Streekhistorie: Het Pynasplein

De oude dorpskern van Maasland was eeuwenlang maar heel klein. De bebouwing beperkte zich tot een ring rondom de dorpskerk en verder uitwaaierend naar twee zijden langs de vliet, die officieel Zuidgaag heet. Ook waren er nog enkele zijstraatjes. Achter verschillende dorpshuizen kwamen diepe tuinen en zelfs enkele boerenerven voor. Zo had Johan van den Berg achter zijn winkelpand (thans Museum De Schilpen) aan de 's Herenstraat een tuin van wel zeventig à tachtig meter diep eindigend bij een sloot. Achter de sloot vond men de weilanden van de Dijkpolder, die doorliepen tot aan de Maasdijk.

In het begin van de twintigste eeuw had Jan van den Berg, die er toen woonde, groenten en fruitbomen, een druivenkas en een bijenstal. In 1905 liet hij in zijn tuin een vergader- en feestzaal bouwen met de naam TAVENU (Ter Aangename Verpozing En Nuttige Uitspanning). Het gebouw was bereikbaar vanaf de 's Herenstraat via een bestraat paadje tussen zijn winkelpand en herberg De Pynas.



De Pynas in de 's Herenstraat te Maasland. Op de foto v.l.n.r. Klaas Vollebregt, caféhouder, Jan Gordijn, Alida Vollebregt-Wendel en dienstbode (?). (foto 1935)

Rond 1950 begon de dorpsuitbreiding op gang te komen en werden er nieuwe straten aangelegd zoals de Slot de Houvelaan en de Diepenburchstraat. De grote achtertuinen vielen ten prooi aan de dorpsuitleg. Het overgebleven terrein tussen de Diepenburchstraat en de achterzijde van de huizen aan de 's Herenstraat bleef onverhard. Het Tavenu werd in 1954 opslagruimte van de Coöperatieve Aan- en Verkoopvereniging (CAV) en verviel later tot opslagplaats van de gemeente Maasland; onderhoud werd niet gepleegd. De omgeving verpauperde in snel tempo. De kentering kwam in 1994 met de bouw van het Heelhuis, waar de huis- en tandartsen hun praktijk gingen uitoefenen. Toen er ook nog een advocatenkantoor en een kapperszaak kwamen, ontstond er een pleintje. Het gemeentehuis werd verbouwd en kreeg een moderne ingangspartij recht voor het pleintje. Café De Pynas legde een gezellig terras aan met uitzicht op Museum De Schilpen en het in 1989 gerestaureerde tentoonstellingsgebouw Tavenu.



Het Pynasplein. (foto 2004)

Toen een passende bestrating rondom een gespaarde eikenboom werd aangelegd, volgde in 1995 de officiële opening met de naam Pynasplein, naar de eeuwenoude herberg grenzend aan het pleintje. Het plein heeft inmiddels een echte dorpsfunctie: buurt- en kinderfeesten, dorpsfeesten en Koningsdag worden er gevierd. In de zomer geeft de Harmonie er een concert en op Hemelvaartsdag wordt er boelhuis gehouden.

Auteur: K. Boschma Ϯ van de Historische Vereniging Maasland