je buren vragen. Maar die wil je ook niet elke keer lastigvallen."

'Koornneef is tekortgedaan'

Om de inwoners na de brand aan hun dagelijkse boodschappen te helpen, laat Koornneef in het begin vanuit Kwintsheul pendelbusjes rijden naar zijn andere supermarkten. Ook betaalt hij de huur van een ondernemer die een tijdelijke supermarkt start, zodat er weer in het eigen dorp boodschappen gedaan kunnen worden.

Koornneef: "De initiatieven stopten uiteindelijk, omdat er te weinig gebruik van werd gemaakt. Maar dit heeft mij wel kapitalen gekost." Wethouder Duijvestijn vindt dat de ondernemer tekort is gedaan. "Hij had die busjes niet hoeven laten rijden en niet hoeven zorgen voor een tijdelijke winkel. Koornneef heeft zijn nek uitgestoken. Daar mag best wat meer waardering voor komen."

Eerste plan

Na de brand wordt al snel duidelijk, dat de nieuwe supermarkt er niet binnen een half jaar zal zijn. Zowel eigenaar Koornneef als de gemeente wil dat de nieuwe supermarkt groter wordt: geen 400, maar ruim 1.000 vierkante meter.

De gemeente heeft ook nog wat andere wensen, zoals appartementen boven de supermarkt. Ook moet het complex worden ingepast in een herinrichting van het gebied.

'Een hete avond'

Wethouder Duijvestijn blikt terug op de informatiebijeenkomst destijds voor zo'n 300 Heulenaren. "Het was een hete avond; veel aanwezigen vonden het pand te groot. Ik moet zeggen dat de supermarkteigenaar door een aantal mensen op een wijze is behandeld die ik niet netjes vind. Dat heb ik zelden meegemaakt op zo'n avond."

Ook Koornneef kijkt met afschuw terug op die avond. "Toen ik wegreed, was ik natuurlijk niet blij. Mijn tent was in de fik gestoken, daar kon ik niets aan doen. Ik steek mijn nek uit om een nieuw plan te realiseren en we werden daar gewoon uitgefloten."

Buurtsuper vs. schaalvergroting

Ook vragensteller Alleblas en mevrouw Van der Hurk vinden dat de supermarkt die er nu komt te groot is. Van der Hurk: "Het is zonde van de bouw en het geld. De oude supermarkt was groot genoeg voor ons." Alleblas: "Van 400 naar meer dan 1.000 vierkante meter, in verhouding tot ons dorpje, is dat van het ene uiterste naar het andere uiterste."

Maar volgens ondernemer Koornneef is de schaalvergroting noodzakelijk. "De afgebrande supermarkt hobbelde qua omzet wel door, maar ook niet meer dan dat. Wil je iets laten slagen, moet je de klant wel iets te bieden hebben. De tijden zijn veranderd en het dorp is de afgelopen jaren gegroeid door nieuwbouw van woningen. We hebben gekozen voor een complete supermarkt met een uitgebreid assortiment, borrelshop, pinautomaat en pickup-point."

Nieuw plan

Volgens Koornneef komt de weerstand tegen zijn supermarkt maar van een klein deel van de inwoners. Toch blijken de tegenstanders van het plan hardnekkig. Er komt na de protesten een nieuw kleinschaliger plan zonder woningen. Om ruimte te maken voor de nieuwe supermarkt, wordt buurthuis Kastanjehof afgebroken en even verderop herbouwd. Al snel gaat het verhaal in het dorp dat de Kastanjehof is verplaatst op verzoek van Koornneef en dat het de gemeente ook nog eens 1,5 miljoen euro heeft gekost.

Alleblas: "Van Koornneef moest er een grotere supermarkt komen, waardoor de Kastanjehof naar de overkant moest verhuizen. Meneer Koornneef heeft gewoon heel veel invloed, ook binnen de gemeenteraad. Dus de gemeente heeft op eigen kosten dat grote pand gesloopt, de grond helemaal gesaneerd en een nieuwe oversteekplaats gerealiseerd." Geruchten in het dorp dat Koornneef de politiek naar zijn hand weet te zetten voor zijn zakelijke projecten zijn er meer, maar bewijs ervoor is nooit geleverd.

Marktconform

Wethouder Duijvestijn vindt de verdachtmakingen richting Koornneef ook niet terecht: "Dat beeld klopt totaal niet. De gemeente wilde de verplaatsing van de Kastanjehof ook, omdat het paste in de plannen voor dat gebied. Het buurthuis was bovendien gedateerd. Daarnaast heeft Koornneef een marktconforme prijs betaald voor de grond waar de oude Kastanjehof op stond." Voor de 1.489 vierkante meter grond voor de uitbreiding van de supermarkt betaalt Koornneef volgens de gemeente zeven ton. Op eigen kosten realiseert de ondernemer daarnaast nog parkeerplaatsen.

Koornneef bevestigt het bedrag van zeven ton. "Denk nou niet dat ik dat zomaar van de gemeente heb gekregen", zegt de supermarkteigenaar. "Dat is een flink bedrag voor dat stukje grond, dat is meer dan marktconform. Er worden geen cadeautjes weggegeven." De gemeente zegt zelf in totaal 695.000 euro kwijt te zijn geweest aan de verplaatsing van de Kastanjehof.

Bezwaarprocedures

Zodra de nieuwe plannen bekend worden, beginnen enkele omwonenden en een actiegroep bezwaarprocedures: over het uitzicht, de kleurstelling, de verkeersbewegingen, het laden en het lossen. Er wordt zelfs in één geval doorgeprocedeerd tot aan de Raad van State.

Volgens Koornneef is de komst van de supermarkt met jaren vertraagd door al die bezwaren van Heulenaren. "Het was iedere keer wat: de ene keer een container, dan weer de kleur van een muur." Ook Duijvestijn ziet de bezwaarprocedures als een vertragende factor. Daarnaast wijst de wethouder op het maken van bouwplannen, het wijzigen van bestemmingsplannen en het aanvragen van krediet. "Dat soort zaken kosten nu eenmaal veel tijd."

Leeg pand

In 2017 staat het nieuwe winkelpand er dan eindelijk. Maar een supermarkt zelf laat nog op zich wachten. In de rol van vastgoedontwikkelaar zit Koornneef een jaar aan tafel met mogelijke exploitanten voor het pand. Wethouder Duijvestijn: "Dat proces heeft erg lang geduurd. Op een gegeven moment heb ik ook gezegd: Het duurt té lang."

De supermarkteigenaar kijkt daar anders tegenaan: "Als je met vijf hoofdkantoren spreekt en plannen aan het maken bent, dan ben je zo een jaar verder. Onderhandelingen kosten tijd. Uiteindelijk zijn we er met Jumbo Supermarkten uitgekomen en komt er dus een Jumbo Koornneef in Kwintsheul."

'Een dealtje met de wethouder'

Nog een voorbeeld van die negatieve beeldvorming rond Koornneef zijn de geruchten die in het dorp rondgaan over een ander project van de ondernemer, een foodmarkt in Naaldwijk. De supermarkt in Kwintsheul zou er alleen gekomen zijn omdat de gemeente Koornneef groen licht heeft gegeven voor de bouw van de Jumbo Foodmarkt. Alleblas: "Ik vind het gewoon vriendjespolitiek. Voor ons is het onbegrijpelijk. Dit is gewoon een politiek machtsspel", aldus de vraagsteller.

Koornneef: "Westland Verstandig helpt dit soort verhalen de wereld in. Denk je nou echt dat wethouder Duijvestijn een koppeling gaat maken tussen Naaldwijk en Kwintsheul? Dan kan hij morgen zijn baan gedag zeggen, want dat mag niet." Ook Duijvestijn zelf ontkent stellig het gerucht van een dealtje tussen gemeente en ondernemer: "De twee supermarkten staan totaal los van elkaar."

Slechte pers

Koornneef vindt dat hij tijdens het hele proces rond de supermarkt is neergezet als 'the bad guy'. Elke keer als er ontwikkelingen rond de supermarkt waren, zou volgens hem met name fractievoorzitter Peter Duijsens van de politieke partij Westland Verstandig dit aangrijpen om de supermarkteigenaar zwart te maken. "Het was elke keer: Hij doet dit, hij doet dat. Ik word geframed van hier tot Tokio, nou dat ben ik gewoon zat", zegt Koornneef.

Volgens de ondernemer is er geen aanleiding waarom Westland Verstandig het op hem gemunt zou hebben. "Het is gewoon stemmen trekken. Over een supermarkt heeft iedereen wel een mening. Daar kan de partij goed mee scoren."

'Corrigerend optreden'

"Onzin!", zegt Duijsens. "De partij en ik hebben niets persoonlijks tegen meneer Koornneef. We wensen hem heel veel geld en levensgeluk toe. Maar we hebben wel het idee dat de ondernemer goede maatjes is met politici, waardoor hij allerlei zaken in gang kan zetten. Het is dan wel nodig om corrigerend op te treden."

"Bijvoorbeeld bij de supermarkt Kwintsheul. Pas toen het bestemmingsplan van de Jumbo Foodmarkt in Naaldwijk door de gemeente werd goedgekeurd, was er plotsklaps toch een exploitant (Koornneef zelf) gevonden voor de supermarkt in Kwintsheul. Dat is toch wel heel toevallig. Die vraag mag je dan wel opwerpen."

Communicatiemoe

Bij wethouder Duijvestijn geen kwaad woord over de ondernemer. Als hij dan toch een puntje van kritiek richting Koornneef moet geven rond het hele proces van de nieuwe supermarkt, antwoordt de wethouder uiteindelijk: communicatie. "Koornneef had aan het einde van het proces, toen hij aan het onderhandelen was met potentiële exploitanten, wat proactiever mogen communiceren richting de inwoners over de voortgang daarvan."

Koornneef zegt dat hij op een gegeven moment "een beetje communicatiemoe" was geworden. "Wat ik ook zei, elke keer werden mijn bedoelingen door mensen in twijfel getrokken. En ik zat ondertussen miljoenen te investeren in dit project. Daarnaast kan je niet communiceren over een onderhandelingsproces, omdat dit concurrentiegevoelige informatie is."

Levensvatbaar

Supermarktdeskundige Paul Moers vindt het opmerkelijk dat een kleine gemeenschap van zo'n 3.600 inwoners weer een supermarkt krijgt. Moers: "De supermarkteigenaar had ook kunnen zeggen: ze moeten maar naar een supermarkt verderop." Zo zijn er in Wateringen (2,6 kilometer van Kwintsheul af) en in Naaldwijk (op een afstand van 5,4 kilometer) ook supermarkten van Koornneef.

Moers: "Ik zou bijna zeggen, het is een sympathieke daad. De ondernemer zal er snoeihard voor moeten werken om het draaiende te houden." Koornneef denkt dat de supermarkt levensvatbaar is. In Kwintsheul wordt nog een beetje bijgebouwd en de ondernemer verwacht met de Jumbo-formule ook inwoners uit Honselersdijk en een deel van Den Haag te trekken.

Opening

Als alles volgens planning verloopt, opent op woensdag 30 mei de veelbesproken supermarkt dan eindelijk de deuren. De ondernemer is van plan om er een 'feestelijke happening' van te maken. Want ondanks alle protesten en procedures zijn de meeste Heulenaren ontzettend blij met de komst van de Jumbo supermarkt in Kwintsheul, zo is de opvatting van de ondernemer.

Vragensteller Alleblas is blij met de uitleg die wethouder Duijvestijn en vooral Koornneef nu geven over het lange proces rond de totstandkoming van de supermarkt in Kwintsheul. Alleblas: "Tot nu toe wilde Koornneef nooit ingaan op hoe de zaken allemaal zijn gelopen. Dat doet hij nu voor het eerst wel en daar ben ik blij mee. Het geeft een duidelijk en uitgebreid beeld. Ik begrijp nu beter hoe het kon dat de supermarkt zes jaar op zich liet wachten."