Geen straffen in zaak Westlandse kassenbouwer

Kassenbouwer Kubo uit Monster en het moederbedrijf van tomatenkweker Red Star uit De Lier zijn vrijdag door de Haagse rechtbank vrijgesproken van fraude met subsidies. De rechter maakte gehakt van het onderzoek dat jaren in beslag nam. Wat door de inspectie en het functioneel parket werd gezien als fraude, is volgens de rechtbank gewoon marktwerking. Dat schrijft mediapartner Omroep West.

De beklaagdenbanken in de rechtbank zitten vol vrijdagmiddag voor de uitspraak. Het draait allemaal om subsidieaanvragen voor milieuvriendelijke kassen. In 2011 wordt een regeling in het leven geroepen die ervoor moet zorgen dat met innovatieve uitvindingen, glastuinbouw milieuvriendelijker wordt. Het Westlandse bedrijf bedrijf Kubo kan die kassen maken, Red Star is een van de eersten die gebruik maakt van de regeling.

In het hele proces van de subsidieaanvraag blijken op verschillende moment verschillende bedragen te worden genoemd. Ook zijn er mailtjes waarin staat dat geprobeerd wordt een zo hoog mogelijke subsidie binnen te halen. De inspectie die moet voorkomen dat er oneigenlijk gebruik wordt gemaakt van de subsidiepot vindt het allemaal verdacht. Er volgen huiszoekingen, administratie en computers worden in beslag genomen en vervolgens duurt het jaren voordat de bedrijven en hun directeuren voor de rechter staan.

Boetes en werkstraffen geëist

Het OM eiste vorige maand honderdduizenden euro's boete tegen de bedrijven en de directeuren zelf moeten een werkstraf krijgen. De officier van justitie is ervan overtuigd dat de bedrijven doelbewust hebben geprobeerd extra subsidie binnen te hengelen door offertes aan te passen en onderling prijsafspraken te maken. De bedrijven ontkennen. Zo gaat dat nou eenmaal in de business.

De uitspraak in de zaak duurt lang, want de rechter neemt uitgebreid de tijd om alles wat het OM heeft aangedragen door te spitten. Maar na ongeveer een half uur is de conclusie duidelijk: er is niets bewezen van doelbewust sjoemelen met subsidies. "Het is marktwerking", geeft de rechter de bedrijven gelijk. Maar hoe kan het dan dat er verschillende bedragen circuleren? "In de subsidieregeling is opgenomen dat een contract pas getekend mag worden als de subsidie is toegekend", zegt de rechter. En in de uiteindelijke contracten kunnen bedragen afwijken, dat is geen fraude. "Het is onhandig, maar het zit in het systeem", zegt de rechter.

Hoge marges

Dan is er is het punt van de marges die Kubo hanteert op de door hen geleverde producten. Die zijn te hoog, vindt het OM en dat duidt ook op fraude. Hier gelooft de rechter niets van. "Het bewijs ontbreekt", zegt ze. Het ging indertijd niet goed in de markt. Kassenbouwers boden hun diensten onder de kostprijs aan, om het hoofd maar boven water houden. "Maar Kubo was uniek in de markt. Een bedrijf is in Nederland vrij om de eigen marges te bepalen, dat is gewoon marktwerking. En vrije marktwerking kan nooit bepaald worden door een subsidieregeling", verduidelijkt de rechter nog.

Dan is er nog de zaak van een offerte die is verstrekt aan de inspecteur die onderzoek deed, maar die is vervalst. Daar heeft het OM een punt, aldus de rechtbank. De directeur van Kubo heeft een bedrag aangepast in een offerte, naar verluidt omdat het in het origineel niet klopte. Maar daar heeft hij niets over gezegd tegen de inspecteur. Dus dan lijkt het het originele document, maar dat is het niet. "Dat is dus vervalst. Was er opzet? Ja. En dat de verdachte zegt dat er geen kwade bedoeling bij zat maakt dan niet uit." De rechtbank is van mening dat dit echt een strafbaar feit is waar een straf bij past. Maar ze legt geen straf op. Het onderzoek heeft volgens haar veel te lang geduurd. Ze noemt het zelfs 'onmenselijk lang'.

Applaus, tranen en gejuich

Na de uitspraak klinkt applaus vanaf de publieke tribune. Er vloeien ook tranen van opluchting. Buiten de rechtszaal omhelzen de ex-verdachten elkaar. "Je eerlijkheid wordt in twijfel getrokken, dat is het ergste wat iemand kan doen. Maar nu is het klaar", zegt directeur Wouter Kuiper van Kubo. In het trappenhuis slaakt hij samen met twee collega's nog een vreugdekreet.

Het Openbaar Ministerie heeft twee weken de tijd om tegen de uitspraak in beroep te gaan.