Westlandse oppositie wil onderzoek naar aanbesteding afvalverwerking

Een aanzienlijk deel van de Westlandse oppositiepartijen wil een onderzoekscommissie instellen naar de aanbesteding van de afvalverwerking in de gemeente.

Diverse fracties waren in september en oktober niet te spreken over de kostenoverschrijdingen op het dossier afvalverzameling, -verwerking en -transport alsmede oud papier en karton, waarover contracten zijn met Renewi en HVC. Het gevolg is dat bijvoorbeeld een meerpersoonshuishouden volgend jaar bijna zo'n 84 euro meer aan afvalheffing gaat betalen (deze stijgt van circa 283 naar 367,50 euro).

De onderzoekscommissie is een wens van Westland Verstandig, GemeenteBelang Westland en GroenLinks Westland. Volgens hen is er nog steeds grote onduidelijkheid over de vraag hoe het bij de overgang naar de nieuwe contracten binnen de gemeente gelopen is. Pas als de toedracht en feiten duidelijk zijn, kan het gemeentebestuur daarvan leren, zo staat er te lezen in een verklaring van de drie partijen. Een onderzoekscommissie is een vrij zwaar middel dat niet vaak wordt gebruikt.

Geschrokken

Wethouder Leen Snijders biechtte op, dat hij in april enorm geschrokken was van de kostenstijgingen van met name de huisvuilinzameling door Renewi. In het college van burgemeester en wethouders is daarop besloten een extern onderzoek te laten instellen naar alle aspecten van de afvalkosten. In afwachting van de uitkomsten van dat onderzoek werd nog geen alarmsignaal aan de gemeenteraad afgegeven, ook niet bij de behandeling van de jaarrekening over 2019 in juli.

Dat signaal kwam uiteindelijk in een raadsinformatiebrief van 11 september. De kern van het verhaal was: als de gemeenteraad volgend jaar het tarief voor de afvalverwerking kostendekkend wil hebben, moeten huishoudens zeker 30 procent meer gaan betalen. "We zijn in 2019 niet 'in control’' geweest", erkende Snijders na enkele uren in het debat van begin oktober. Later voegde hij daar nog aan toe: "Ik heb al een aantal keren aangegeven dat ik dat heel erg betreur. Ik heb er veel van geleerd en had eerder en harder moeten ingrijpen."

Uit een schets van gebeurtenissen die eerder is gegeven, bleek dat de gemeente eind 2018 in een zeer moeilijke onderhandelingspositie zat. Uit het aanbestedingstraject kwam naar voren dat Renewi uiteindelijk de enige aanbieder bleek te zijn. Met de kanttekening dat de gemeente Westland in de jaren ervoor een relatief goedkoop contract had, kon Renewi forse eisen ingewilligd krijgen voor de continuïteit van de vuilniswagen in de Westlandse straten.

Onderzoek

Ondertussen is er ook een rekenkameronderzoek gestart. Echter, die commissie onderzoekt niet de gang van zaken rondom de aanbestedingen voor afvalverzameling en -verwerking zoals het raadsonderzoek volgens de drie fracties wel zal doen. Het rekenkameronderzoek gaat over de borging van het contractmanagement in het algemeen binnen de gemeente Westland. Een feitenonderzoek in de afvalkwesties doet de Rekenkamercommissie niet.

De kans dat de wens van de drie fracties voor een lokale onderzoekscommissie wordt vervuld, is overigens zeer klein. Daarvoor moet namelijk een meerderheid in de raad worden gevonden. De drie partijen hebben gezamenlijk 15 van de 39 zetels in handen. D66-fractievoorzitter (1 zetel) laat desgevraagd weten het onderzoek te steunen, maar oppositiepartij PvdA ziet het anders; die partij vindt het rekenkameronderzoek afdoende.

Coalitiepartijen CDA, VVD, LPF en ChristenUnie-SGP hebben desgevraagd alle aan de WOS te kennen gegeven geen steun te willen verlenen aan dergelijk onderzoek. Zij vinden dat er al genoeg over gesproken is.
CDA-fractievoorzitter Jenny Vermeer is daarin het meest uitgesproken: "Wat wil men nog meer onderzocht hebben? En wat wordt er dan met de uitkomst gedaan? Zonde van de tijd en het geld." Sander Zuyderwijk van de VVD sluit daarbij aan: "Het is meerdere malen door het college uitgelegd. En voor het te laat inlichten van de raad zijn excuses aangeboden. Voor ons is dat voldoende voor nu."