Moeder verdacht van oorlogsmisdaad, staat voor het eerst voor de rechter

Heeft de 47-jarige Ayada K. uit Naaldwijk haar minderjarige zoon bewust laten meevechten met IS in Syrië? Het Openbaar Ministerie (OM) denkt van wel en legt de vrouw een oorlogsmisdrijf ten laste, namelijk het in hulpeloze toestand brengen van een minderjarige en het rekruteren van een kindsoldaat.

K. ging in 2014 met vakantie naar Turkije met haar destijds 13-jarige zoon Abdallah en 14-jarige dochter Safia. Vanuit Turkije stak ze stiekem de Syrische grens over en kwam terecht in Raqqa, wat toen net door terreurbeweging Islamitische Staat (IS) was uitgeroepen tot hoofdstad van het zogeheten kalifaat van IS.

Dochter Safia trouwde in Raqqa met Reda N. uit Leiden. N. kwam al in 2016 terug naar Nederland. Hij werd veroordeeld tot 4,5 jaar cel en heeft zijn straf voor deelname aan IS uitgezeten. K. en haar dochter zijn in mei van dit jaar gerepatrieerd vanuit een vluchtelingenkamp in Syrië.

IS-documenten

De dochter wordt ook vervolgd, maar zij mag haar rechtszaak in vrijheid afwachten, zo bleek enkele weken geleden. Ayada K. wordt wel in voorarrest gehouden, omdat ze wordt verdacht van een oorlogsmisdrijf.

Het OM bezit documenten van IS waaruit blijkt dat zoon Abdallah na aankomst in Raqqa heeft deelgenomen aan twee trainingskampen, een shariatraining en een militaire training. Daarna is hij lid geweest van de militaire politie van IS. Hij is vermoedelijk in 2017, toen hij 16 jaar was, gesneuveld in Raqqa.

Niet vrijwillig

Zijn zusje Safia heeft bij de politie ook verklaard dat Abdallah naar trainingskampen is geweest, zegt Omroep West Volgens de advocaat van K., Mirjam Levy, ging de jongen niet vrijwillig, maar werd hij door Reda N. naar de trainingskampen gebracht. K. zou ook boos en in paniek zijn geweest toen ze van haar zoon werd gescheiden na aankomst in Raqqa.

Volgens Levy is haar cliënt in Raqqa getrouwd met een man om zo haar zoon weer bij zich te kunnen hebben. Dat huwelijk is ook weer ontbonden.

Kind onderhield moeder

Volgens het OM blijkt uit de IS-documenten dat Abdallah vanaf zijn dertiende werd betaald voor zijn werk. Hij onderhield van zijn geld zijn moeder en een minderjarig kind, vermoedelijk een halfbroertje dat zijn moeder in Raqqa heeft gekregen.

Volgens internationaal recht geldt elke vorm van deelname aan een militaire eenheid als 'toetreding', zelfs al is het alleen maar een training. De officier van justitie wees donderdag op verschillende internationale onderzoeken waaruit is gebleken dat IS sinds 2013 kindsoldaten gebruikte, sommigen zo jong als vier. Het OM vindt dat K. dat moet hebben geweten voor ze naar Syrië ging.

Zwijgrecht

Het onderzoek naar wat er nou precies is gebeurd met de moeder en haar kinderen loopt nog. K. heeft zich tot nog toe beroepen op haar zwijgrecht, maar volgens de advocaat wil ze later wel een verklaring afleggen.

K. wilde donderdagochtend niet veel zeggen. Ze moest vooral huilen om haar zoon. Wel zei ze dat ze opgelucht is dat ze weg is uit Syrië. De zaak gaat verder op 23 oktober.