Westlandse Jutta Leerdam: Europees kampioene die taboes doorbreekt

Met haar eyeliner en blonde lokken is de Westlandse Jutta Leerdam een opvallende verschijning op het ijs. Daarnaast verovert ze de ene na de andere gouden medaille, heeft ze 3,6 miljoen volgers op Instagram én doorbreekt ze taboes met uitspraken over haar gewicht en menstruatiepijn.

De afgelopen dagen kon vader Ruud Leerdam niet naar buiten in zijn woonplaats in 's-Gravenzande zónder aangesproken of gefeliciteerd te worden met de winst van zijn dochter afgelopen weekend. "Dat went nooit hoor, al die aandacht", lacht hij.

Jutta Leerdam werd in het Noorse Hamar voor de tweede keer in haar carrière Europees Kampioene sprint. "Aan de ene kant hadden we het verwacht", geeft haar vader eerlijk toe. "Maar aan de andere kant besef ik heel goed dat haar prestaties nooit 'normaal' mogen worden. Het is eerder abnormaal dat Jutta zoveel wint."

'Bommetje met veel power'

Om wat 'bij te tanken' van het kampioenschap verbleef zijn dochter de afgelopen dagen bij hem en moeder Monique in het ouderlijke huis in 's-Gravenzande. Dat gebeurt niet vaak, want zoals haar vader zegt: "Ze is fulltime prof" en vliegt van wedstrijd naar wedstrijd en trainingskamp naar trainingskamp. "Maar het is heel fijn als ze er dan even is."

Vader Leerdam - die een tomatenkwekerij heeft - schaatste vroeger zelf graag en moedigde daarom alle vier zijn kinderen aan om de ijzers onder te binden. Jutta begint pas op haar elfde bij de ijsclub in Pijnacker, maar blijkt al snel bovengemiddeld talent te hebben. "Ik noemde haar mijn bommetje, omdat ze zoveel power heeft", vertelt haar vader. "Al ging haar kracht soms wel ten kosten van de geslepen techniek."

Na een clubkampioenschap waarbij Jutta een halve seconde onder het junioren record rijdt, valt ze op en kan ze als ze vijftien is gaan schaatsen bij gewest Zuid-Holland. "Als je in die molen meegaat, dan wordt op een gegeven moment ook naar je doelen gevraagd", vertelt Ruud.

"De meesten uit haar team hadden een doel als: ik wil 500 meter in 43 seconden schrijven. Jutta niet, die schreef gewoon op dat ze olympisch kampioen wilde worden. De coaches waren het daar niet mee eens, het moest wel een 'haalbaar' doel zijn. Maar ze heeft het nooit aangepast, en dat hoort ook bij hoe Jutta is. Ambitieus en ze vaart haar eigen koers. Ben je het er niet mee eens? Jammer dan."

Taboedoorbrekende uitspraken

In dat plaatje past ook een interview van een maand geleden, waarin ze eerlijk zegt wat de impact van haar menstruatie was op haar prestatie. Een week later vertelt ze ook nog dat ze haar gewicht meer los kan laten en zichzelf niet meer uithongert. Dat het haar zelfs meer power geeft waardoor ze nog harder schaatst.

Of ze van tevoren over dat soort taboedoorbrekende uitspraken nadenkt? Vader Leerdam: "Nee hoor, dat ontstaat gewoon, ze is heel spontaan, open en eerlijk. Maar het is wel zo dat ze meer wil zijn dan alleen 'Jutta de schaatsster', door haar positie kan ze ook iets betekenen en een rolmodel zijn voor jonge meiden."

Het merk 'Jutta'

En met 3,6 miljoen volgers op Instagram lukt dat goed. De 24-jarige schaatsster is invloedrijk en daardoor ook een commercieel merk geworden. Ze heeft contracten met bekende merken en verdient met haar instagrampost in strakke schaatspakjes of weinig verhullende foto's flink wat bij.

Ruud Leerdam: "Schaatsen was altijd een oersport. Niemand deed het haar voor de wedstrijd of make-up op tijdens het rijden. Jutta heeft daar verandering ingebracht en dat wordt geaccepteerd omdat ze óók goed is. Als ze elke wedstrijd 5e of 6e zou worden, dan zou men zoiets hebben van: 'doe maar normaal'. Maar nu denkt men: waarom niet? Ze stimuleert jonge meisjes om ook te gaan schaatsen. Zij willen net zo worden als Jutta."

'Ze gaat voor goud'

Hoewel haar relatie met Koen Verweij vorig jaar strandde - daar wil Ruud Leerdam niets over kwijt - gaat het goed met zijn dochter. Volgens hem heeft de transfer naar Team Jumbo-Visma daar alles mee te maken. "De nieuwe ploeg waar ze rijdt doet haar goed. Ik zie dat ze rustiger geworden is."

De carrière van zijn dochter mag als een trein gaan, als schaatser, rolmodel en influencer. Toch is dat ene doel dat ze opschreef toen ze 15 was, nog niet gehaald: Olympisch kampioene worden. Want tijdens de Winterspelen in Peking veroverde ze zilver op de 1000 meter. "Voor de Olympische winterspelen in 2026 gaat ze voor goud. En als Juut ergens voor gaat, dan gebeurt het ook."