Watercoaches en hogere boetes moeten 'lekken' van Westlandse kwekers voorkomen

Het is al járen een probleem: het oppervlaktewater in Westland dat vol zit met gifstoffen die vanuit de kassen bewust of onbewust in het slootwater terechtkomen. Daarom kent het hoogheemraadschaap van Delfland een nieuwe aanpak: de inzet van 'watercoaches'. Deze moeten de kwekers helpen met de lekkages in hun kassen op te sporen. Kweker Ronald: "We zijn bedrijfsblind geworden."

"Mag ik langskomen om met jou een rondje door de kas te lopen en mogelijke lekkages op te sporen?" Met die vraag belde watercoach Martijn Voorwinden naar Ronald van Veen, eigenaar van Every Day Flowers.
Hoewel zijn bedrijf hypermodern is en van alle laatste technologieën voorzien - zoals rondrijdende robots - stond Ronald direct voor zijn verzoek open. "Wij denk dat wij als modern en duurzaam bedrijf helemaal waterdicht zijn. Maar misschien zie ik toch iets over het hoofd", legt hij uit. "Dingen waar we zelf niet meer naar kijken of over nagedacht hebben."

'We komen altijd wel iets tegen'

Slechts een handvol kwekers heeft vriendelijk bedankt voor zijn komst, maar het merendeel is blij met Van Winden. "De meeste kwekers vinden het fijn dat iemand van buitenaf eens meekijkt naar de waterstromen in het bedrijf", aldus de watercoach.
En bij zo'n rondje door de kas komt de watercoach altijd wel wat kwetsbare plekken tegen. "Een kraantje dat lekt, of verouderd materiaal", zegt Voorwinden. "Vervolgens ga ik ook samen met de kweker kijken hoe we dit kunnen verbeteren, we helpen ze bij dat proces."

In het glastuinbouwgebied wordt het oppervlaktewater op 23 plekken in de gaten gehouden en daar zijn in 2023 14 verschillende gewasbeschermingsmiddelen aangetroffen die de norm hebben overschreden. Dat is gelijk met het jaar daarvoor.
Ronald van Veen is blij met die hulp. "Het is ook in ons eigen belang. Al het water willen we het liefst in de kas houden en hergebruiken." Wat Voorwinden heel duidelijk wil benadrukken is dat hij de kwekers echt alleen komt helpen. "Ik ga geen boetes uitdelen, en mijn bezoek is altijd aangekondigd. Ik kom puur en alleen om gezamenlijk de waterkwaliteit te verbeteren."

'Ook onaangekondigde controles'

Toch is alleen de inzet van de watercoach onvoldoende, vindt Delfland. Daarom worden er ook onaangekondigde controles bij de kassen uitgevoerd waarbij wél boetes worden uitgedeeld. "Daarvoor heeft Delfland afgelopen jaar ook extra handhavers ingezet", vertelt Robbert Ballings, één van die handhavers bij het hoogheemraadschap.
"We meten het grondwater, kijken naar de plassen op de grond. Het ligt aan de ernst van de lekkages, maar er kan een last onder dwangsom volgen van 15.000 euro per dag", vertelt hij. "Dat klinkt als een fors bedrag, maar voor een beetje tuinbouwbedrijf is dat niet zo veel."

Uit de verantwoordingsrapportage 2023 van de afdeling Toezicht en Handhaving blijkt dat er vorig jaar 255 controles zijn uitgevoerd bij glastuinbouwbedrijven. Er zijn elf straffen en twintig keer een last onder dwangsom uitgedeeld. Ook zijn er negen waarschuwingen verstuurd.

Daarom praat Delfland met het Openbaar Ministerie om de boetes te verhogen. "Als je kijkt naar verkeersboetes: die gaan wel elk jaar omhoog. Maar deze is al jaren gelijk. Wanneer we echt wat willen verbeteren, zal die financiële prikkel hoger moeten."

Ondanks de inzet van watercoaches en de controles met boetes, lijkt de verbetering van het oppervlaktewater in Westland nog een lange weg te gaan te hebben. In 2027 moeten er nul lozingen zijn. Ballings: "Het wordt een uitdaging. Maar wanneer we ons allemaal inspannen, moet het haalbaar zijn."