Flinke problemen bij kwekers door gasprijzen: 'Rekeningen kunnen niet meer betaald worden'

Het leek even iets rustiger op de energiemarkt, maar de afgelopen dagen schieten de gasprijzen weer door het dak.

En dat veroorzaakt voor kwekers in de regio steeds groter wordende problemen. Reserves raken op en rekeningen kunnen niet meer worden betaald. Hoe lang houden de Westlandse glastuinbouwbedrijven de gascrisis nog vol? Kweker Marcel van der Lugt: "Als de prijzen tot mei zo hoog blijven, dan voorzie ik dat 30 procent gaat omvallen."

Elke ochtend is het voor lisianthuskweker Van der Lugt het eerste wat hij doet: kijken naar de gasprijs van die dag. "We zijn er continu mee bezig", vertelt hij. "Vervolgens bepalen we de strategie. Hoeveel lampen zetten we vandaag aan? Hoeveel gas gebruiken we vandaag en hoeveel stroom? We móeten wel, ik denk dat er nu geen één kweker is, zelfs als je gas groot hebt ingekocht, die het niet doet."

Voor zijn megabedrijf van 11 hectare zijn de torenhoge gasprijzen van dit moment een drama. "Het kost mij vijf tot zes keer zoveel dan normaal." Over exacte bedragen wil de kweker liever niet praten. "Omdat het allemaal heel relatief is en echt afhangt van de grootte van je bedrijf. Maar je kunt ongeveer rekenen dat een gemiddeld glastuinbouwbedrijf voorheen per hectare 4.000 euro per week aan gas kwijt was. Met de huidige prijzen, is dat 24.000 euro."

'Dit is voor niemand vol te houden'

Van der Lugt teert in op zijn reserves. "Maar het houdt een keer op, ik heb er zeker zorgen over. En dat geldt niet alleen voor mij. In februari of maart zijn er echt rekeningen die niet meer betaald kunnen worden." Hoelang zijn bedrijf het volhoudt, kan hij niet zeggen. "Het hangt af van hoelang de prijzen zo hoog blijven. Ik hoop heel erg dat we in maart wakker worden uit een boze droom. Want uiteindelijk is dit voor niemand vol te houden."

De kweker neemt het vooral de overheid kwalijk dat er niet wordt ingegrepen. "Ze gooien de gaskraan in Groningen dicht, zonder na te denken over de gevolgen. Ze laten het over aan de markt. Ja, als er veel minder gas is, natuurlijk gaan de prijzen dan omhoog. Wanneer je zo'n besluit neemt, zorg dan ook voor alternatieven. Sluit contracten af met andere landen bijvoorbeeld. Dat we in deze situatie zitten, hebben we echt te danken aan de regering."

Waarom zijn gasprijzen zo hoog? Er zijn meerdere oorzaken die leiden tot de huidige extreem hoge energieprijzen in Europa. Zo is er onder andere weinig wind, zijn er kerncentrales dicht, is de CO2-prijs hoog en helpen zorgen over de slecht gevulde gasbergingen ook niet mee.

'Veel kwekers nu al in schulden bij bank'

Maar hadden de kwekers deze situatie ook niet zelf kunnen voorkomen? "Er zijn inderdaad mensen die dat zeggen. Als je gas groter en voor langere tijd hebt ingekocht, zijn de problemen minder. Maar dit was niet te verwachten. Prijsstijgingen van twee keer zoveel, is misschien nog ondernemersrisico. Maar dit niet. Vorig jaar was het gas nog niks waard."

Dat veel glastuinbouwbedrijven nu al in problemen verkeren, blijkt ook uit cijfers van ABN Amro. Veel glastuinbouwbedrijven kloppen nu al aan bij de bank om de klap van de hoge energieprijzen op te vangen, aldus een woordvoerder. Ook uit een inventarisatie van Glastuinbouw Nederland blijkt dat als de huidige energieprijzen aanblijven, 38 procent van de ondernemers zijn rekeningen niet meer kan betalen.