Burgemeesters- en dokterswoning Wateringen
Als je door de Herenstraat in Wateringen loopt, zie je nog vele oude huizen en huisjes. En er zijn enkele markante huizen die direct opvallen. Een ervan is Herenstraat 43, een gemeentelijk monument, waar vroeger een aantal burgemeesters en later diverse dokters waren gevestigd.
Cornelis Hoek, veenman en Waterings burgemeester van 1811 tot 1814, kocht in 1806 hier een huis van de overleden Dirk van Lieshout. Toen de welvermogende Cornelis in 1852 overleed, erfde zijn dochter Maria dit statige pand. Zij liet het in neoclassicistische stijl verbouwen. Dit is een stijl die opkwam eind 18de, begin 19de eeuw en waarin de klassieke kunst van het oude Griekenland en Rome terug kwam
Dan rijst de vraag wat de geschiedenis van dit statige pand is en wie de bewoners waren. Een eerste stap is te kijken naar de kaart van Kruikius van 1712 en de kadasterkaart van 1832 met het huis op perceel 122 en 123.
Op de kadasterkaart is al bebouwing op deze locatie aanwezig (in het gele vlak) met als eigenaar Cornelis Hoek; maar in 1712 is daar nog geen huis getekend.
In de periode van 1860 tot en met 1989 hebben vervolgens verschillende burgemeesters en dokters in de woning gewoond.
Cornelis Hoek
Burgemeester en veenman Cornelis Hoek Cornelis was geboren in Berkel, maar zijn vader Pieter Hoek vestigde zich in 1793 in Wateringen. Cornelis trouwde in 1798 met Rosalia Alida van Hulst. Haar vader Martinus was jong gestorven en haar moeder, Maria van der Arend, hertrouwde met Hendrik van Leeuwen, een groot veenman.
Cornelis kwam in een gespreid bedje en werd binnen korte tijd ook een gevierd veenman. In die periode was men namelijk volop bezig met het uitvenen van de Wateringveldse polders. De gedroogde turf werd gebruikt voor het stoken van fornuizen en verwarmen van huizen. Cornelis en Rosalia kregen twee kinderen: Maria Cornelia in 1800 en Petrus Martinus in 1806. Op 28 mei 1806 kocht Cornelis Pietersz Hoek 'een Huis, Erf en Tuijntje groot 50 roeden' gelegen in de Nieuw Wateringveldsche Polder.
In deze Franse tijd werd de burgemeester, toen 'Maire' genoemd, gekozen door de eigen bevolking. Op die manier werd Cornelis Hoek in 1811 burgemeester. Hij bleef dit slechts tot 1814, want toen benoemde de gouverneur van de provincie, tegen de zin van de bevolking, Hendrik Monna als burgemeester.
Cornelis kocht steeds meer land in de Wateringveldse en Woudse Polders en werd een vermogend man. Hij kreeg alle tijd om zijn statige witte huis aan de Wateringse Vaart op te knappen. Hij woonde hier gelukkig met zijn vrouw en twee kinderen totdat Rosalia Alida van Hulst op 21 mei 1837 overleed in haar huis in de Herenstraat.
Petrus Martinus erfde 'Het Huis, gemerkt wijk A nr. 39, Koetshuis met Stal, Erve of grond en bleekveld voor f 4.000', op de locatie van het latere postkantoor. Burgemeester Petrus Martinus Hoek was vanaf 1850 tot aan zijn dood op 6 oktober 1857 burgemeester van Wateringen. En als veenman was hij ook succesvol.
Maria Cornelia Hoek
Maria Cornelia trouwde in 1828 met Jacobus Johannes Gallé meester grutter en veenman uit Schiedam. Het stel ging inwonen in het grote herenhuis van haar ouders aan de Herenstraat. Zij kregen hier acht kinderen in de periode 1832‑1843, waarvan er vier zeer jong overleden. Haar man overleed op 21 oktober 1849.
In 1858 werd Maria Cornelia Hoek als 58-jarige weduwe eigenaar van het grote huis aan de Wateringse Vaart. Zij liet het huis kort daarna herbouwen. Dit zou wel eens dé herbouwing kunnen zijn die de huidige vorm gaf aan het huis.
Burgemeester Cornelis Petrus Hoek
Cornelis Petrus was pas 25 jaar bij het overlijden van zijn vader in 1857. Hij werd, zo jong nog, direct als opvolger van zijn vader tot burgemeester benoemd. In overleg met zijn tante Maria Cornelia werd overgegaan tot een woningruil en werd hij eigenaar van het Heerenhuis aan de Wateringse Vaart. Cornelis Petrus Hoek overleed op 59-jarige leeftijd op 3 juni 1892.
Burgemeester Frederik van der Does de Willebois
Burgemeester Frederik van der Does de Willebois werd in 1892 geïnstalleerd als burgemeester van de gemeente Wateringen. Zijn vrouw Henriette kocht de burgemeesterswoning aan de Herenstraat. In 1909 werd er een deel gesloopt en een deel bijgebouwd.
Dokter Antonius Leonardus Switzar
Vanaf 1908 werd het herenhuis bewoond door dokter Switzar. Het werd toen een dokterswoning. Dokter Antonius Leonardus Switzar was arts in Wateringen van 1900 tot aan zijn dood in 1930.
Dokter Hendricus Lambertus Jansen
In 1930 nam dokter Hendricus Lambertus Jansen de praktijk over en verbouwde direct de oostzijde. In 1936 verbouwde hij de achtergevel en de zolderruimte. Hij woonde hier tot 17 november 1961.
In de oorlog speelde hij een belangrijke rol bij de oprichting van de commissie tot leniging van de voedselnood en maaltijdverstrekking voor kinderen. De demping van de Wateringse Vaart eind jaren vijftig maakte de brug overbodig. Vele oudere Wateringers herinneren dokter Jansen nog als een betrokken arts.
Dokter Petrus Cornelis Reijkers
Dokter Petrus Cornelis Reijkers kwam in 1961 van Hillegom naar Wateringen en kocht de dokters woning Herenstraat 43. Eind jaren zestig liet dokter Reijkers een architect studie maken naar een rigoureuze verbouwing aan de oostzijde. Het koetshuis werd afgebroken en in 1970 kregen de apotheek, wachtkamer en garage een heel ander uiterlijk. Het statige herenhuis behield wel zijn charme.
Dokter Kop
In 1988 verkocht dokter Reijkers aan dokter Kop het achterste gedeelte van zijn tuin, zo'n 800 m2 grond, waardoor hij aan De Beemd 1 een huis met artsen praktijk kon bouwen.
Jonkheer Adrianus Marinus Wichers Adrianus werd op 31 augustus 1989 de nieuwe eigenaar van Herenstraat 43. Hij was directeur van Wichers Management Consulting. Vanaf die tijd was het markante witte huis geen dokterswoning meer maar een woonhuis. In september 1992 werd het pand gekocht door Adviesbureau De Goede die zich hier vestigde. Na een verbouwing is het huis nu ingericht voor de verhuur van appartementen aan particulieren. De aanbouw links op de plaats van het oude koetshuis en een aan bouw aan de achterzijde worden gebruikt door Zonne studio Wateringen.
Auteur: Chris Batist - Historische Vereniging Wateringen-Kwintsheul