Maatregelpakket stimuleert duurzame kassen: geen lozing, volledig hergebruik
De waterkwaliteit in Zuid-Holland staat onder druk, mede door de glastuinbouw. Nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen vervuilen het oppervlaktewater en bedreigen natuur en drinkwater. Het maatregelpakket ‘Verbetering waterkwaliteit' moet dit tegengaan.
Het maatregelpakket ‘Verbetering waterkwaliteit' richt zich op het terugdringen van schadelijke emissies uit de landbouw en tuinbouw in Zuid-Holland. Naast maatregelen voor de bollenteelt en boomteelt, is er een specifieke aanpak voor de glastuinbouw.
Een van de speerpunten in het pakket is de emissiereductie in de glastuinbouw, met als doel het realiseren van de emissieloze kas. Tijdens een persreis van afgelopen dinsdag naar kwekerij SV.CO in De Lier kregen diverse journalisten een inkijkje in hoe ondernemers omgaan met deze verduurzamingsopgave. Samen met een watercoach spraken ze met de kwekers van SV.CO die hun bedrijf stap voor stap naar nul-emissie brengt. Hun ervaringen laten zien dat deze transitie geen keuze is, maar een noodzaak om te blijven voldoen aan de steeds strengere eisen.
Duurzaamheid en strengere regels als drijfveer
"Je hoort daar aan te voldoen, en ja, dan houdt het uiteindelijk op", zeggen Frits Zwinkels en Thomas Botman, teeltspecialisten bij SV.CO over de steeds strengere milieueisen. Waar verduurzaming voor sommige sectoren nog een optie is, is het voor de glastuinbouw inmiddels een harde eis.
De regels rondom waterbeheer zijn aangescherpt, en bedrijven worden gecontroleerd op hun emissies. Dat betekent dat kwekers moeten investeren in waterzuivering, drainage en slimme technologieën om hun uitstoot te beperken. De kweker dan ook de noodzaak. "Wij gebruiken water niet alleen voor ons gewas, maar maken ook deel uit van een groter watersysteem. Als wij vervuilen, heeft dat gevolgen voor de hele omgeving."
Investeren in een emissieloze kas: hoge kosten, grote impact
Verduurzaming is niet gratis. De kweker somt op welke investeringen nodig zijn om een bedrijf volledig emissieloos te maken:
- Kleine aanpassingen, zoals een lekkende kraan repareren, kosten enkele honderden euro's.
- Middelgrote investeringen, zoals een nieuwe waterzuiveringsinstallatie, lopen in de tienduizenden euro's.
- Grote ingrepen, zoals een compleet nieuwe kasvloer met een drainagesysteem, kunnen tonnen kosten.
De bereidheid om te investeren hangt af van de situatie. "Bij een bedrijf dat al goed op orde is, gaat het om kleine ingrepen, maar bij oudere bedrijven kan het om gigantische bedragen gaan", zeggen de teeltspecialisten. Ook de leeftijd van de ondernemer speelt een rol. "Iemand die bijna met pensioen gaat, steekt niet zomaar honderdduizenden euro's in verduurzaming. Maar jonge ondernemers die nog 20 jaar doorgaan, denken er anders over."
Ondanks de hoge kosten is er geen weg terug. "De regels worden steeds strenger en uiteindelijk moet iedereen mee. De enige vraag is hoe snel je het doet."
De emissieloze kas: zo werkt het
De kern van de emissieloze kas is een gesloten watersysteem, waarin geen lozingen plaatsvinden. Dit wordt bereikt door:
- Drainage- en opvangsystemen die al het water binnen de kas houden.
- Waterzuiveringsinstallaties die schadelijke stoffen verwijderen.
- Slimme sensoren die continu de waterkwaliteit monitoren en bijsturen waar nodig.
De kweker van SV.CO ziet de voordelen, maar erkent ook de uitdagingen. "Het vraagt om een andere mindset. Je moet alles plannen en controleren. Je kunt niet zomaar iets wegspoelen."
Thomas Botman legt aan de journalisten uit hoe het teeltproces bij SV.CO werkt. WOS
De rol van de watercoach: begeleiden in plaats van controleren
Een van de opvallende initiatieven binnen de emissiereductie is de inzet van watercoaches. Deze coaches helpen ondernemers om hun waterbeheer te optimaliseren en emissies terug te dringen.
"Wij zijn geen controleurs, maar coaches", benadrukt de watercoach. "We nemen ondernemers bij de hand en helpen hen om de puntjes op de i te zetten."
Het gaat niet alleen om technische aanpassingen, maar ook om bewustwording. "Soms is het een kwestie van simpelweg slimmer omgaan met water. Een kleine aanpassing kan al een groot verschil maken."
De aanpak werpt zijn vruchten af: steeds meer kwekers vragen actief om begeleiding. "Ze willen het goed doen, maar weten niet altijd hoe. En als ze zien dat kleine aanpassingen al een groot verschil maken, raken ze gemotiveerd om verder te gaan."
De toekomst: investeren of verdwijnen
Wat betekent dit alles voor de toekomst van de glastuinbouw? De teeltspecialisten zijn daar helder over: "Uiteindelijk zal de sector steeds strenger worden gereguleerd. Bedrijven die niet meegaan, zullen het moeilijk krijgen."
De verschillen tussen moderne en verouderde bedrijven worden steeds groter. "Nieuwe bedrijven zijn vaak volledig ingericht op water- en energiebeheer, terwijl oudere bedrijven nog veel aanpassingen moeten doen. De vraag is: is het rendabel om een oud bedrijf te verduurzamen, of is het beter om opnieuw te beginnen?"
Ondanks de uitdagingen ziet de kweker kansen. "Duurzaamheid kan leiden tot innovatie, betere producten en een sterkere marktpositie voor bedrijven die vooruitdenken."
Met de komst van de emissieloze kas wordt de norm voor waterbeheer in de glastuinbouw steeds hoger gelegd. De vraag is niet of bedrijven zullen verduurzamen, maar wanneer en hoe snel ze die stap zetten. Voor ondernemers die nu investeren, lonkt een toekomst waarin ze niet alleen voldoen aan de regels, maar ook een leidende rol kunnen spelen in de duurzame glastuinbouw van morgen.