Streekhistorie: 100-jarige Maassluise verenigingen

In 1918 ging de werkweek van 57 naar 52 uur. De directeur van de Touwfabriek, H.C. van der Lely, maakte zich ernstig zorgen. Al die vrije tijd voor zijn arbeiders zou leiden tot verveling, rondzwerven op straat, vernielingen en drankmisbruik. Hij moest iets doen.

Invulling van vrije tijd

De directeur hield zelf niet van voetbal, maar toch richtte hij in 1918 een voetbalvereniging op, VDL (Van Der Lely) genaamd. Bijzonder was dat deze club op zondag ging voetballen. Velen in Maassluis vonden dat voetballen op zondag - een 'heilige rustdag' - eigenlijk niet kon. Daarom werd ook in 1918 de voetbalvereniging 'Excelsior Maassluis' opgericht. Die ging op zaterdag voetballen.

Op de Fenacoliuslaan een feestelijke optocht van de diverse Maassluise sport- en culturele verenigingen ter ere van het bezoek van Koningin Wilhelmina aan Maassluis op 19 september 1924.

Zo ontstonden in de afgelopen 100 jaar veel verenigingen in Maassluis. Ze hadden vaak dezelfde doelstellingen, maar verschillende ideeën over de invulling. Bedrijven richtten eigen verenigingen op voor hun werknemers, maar ook kerkelijke gezindten stichtten hun eigen clubs. Zo ontstonden er heel wat verenigingen in Maassluis die allemaal dezelfde tak van sport beoefenden.

Het raskonijn

Zeker tot in de jaren zestig was Maassluis daar groot genoeg voor. Iedereen was lid van een of meer vrijetijdsverenigingen en besteedde daar veel tijd aan. Heel bekend zijn de foto's van optochten. Als er ook maar iets te vieren was, marcheerden de vele verenigingen mee in de optocht. Het was een eer jezelf en de vereniging zo goed mogelijk te presenteren, samenwerken en samendoen stond hoog in het vaandel.



Optocht van een gymnastiekvereniging op de Afrol. Op de achtergrond komt de harmonie Euterpe uit Maasland de Patijnestraat uit marcheren.

Onder 'sportverenigingen' vielen ook de konijnenfokvereniging Het Raskonijn en de Duivenmelkers. De duivenvereniging is in de Tweede Wereldoorlog opgeheven door de bezetter, omdat hij bang was voor het verzenden van berichten per postduif. De konijnenvereniging heeft in WO II nog een wedstrijd gehouden met prijzen als een damespermanent, een baal hooi, een doos sigaren, enz. Na de oorlog vernemen we niets meer van deze vereniging, wellicht waren alle konijnen in de pan beland.



Op 1 september 1945 werd er in Maassluis ter gelegenheid van de verjaardag van Koningin Wilhelmina een optocht georganiseerd waarin onder andere met praalwagens facetten uit de oorlog verbeeld werden. Een praalwagen van Advendo met leden van de gymnastiekvereniging op de Noorddijk ter hoogte van de Wedde.

Het is bekend dat in de jaren zestig een beetje de klad kwam in het verenigingsleven. Dat wordt algemeen verweten aan de opkomst van de tv, de groeiende welvaart en de 'individualistische maatschappij'. Maar is dat helemaal terecht? De Historische Vereniging Maassluis hield een aantal jaren geleden een inventarisatie en wat bleek? Maassluis kent nog altijd een kleine 50 sportverenigingen die allemaal actief zijn, van klaverjas tot korfbal. Dus zo slecht is het nog niet gesteld met het verenigingsleven. Alleen zien we het niet meer zo.

Samen fietsen

Naast de sport kent Maassluis ook veel culturele verenigingen en stichtingen. Van koren tot knutselen en koffieclubs. We doen dus nog steeds heel veel samen, ondanks de veranderde tijden.



Defilé op 12 juli 1963 ter gelegenheid van de geboorte van de 15.000e inwoner van Maassluis. Deze optocht was een spontane actie waaraan zeer velen deelnamen en trok honderden belangstellenden.

Even terug naar de 52-urige werkweek in 1918. Want het bleef niet bij een sportvereniging, Van der Lely richtte ook het Van Der Lely's Fanfarekorps op. Dit is nu bekend als muziekvereniging Kunst na Arbeid. Er zijn dus 3 verenigingen die dit jaar 100 jaar bestaan, reden voor een feestje. Ook de Historische Vereniging viert een jubileum; zij bestaat 35 jaar. En de HVM vond het een aardig idee om die verbondenheid van de Maassluizers van vroeger voor een keertje nieuw leven in te blazen. Daarom is het idee voor een grote Stadsquiz opgevat. Elke (vrienden)club mag inschrijven. Wie meedoet krijgt een quizboek met de meest uiteenlopende vragen en opdrachten. Niet alleen speuren naar historische sporen, ook onderzoek op internet, een fietstocht door de Vlietlanden, het bouwen van het mooiste vogelhuisje. Als de inschrijvers het maar samen doen. Ze hebben er de hele zomer de tijd voor.

Verbonden door de Stadsquiz

De HVM probeert met de quiz heel Maassluis met elkaar te verbinden. De quiz is bijvoorbeeld leuk voor inwoners uit aangrenzende gemeenten om Maassluis beter te leren kennen. Maar hij is ook een aanrader voor de Maassluizers die hier nog maar kort wonen en Maassluizers die uit andere landen komen. Dé gelegenheid om elkaar en de stad te leren kennen en 'in te burgeren'.

Meer informatie op stadsquizmaassluis.nl

Auteur: Ineke Vink van de Historische Vereniging Maassluis