Streekhistorie: Van Tol leverde eerste DAF-je in het Westland

Tinus van Tol was schipper. Zijn zoons Jan en Wim van Tol startten een transportbedrijf met oude legertrucks.

Gevestigd bij de veiling Poeldijk. Daar hadden ze ook een kantoortje. De zaken gingen goed. Begin jaren '50 had het bedrijf een wagenpark van meer dan tien vrachtwagens.

De gebroeders van Tol hadden een prachtige Borgward Isabella (zie foto), waar ze heel zuinig op waren. Als een chauffeur eerder terugkeerde van een rit dan verwacht dan kreeg hij van een van de broers vaak de vraag om de Borgward even te wassen. En het kwam ook voor dat een andere chauffeur later die dag dezelfde vraag kreeg van de andere broer.

Het wagenpark van transportbedrijf Van Tol (veiling Poeldijk)

De vrachtwagens en aanhangwagens moesten iedere 10.000 km worden doorgesmeerd en om zelf in die behoefte te voorzien werd eind jaren '50 besloten aan de Jan Barendselaan een eigen garage te laten bouwen.

En al tijdens de bouw van die garage besloten de gebroeders van Tol ook maar meteen DAF-dealer te worden.

Mei 1959: "Het eerste DAF-je, produkt van Nederlandse auto-industrie, is zaterdag met muziek voorop het Westland binnengereden. En alsof het de intocht van een beroemd autocoureur betrof zo reed burgemeester Wouters van Monster achter de harmonievereniging Pius X aan, Poeldijk binnen".

"De eerste die in onze streek een DAF-personenwagen zal bezitten is een Westlandse verpleegster, woonachtig in Monster. Zij zal echter nog even geduld moeten hebben want het wagentje van zaterdag is bestemd voor demonstraties. Dealer voor het Westland van deze eerste Nederlandse personenauto is de firma Gebr. van Tol in Poeldijk." (krant de Westlander 15 mei 1959)

De garage was nog niet af. Van Tol maakte gebruik van een noodgebouw aan de Slachthuiskade. In december 1959 was het dan zover. De garage werd geopend door burgemeester Wouters.

"Burgemeester Wouters vond het een knappe prestatie van de heer van Tol, dat deze, in een gebied, dat opgeslokt wordt door het glas, een dergelijk garagebedrijf kon oprichten. Met het gereedkomen van deze DAF-garage wordt in een grote behoefte voorzien, want ook de tuinders gaan met de moderne tijd mee" (krant De Westlander 4 december 1959).

Als officiele openingshandeling reed burgemeester Wouters met een DAF-je door een gespannen lint. Van de toespraken tijdens de opening is een geluidsopname bewaard gebleven. U hoort resp. de ceremoniemeester, burgemeester Wouters, dhr. Homan (namens de DAF-fabrieken), dhr. Kooi (namens ESSO) en dhr. Wim van Tol.



In de geluidsopname horen we Wim van Tol vertellen hoe enthousiast hij is over de DAF. Het DAF-je bevalt hem zo goed dat hij er, zo vertelt hij, liever in rijdt dan in zijn dierbare Borgward. "Laat mijn broer daar maar in rijden". Er kwam in 1959 niet alleen een garage, maar ook een benzinestation.

In de krant van juni 1959 adverteerden de gebroeders van Tol. Ze zochten personeel. Marcel van Elswijk weet het nog. "Je hoefde bij van Tol niet zelf te tanken. Dat deden Jan Kok en Janus Kok voor je. 49 cent (23 eurocent) per liter (1962). En tweetakt voor je brommer, zelf mengen."



De aanhangwagens van het transportbedrijf werden doorgesmeerd en vervolgens vaak door een pickup-DAFje naar de veiling getrokken. Ze konden net genoeg snelheid maken om over de bult bij de Nieuweweg te komen. Er reed nog weinig verkeer in die tijd.De aanhangwagens van het transportbedrijf werden doorgesmeerd en vervolgens vaak door een pickup-DAFje naar de veiling getrokken. Ze konden net genoeg snelheid maken om over de bult bij de Nieuweweg te komen. Er reed nog weinig verkeer in die tijd.



Eerste DAF-bestelauto

Carrosseriebouwer Van Beurden in De Lier kreeg een zeer bijzondere opdracht kreeg van het garagebedrijf van Tol in Poeldijk. Op een goeie dag kon van Tol weer een DAF-autootje afleveren aan een kruidenier in Poeldijk. Maar die zei er bij dat het een bestelauto moest zijn.

"Komt voor elkaar zei van Tol en ging praten met Piet van Beurden in De Lier, het kwam toen ook inderdaad keurig voor elkaar en van Beurden met zijn beide zoons zijn er met garagehouder van Tol nog steeds trots op dat zij de eerste DAF-bestelauto op de weg hebben gebracht". (krant De Westlander 18 juli 1969).

Rond 1965 werd het bedrijf van de gebroeders van Tol gesplitst. Jan van Tol nam het transportbedrijf onder zijn hoede en Wim van Tol ontfermde zich over de garage en het inmiddels florerende ESSO-benzinestation. Het transportbedrijf is begin jaren '70 opgegaan in transportbedrijf Van Geest.



In 1974 is het benzinestation grondig verbouwd naar een self-servicestation.



Bij de bouw van de garage, hebben Wim en Riet van Tol een huis aan de garage vast gebouwd. Dit huis mocht volgens de regels van toen niet te hoog worden en is daarom een soort bungalow geworden. Het huis staat er nog steeds en daar woont op dit moment Hans (jongste zoon van Wim).

De garage is, toen de bedrijfsvoering veranderde, verkocht aan Nadorp, die er een drukkerij hield. Later, in de jaren 90, is de garage gedeeltelijk weer terug gehuurd om een autowasstraat en twee zelfwasboxen te realiseren, een van de eerste in Westland.

Auteur: Jan Buskes van het Historisch Archief Westland

Foto's en geluidsopname van Hans van Tol en Kelly van Rijn-van Tol