'Tegengaan uitbuiting arbeidsmigranten heeft geen prioriteit in Westland'

De gemeente Westland doet weinig aan het ontdekken en aanpakken van uitbuiting van arbeidsmigranten. Daardoor zijn er ook maar weinig signalen over uitbuiting bekend. Dit stelt onderzoeksbureau RIEC, dat adviseert om binnen de gemeentelijke organisatie een intern meldpunt te openen.

Er heerst in Westland vanouds een cultuur om de 'overheid op afstand te houden': de wens om bij bedrijfsactiviteiten met rust gelaten te worden. En dit gebeurde ook in veel opzichten, schrijven de onderzoekers. Zo is het bijvoorbeeld niet vanzelfsprekend dat gemeenteambtenaren na controles misstanden aan het bevoegd gezag melden.

Aanleiding voor het onderzoek dat in opdracht van de gemeente is ingesteld, is een publicatie in dagblad De Telegraaf eind vorig jaar over uitbuiting van arbeidsmigranten in Westland. "De huisvesting van arbeidsmigranten is beter in beeld dan de arbeidsomstandigheden", aldus de onderzoekers, die verder veel betekenend stellen: "Wat er niet wordt gesignaleerd, is interessanter dan wat wel wordt gesignaleerd."

Er bestaat in Westland een 'riante gelegenheidsstructuur' voor uitbuiting van arbeidsmigranten. Naar schatting zijn er in het hoogseizoen ongeveer 12.000 arbeidsmigranten werkzaam in de glastuinbouw. Het aantal bij de gemeente ingeschreven arbeidsmigranten ligt onder de 4.500.

Witte vlekken

Volgens het rapport zijn er vanuit het recente verleden negen concrete signalen over arbeidsuitbuiting. Dat er zo weinig duidelijk is, heeft te maken met zogenoemde witte vlekken. Zo is de huisvesting door uitzendbureaus redelijk in beeld, maar die door tuinders minder. Ook is er te weinig bekend over illegale bewoning op bedrijventerreinen en zijn er te weinig controles om zicht te krijgen op spookmigranten die wel ergens wonen in Westland, maar niet staan ingeschreven.

Aanbevelingen

Het onderzoeksbureau adviseert om binnen de gemeentelijke organisatie een intern meldpunt te openen, zodat ambtenaren weten wat relevante signalen van uitbuiting zijn én zich ook vrij voelen om deze te delen. Er wordt overigens direct aan toegevoegd, dat de gemeente Westland hier inmiddels al mee bezig is.

Tevens moet het voor burgers - Westlanders én arbeidsmigranten - makkelijker worden om klachten over huisvesting, arbeid en overlast te melden bij de gemeente. "Zorg dat er op het gemeentehuis zonodig beëdigde tolken aanwezig zijn als mensen uit Oost-Europa hun verhaal willen doen over misstanden."

Ook wordt aanbevolen om een integraal interventieteam op te starten, bestaande uit gemeente, politie, Inspectie SZW en Belastingdienst. Dit team - naar het voorbeeld van 'Kompas' in Noord-Holland Noord - moet controles uitvoeren op georganiseerde (illegale) huisvesting van arbeidsmigranten en op de arbeidsomstandigheden.

Burgemeester Van Ardenne heeft de gemeenteraad laten weten, de aanbevelingen serieus te nemen. "Bekeken wordt op welke manier we deze verder kunnen uitwerken", schrijft zij. Duidelijk is in elk geval, dat een nieuwe aanpak van uitbuiting menskracht en geld vraagt. Er wordt momenteel uitgezocht om hoeveel het exact gaat. Het onderwerp staat op de agenda van de gemeenteraadscommissie Bestuur volgende week donderdag.