Veel animo voor stalrobot

Zeshonderd boeren hebben zich aangemeld voor een proef met een systeem van agrotechbedrijf Lely uit Maassluis, dat de stikstofuitstoot in de stal met meer dan 70 procent vermindert.

Dit zegt Lely-topman André van Troost tegen mediapartner Rijnmond. Samen met Rabobank en FrieslandCampina wil Lely het systeem bij boeren installeren. FrieslandCampina geeft bedrijven die meedoen een vergoeding, Lely geeft korting op de aanschaf van het systeem en de Rabobank zorgt voor een gunstige lening.

De Lely Sphere zoals het systeem heet, is toegevoegd aan de lijst met door de overheid erkende ammoniakreducerende technieken, maar de investering is groot: zo'n 170.000 euro. Van Troost vindt dat boeren hier niet alleen voor moeten opdraaien. "Volgens mij hebben we met z'n allen dit probleem. Hier is een oplossing. Als de overheid bijspringt, kan het hard gaan. Laten we bijvoorbeeld beginnen met de Natura-2000 boerderijen. Dat zijn er een paar duizend."

Gescheiden

De mest en de urine van de koeien worden in het systeem van elkaar gescheiden. De urine loopt weg via gaatjes in de stalvloer en een robot zuigt de poep op. Dat scheelt schadelijke stoffen in de lucht, want mest en urine zorgen samen voor ammoniakvorming. Ammoniak is schadelijk voor de natuur als er te veel van in de bodem of het water terechtkomt. De lucht in de kelder wordt ook nog eens afgezogen en gefilterd, dus dan blijft schone, vloeibare kunstmest over.

Het systeem staat inmiddels bij 20 boeren. Ad van den Berg in Bleskensgraaf was één van de eersten die het wel wilden uitproberen. Vorig jaar liet hij al eens zie hoe het werkt. De koeien trekken zich niks aan van de 'stofzuigers' die door de stal rijden. De stal staat vol technische snufjes die helpen bij het voeren, melken en verzorgen van de dieren. "We kunnen niet terug naar de tijd van Ot en Sien. We moeten op een moderne manier de problemen aanpakken. En de koeien houden meer van de robots dan van de boer zeg ik wel eens. Een robot reageert altijd hetzelfde en daar raken ze gewend aan", aldus Van den Berg tegen Rijnmond. Er zijn al veel politici te gast geweest op zijn boerderij. "Ze komen wel kijken, ze doen alsof ze luisteren, maar ze doen er nog niks mee. Ik hoop dat het gezond verstand weer terugkeert in Den Haag en dat ze innovatie omarmen."

Reactie

In een reactie stellen de ministeries van Landbouw, Natuur en Visserij en Infrastructuur en Waterstaat: "Lely Sphere is bij het ministerie van I en W bekend. Er is een voorlopige emissiefactor verleend waarbij inderdaad wordt uitgegaan van 72 procent reductie ten opzichte van een veehouderij zonder emissiereducerende systemen. Innoveren is één van de manieren om de stikstofuitstoot te reduceren en dus ook iets waar we op inzetten. Met innovatie alleen halen we de doelen echter niet; we hebben meer instrumenten nodig, zoals extensiveren (minder intensief gebruiken van grond, red.), omschakelen naar een andere bedrijfsvorm, verplaatsen of vrijwillige opkoop. Het is echter wel belangrijk dat innovatie ook stand houdt voor de rechter. Helaas is dat nu niet altijd het geval. We willen voorkomen dat boeren investeren in nieuwe systemen die uiteindelijk niet worden vergund door de rechter."