René was 20 jaar griffier Maassluis: 'Voer debat niet via social media'

René van der Hoek is twintig jaar raadsgriffier van Maassluis geweest. Na zijn afscheid in juni blikt hij terug op zijn loopbaan. Een pionier in een functie die de politiek sterk heeft veranderd.

Toen René van der Hoek in dienst kwam als raadsgriffier van de gemeente Maassluis was dit een nieuwe functie die sinds 2002 volgens de wet verplicht is. "Net voordat ik in dienst kwam, was het dualisme ingevoerd om de verantwoordelijkheden tussen het college van B en W en de gemeenteraad beter te scheiden: 'het college regeert, de gemeenteraad controleert'. Dat betekende dat de gemeenteraad onafhankelijk werd van het college van B en W. De gemeenteraad moest daarom een eigen raadsgriffier hebben om hen te ondersteunen in plaats van de gemeentesecretaris. Als raadsgriffier kon je alles dus nog een beetje uitvinden. Een beetje pionieren in een nieuwe functie."

Weinig mensen denken: als ik later groot ben, word ik raadsgriffier.

René van der Hoek

Later als ik groot ben

"Er zullen weinig mensen zijn die op de lagere school zaten en dachten, als ik later groot ben wil ik raadsgriffier worden", nuanceert Van der Hoek zijn passie. "Maar het is eigenlijk heel simpel. Ik werk vanaf mijn zeventien bij de overheid. Ik ben begonnen bij de gemeente Vlaardingen. Daar heb ik allerlei opleidingen gevolgd die te maken hadden met bestuurlijk recht. Ook heb ik mijn rechtenstudie gedaan. Ik ben in feite automatisch in het bestuurlijk recht gegroeid."

Het gebeurde best wel eens dat ik mijn hulp moest bieden met het indienen van een motie, terwijl ik het met die motie privé niet eens was.

René van der Hoek

Karssen of Haan?

Toen Van der Hoek als raadsgriffier begon was Koos Karssen net burgemeester geworden. "Hij werkte een jaar eerder dan ik voor Maassluis en zat bij mijn sollicitatiegesprek. Edo Haan werd in 2015 burgemeester. Het zijn andere persoonlijkheden, maar hadden min of meer dezelfde achtergrond met een behoorlijk rugzak aan ervaring in de gemeentelijke bestuur. De een was misschien wat strenger tijdens raadsvergaderingen dan de ander. Met alle twee heb ik heel hecht samengewerkt en had ik een sterke vertrouwensverband. Als raadsgriffier moet je niet alleen goed kunnen opschieten met de burgemeester, maar ook met de wethouders, de raadsleden en de ambtenaren. Als het met een van die partijen niet goed gaat, kun je beter opstappen. Een raadsgriffier moet net als een burgemeester boven de partijen staan. Het gebeurde best wel eens dat ik mijn hulp moest bieden met het indienen van een motie, terwijl ik het met die motie privé niet eens was."

Versnippering van macht

Lokale partijen lijken de afgelopen twintig jaar het politieke landschap te hebben veranderd. Eens? "Ik kijk daar best genuanceerd tegen aan. Natuurlijk hebben landelijke partijen een achterban in de Tweede Kamer en provincie. Maar ook die partijen zijn lokaal bezig. Wat ik wel zie, is dat er met de opkomst van meer lokale partijen een grotere versnippering is gekomen. Toen ik als raadsgriffier begon had je in Maassluis zes politieke partijen, nu zijn dat er tien, waarvan vier lokale partijen. Alle partijen hebben recht om een motie in te dienen en spreektijd op te eisen. Als je dan tien agendapunten hebt, kan de vergadertijd behoorlijk oplopen."

WOS

Griffiers zijn best serieus; echt sappige anekdotes heb ik niet.

René van der Hoek

Debatteren via sociale media

Als het gaat over communiceren via sociale media onderscheidt Van der Hoek het gebruik door raadsleden en hoe burgers via sociale media reageren op dingen die in de stad spelen. "Wat dat laatste betreft vind ik het niet normaal dat er gewoon allerlei ongebreidelde meningen over de schutting worden gegooid. Vaak zonder kennis van zaken, zonder achtergrond en zonder context. Daar wordt niemand wijzer van. Het is een tendens die volgens mij niet meer te stoppen is. In de tijd dat burgemeester Haan net aantrad, gingen veel burgers over de schreef. De een roept wat, en de rest roept het na zonder te weten waar het over gaat. Zo boor je iemand wel de grond in. Politici voelen zich regelmatig ernstig bedreigd. Aan de andere kant heb je de politiek zelf. Je wilt je als politieke partij natuurlijk ook via sociale media profileren en je boodschap uitdragen. Maar het debat tussen politici moet niet via sociale media plaatsvinden; het debat hoort thuis in de raadszaal. Op sociale media komt het vaak neer op moddergooien. Daar bewijs je de politiek geen dienst mee. Het roept alleen maar meer polarisatie op. Ik moet zeggen, gelukkig valt dat in Maassluis wel mee. Ik ken gemeenten waar het veel erger is."

Stiekem in een huisje in de bossen

"Griffiers zijn best serieus; echt sappige anekdotes heb ik niet", antwoordt Van der Hoek op de vraag naar levendige herinneringen. "Natuurlijk zijn mij best discussies bijgebleven, zoals over het slopen van woningen in de Burgemeesterswijk. Toen was er echt sprak van bedreigingen. Een heel nare tijd. Wat heel leuk was dat ik namens de overheid voor een periode van anderhalf jaar de griffier van Bonaire heb ondersteund. Dat gebeurde op afstand, maar ik ben er ook voor een dag of tien naartoe geweest. Dat waren de krenten in de pap. Net als het proces rond het benoemen van een nieuwe burgemeester. Dat is een heel intensieve samenwerking met de vertrouwenscommissie. Wij zaten dan stiekem in een huisje in de bossen om in het geheim gesprekken met kandidaten te voeren. Dat zijn mooie herinneringen."

Nog wat te doen?

En nu? "Het is nog even wennen. Ik kan zo terecht voor interim-baantjes of vrijwilligerswerk, maar voorlopig kijk ik de kat even uit de boom. Samen met mijn echtgenote genieten we van ons pensioen. En dat lukt goed. We hebben een grote tuin om te onderhouden en ik zoek ook de sportschool weer op. Als het invullen van mijn vrije tijd op deze manier blijft bevallen, vind ik het prima zo. Misschien verhuizen we in de toekomst nog een keer naar Maassluis. Dan pak ik het pontje vanaf Maassluis naar de overkant waar ik nu woon. Als die dan hopelijk weer vaart", kijkt Van der Hoek argwanend. "Tot voor kort ging ik vaak met het pontje van Maassluis naar Rozenburg en dan met de auto naar huis. Die fiets staat daar nu weg te roesten en de banden staan leeg. Die moet ik nog een keer ophalen", eindigt Van der Hoek met een ontspannen glimlach.