Waarom sta je zo vaak vast op A4 in file vóór de Ketheltunnel? 'Staat in de vergunning'

Bijna elke ochtend en middag is het raak: automobilisten mogen de Ketheltunnel op de A4 niet in, vanwege het zogeheten tunneldoseren. En dus staat er dagelijks die gehate file, vooral in de richting van Rotterdam.

Het begint vaak al bij Rijswijk. En dat terwijl er ruim zestig jaar gesteggeld is over dit stukje weg. Waarom is dat niet beter geregeld? Eigenlijk al sinds de opening in 2015 is het raak. Het is één van de weinige tunnels in Nederland waar ze aan tunneldoseren doen. Maar wat is dat eigenlijk? Mark Goudzwaard van Rijkswaterstaat weet er volgens mediapartner Omroep West alles van.

"Het is een preventieve maatregel, voor de veiligheid. Laat ik vooropstellen: die tunnel is gewoon veilig. Maar het is extra veilig dat de tunnel vrij blijft als er files staan. Vaak is er verderop bij de Beneluxtunnel een file en dan loopt het helemaal vast tot in de Ketheltunnel. Dat willen we niet."

Eigen foto

Tunnel vol detectielussen

En dus worden mensen uit de tunnel gehouden. Hoe werkt dat dan? "In de hele tunnel zitten detectielussen en zelfs tot 600 meter erbuiten. Als er een file wordt gedetecteerd, dan worden aan de voorkant de verkeerslichten op rood gezet. Dat duurt gemiddeld vier minuten en dan springen ze weer op groen. Nederlandse tunnels zijn trouwens het meest veilig van Europa. Er zitten allerlei veiligheidssystemen in, zoals camera's en ventilatie."
Maar als ze dan zo veilig zijn, waarom is dat tunneldoseren dan nodig? En waarom dan niet in alle tunnels? "Dat heeft te maken met wetgeving, legt Goudzwaard uit. ""Tijdens de bouw stond in de wet nog niet duidelijk genoeg waaraan een tunnel moest voldoen qua veiligheid. Daarom is toen bij de Ketheltunnel, als één van de veiligheidsvoorzieningen, het filedoseren aangebracht."

Ketheltunnel is relatief lang

En dat is niet de enige reden. "Het is ook een relatief lange tunnel. De meeste rijkstunnels in Nederland zijn maximaal een kilometer, deze is bijna twee kilometer. En omdat er hier veel kans op file is, zitten er dan ook ineens heel veel mensen in de tunnel tijdens een file. Dus dat is een groter risico bij een brand."

Het heeft ook met de ventilatoren te maken, legt Goudzwaard uit. "Die blazen bij brand de rook en hitte in de rijrichting uit de tunnel. Dat werkt alleen als er voorbij de brand geen file staat, omdat anders alle mensen in deze file in de rook komen te staan. Daarom zorgen we er bij een aantal langere en of filegevoelige tunnels voor dat het verkeer niet stil komt te staan in de tunnel."

Nog steeds file na zestig jaar vergaderen

Toch klinkt het allemaal wel een beetje gek. Over dit stukje weg en de tunnel is ruim zestig jaar overleg geweest, de bouw duurde meer dan drie jaar, het kostte miljoenen en dan sta je vervolgens alsnog vast voor die tunnel. Goudzwaard: "Ja, dat heeft dus te maken met wetgeving ten tijde van de bouw. Het filedoseren staat in de openstellingsvergunning en dus houden we ons daaraan."

Inmiddels schrijft de tunnelwet voor welke veiligheidssystemen er in nieuwe rijkstunnels moeten worden aangebracht en is er een veiligheidsnorm vastgelegd. "Als een tunnel hieraan voldoet zijn veiligheidsmaatregelen als filedoseren niet nodig. Ten tijde van de bouw van de Ketheltunnel was deze duidelijkheid er nog niet en of het systeem in de toekomst in stand moet worden gehouden is onderdeel van gesprek. Het veranderen van die regels is aan de politiek, daar gaan wij niet over."

Geruststellende mededeling

Het mooist zou natuurlijk zijn wanneer er geen files meer staan, dan is het niet meer nodig de tunnel af te sluiten. Maar dat lijkt een utopie. "Wij zitten nou eenmaal in een drukke regio. Dus helemaal verdwijnen zullen de files nooit. Maar we zijn wel druk bezig met de aanleg van nieuwe wegen en tunnels in dit gebied. En mensen werken meer thuis, dat helpt ook goed mee."
Voor de mensen die niet thuiswerken en zich dagelijks zitten te ergeren bij het wachten voor de tunnel heeft Goudzwaard nog wel een geruststellende mededeling. "Ik snap dat mensen gefrustreerd raken als ze een lege tunnel voor zich zien. Maar als het systeem aangaat, staat er ook ná de tunnel al file. Ongehinderd doorrijden is er dan dus sowieso niet bij."