Hart-longmachine in 'onze' traumahelikopter moet tientallen levens redden

De traumahelikopter op Rotterdam The Hague Airport heeft een landelijke primeur in handen: een mobiele hart-longmachine, die mensen met een hartstilstand een veel grotere kans op overleven biedt.

"Patiënten die eigenlijk geen kans meer hebben", legt intensivist Erasmus MC Dinis Reis Miranda uit.

Als in onze regio een traumahelikopter nodig is, vliegt bijna altijd het toestel dat op Rotterdam The Hague geparkeerd staat. Het apparaat zit in een rugzak - die door de machine zo'n 30 kilo weegt - samen met steriele pakketten, doeken en dikke infusen. "Het is toch een kleine operatie", legt Reis Miranda bij mediapartner Rijnmond uit. "Wat hierin zit is precies hetzelfde als ze bij een open-hart-operatie gebruiken, maar dan in het klein."

Hersenen krijgen zuurstof

Op veel plekken in Nederland zijn AED's te vinden, waarmee mensen gereanimeerd kunnen worden. "Als die reanimatie niet lukt, kunnen we dit apparaat gebruiken", zegt Reis Miranda. "Als het hart na twintig minuten reanimeren niet begint te kloppen, is de kans klein dat je eruit gaat komen. Hoe korter het hart het niet doet, hoe beter het ook is voor je lichaam. Dit apparaat", gebaart hij naar de tas, "is de vervanging van de hart- en longfunctie van het lijf."

Hart-longmachine. Rijnmond

Om het apparaat te gebruiken worden onder de lies twee slangen in de bloedvaten gewerkt die naar het hart gaan. Die bloedvaten worden afgeklemd en dan neemt de machine de functie van het hart over. Er gaat zuurstofarm bloed in de machine en er komt zuurstofrijk bloed uit.

"Dat betekent dat de machine 'bloed voor het hart weghaalt en weer terugpompt naar het hart", legt Reis Miranda uit. "Dat doet het op dezelfde snelheid als het hart zou doen, met ervoor een kunstlong. Met het bloedpompen komt de circulatie op gang en krijgen de hersenen weer zuurstof. De oorzaak van het probleem, het hartinfarct bijvoorbeeld, blijft bestaan en je moet nog steeds snel naar het ziekenhuis, maar je hersenen worden wel van zuurstof voorzien."

Artikel gaat verder onder de video:

En dat is belangrijk omdat dat is waar de schade ontstaat. "Hoe langer het duurt voordat de hersenen zuurstof krijgen, hoe meer schade ontstaat. Er zijn patiënten waarbij het hart wel weer gaat kloppen, maar die nooit meer wakker worden omdat de hersenen te beschadigd zijn."

'Ongelooflijk veel potentie'

De traumahelikopter landt ondertussen achter hem. "Dit is de eerste van het land", vertel Reis Miranda trots. "De komende anderhalf jaar gaat het Rotterdamse team andere 'heli's' trainen, zodat zij het ook kunnen." Want afgelopen woensdag bleek al wel dat de machine - die nu nog op proef is - uitermate handig is. "We hebben hem toen voor het eerst gebruikt en dat ging goed! Als we hem niet hadden gehad, was het misschien wel anders afgelopen..."

Om de hart-longmachine uit te spreiden door Nederland, moet er langdurige financiering opgezet worden, vertelt Reis Miranda. "Het kost wel wat ja, maar dit heeft zo ongelofelijk veel potentie. We moeten alleen het ministerie van Volksgezondheid daar nog van overtuigen; dat dit veel beter werkt. We denken dat we zo'n 200 patiënten per jaar hebben die hiervoor in aanmerking komen: die na 20 minuten nog geen eigen hartslag hebben en eigenlijk geen kans meer hebben. We denken dat we zo'n 30 tot 40 procent van hen hiermee kunnen redden. We zijn ontzettend blij met deze machine."

Nederland is het eerste land ter wereld waar de hart-longmachine landelijk wordt uitgerold.