Streekhistorie: Een huwelijksreis van drie kwartier
Zo af en toe duiken er op veilingsites voorwerpen op uit de geschiedenis van Wateringen en Kwintsheul. Natuurlijk is dit voor een lokale historische werkgroep een mooie manier om leuke en vaak unieke stukjes geschiedenis aan de collectie toe te voegen.
Onlangs kon de hand gelegd worden op een kaart met een poststempel van Wateringen van 18 mei 1946. De kaart was vervoerd met een luchtballon vanuit Den Haag, wat te zien was aan de grote rode stempels op de kaart en de namen en handtekeningen van de bemanning. Voor veel mensen zijn de namen van Jo en Nini Boesman bekend als de boegbeelden van de Nederlandse ballonsport en oprichters van de Haagsche Ballon Club in 1936.
Nini Visscher was pas achttien jaar oud toen ze Jo Boesman in een ballon zag opstijgen vanaf het Malieveld. Direct besloot ze dat dit was wat ze wilde en twee jaar later maakte ze met Jo haar eerste ballonvaart van tien minuten vanuit Kijkduin. Na de oorlog trouwden ze en het was hun trouwdag waar de vreemde Wateringse ballonkaart aan herinnerde.
De krant Het Vrije Volk meldde op vrijdag 17 mei 1946: De ballonvaarder Boesman zal Zaterdag in het huwelijk treden met mej. N. Visscher en na de plechtigheid zijn "huwelijksvaart" maken in een ballon die opstijgt van het Malieveld in Den Haag.
En inderdaad vertrokken de pasgetrouwde Jo en Nini Boesman de volgende dag met de luchtballon Rambaldo vanaf het Malieveld. De Rambaldo was geen heteluchtballon waar met vuur de lucht in de ballon om de paar seconden moet worden opgewarmd, maar een gasballon. Of de reis oorspronkelijk naar Wateringen zou gaan, is niet duidelijk. Er zijn bronnen die zeggen dat het een korte tocht werd omdat vlak voordat de ballon de Zeeuwse eilanden naderde, de landing al moest worden ingezet aangezien de ballon recht op de Noordzee af koerste.
Een aantal dagen na de huwelijksvlucht stond er een redelijk gedetailleerd verslag in De vrije stemmen van Schouwen-Duiveland. Helaas is niet bekend waar de ballon neerkwam. Gelukkig waren er in 1946 nog genoeg weilanden in Wateringen om zonder schade een ballon aan de grond te zetten.
Huwelijksreis per luchtballon
Een uitgebreid bruiloftsdiner was waarschijnlijk de oorzaak dat .de vastgestelde starttijd van de eerste na-oorlogsche ballonvaart in Nederland met 35 minuten overschreden werd. In elk geval, de heer en mevr. Boesman, bekende figuren uit de ballonwereld zijn den dag van hun huwelijk de lucht ingegaan, nagestaard door een ondanks den regen in flinken getale opgekomen publiek. Ir. Damme, oud-directeur generaal van de P.T.T., verrichtte de doopplechtigheid en merkte, na zijn beste wenschen voor het echtpaar en de vaart, nog op, hoe zelden een doopplechtigheid onder auspiciën van een bruidspaar op hun trouwdag plaats vindt. De twee overige leden der bemanning bestonden uit den heer Dolfuss, een Fransche ballonvaarder, die de ballon van de fabriek af begeleid heeft en den heer de Vos van de Rotterdamsche ballonclub. Gevuld met bijna 700 m3 waterstof bewoog het gevaarte, de "Rambaldo" zich traag in Zuid-Oostelijke richting. Met wolken van pamfletten van Volksherstel, ten bate waarvan deze vaart georganiseerd werd, daalden ook flarden van het bruidsbouquet, dankbare objecten voor souvenirjagers. Slechts 3 kwartier duurde deze merkwaardige huwelijks luchtreis. De "Rambaldo" kwam behouden te Wateringen aan den grond.
Verdere details zijn niet bekend. Zo is nog onduidelijk hoeveel van deze speciale kaarten er zijn gemaakt, wanneer de bemanning de handtekeningen heeft gezet en hoe de samenwerking met het Wateringse postkantoor ging. De zegel is afgestempeld op zaterdag 18 mei 1946 om negen uur 's avonds dus de directeur van het postkantoor zal wel klaar hebben gezeten met een vel postzegels en een stempelkussen. Een apart geval is nog de zegel voor "ballonafworppost" die op de kaart is geplakt en volgens het randschrift speciaal voor het huwelijk is gedrukt. Duidelijk is dat deze huwelijksreis ruim van tevoren is voorbereid en dat er ondanks de papierschaarste veel drukwerk is vervaardigd.
Een jaar later, op 3 maart 1947, was er weer een ballonvaart naar Wateringen. Nini Boesman was passagier op de 'Phoenixvaart' die vertrok uit Delft voor de honderdjarige Delftsche Studenten Sociëteit. Vanuit de ballon werden kaarten afgeworpen die door de vinders opgestuurd konden worden.
In 1948 kreeg Nini Boesman haar brevet en werd de eerste vrouwelijke balloncommandant van Nederland. Met haar man Jo zou ze honderden vaarten maken, in binnen- en buitenland, over de Alpen en over woestijnen, bij dag en nacht. Jo overleed in 1976. Nini bleef haar werk voor de ballonvaart voortzetten. Tot op hoge leeftijd maakte zij nog twee vluchten per jaar om haar brevet te behouden. Zij overleed in 2009 op 90-jarige leeftijd. Jo en Nini zijn begraven op Oud Eik en Duinen in Loosduinen.
Zo blijkt Wateringen een rol te hebben gespeeld in de geschiedenis van de nationale ballonvaart als landingsplaats van de eerste vaart na de Tweede Wereldoorlog en als eindbestemming van de huwelijksreis van de beroemdste ballonvaarders die Nederland heeft gekend.
Auteur: Maxim van Ooijen van de Historische Werkgroep Oud Wateringen & Kwintsheul
Tweede afbeelding: Luchtballon Rambaldo klaar om te vertrekken, 3 maart 1947 (phoenix rambaldo).
Derde afbeelding: Jo en Nini Boesman, het enige ballonvaardersechtpaar ter wereld.