Westlandse kweker getroffen door tomatenvirus: 'Ik kom er niet meer vanaf'

Tomatenkweker Leo van der Lans is één van de kwekers in het Westland die getroffen werd door het tomatenvirus ToBRFV.

Het virus kostte zijn bedrijf miljoenen euro's en hoewel de boel redelijk onder controle is, zegt hij zelf niet meer van het virus af te komen. "Je kunt het vergelijken met corona. Er zullen altijd wel een paar planten blijven die het virus krijgen."

"Het begon met een paar planten die gek stonden", zegt tomatenkweker Leo van der Lans, als hij terugdenkt aan het moment dat hij het virus ontdekte in zijn kas. "Ik keek het eventjes aan, maar dacht na een tijdje: dit is echt niet goed. De planten gingen naar het laboratorium, waar ze getest werden. En vervolgens kwam het tomatenvirus eruit."

"Onbegrijpelijk", noemt hij het hoe het virus in zijn kas terecht is gekomen. "Er is hier niemand vreemds binnen geweest. Maar het is zo ontzettend besmettelijk, daar komt het gewoon door." Vervolgens kon de Westlander het grootste gedeelte van zijn planten ruimen. "Het virus verspreidde zich razendsnel door de kas. We hebben een teelt van twintig weken oud, al twee maanden eerder moeten beëindigen."

'Als het in je kas zit, raak je het niet meer kwijt'

Voor Leo betekende dat fiks omzetverlies. "Maar ook het schoonmaken van de hele kas, alle voorzorgsmaatregelen die daarna getroffen moesten worden, zorgden voor veel extra arbeid en kosten, en het teeltschema was compleet in de war. Die eerste uitbraak, heeft me wel twee miljoen euro gekost, het was heel heftig." En hoewel hij de boel nu goed onder controle heeft, is het virus nog niet uitgeroeid.

"Dat gaat voorlopig ook niet gebeuren. Als het eenmaal in je kas zit, kom je er niet meer vanaf. Wij zijn nu eenmaal geen laboratorium waar alles clean blijft. En we willen daarnaast ook niet te agressieve middelen gebruiken om het virus kwijt te raken." Desondanks is de impact inmiddels minder heftig. "Als er nu een plant is, die het virus heeft, gaat die plant en nog een beetje extra weg, that's it."

'Fijn als er een middel wordt gevonden'

Maar heeft die ene plant dan niet inmiddels veel meer andere planten besmet? "Dat weten we nooit zeker. Het is net als met corona", vergelijkt Leo. "Het kan zijn dat je het krijgt, maar het hoeft niet. Door de extra hygiënemaatregelen die we hebben genomen, verspreidt het virus zich in elk geval veel minder snel." De kweker benadrukt daarnaast dat het virus ook niet schadelijk is voor mens of dier. "Het is vooral vervelend voor mij als ondernemer, omdat er planten worden weggegooid."

Het virus kost hem nog steeds, ondanks dat er veel minder planten zijn die weg moeten - met de extra arbeids- en hygiënemaatregelen meegerekend, zo'n half miljoen extra per jaar. Maar kan het virus dan helemaal niet uitgeroeid worden? "Voorlopig niet. Het virus heeft de Q-status (quarantainestatus), omdat het heel besmettelijk is en dat betekent dat er nog niet getest kan worden met resistentie. Vooralsnog moeten we ermee leren leven. Maar het zou heel mooi zijn als de Q-status er op een gegeven moment af gaat en er een middel wordt gevonden om het virus volledig te elimineren."