Westland heeft nog steeds smerigste water: 'Straf voor kwekers die bestrijdingsmiddelen lekken'

Al jaren is het oppervlaktewater in Westland het meest smerige water van Nederland. En ondanks diverse inspanningen verbetert de situatie niet.

Er komen zelfs nog steeds achttien soorten bestrijdingsmiddelen vanuit de glastuinbouwgebieden in Westland in het water terecht. Daarom gaat het Hoogheemraadschap van Delfland meer actie ondernemen en de Algemene Waterschapspartij (AWP) wil dat dit drastisch wordt aangepakt. "Meer controles en tuinders moeten meebetalen."

Ook wil de AWP dat de bron van het lek nauwkeurig wordt opgespoord. "Bewust lozen, dat gebeurt eigenlijk al heel lang niet meer", legt voorzitter Hans Middendorp uit. "Maar we weten inmiddels dat het water uit de kas op allerlei manieren onbedoeld kan weglekken: via het dak, via de ramen. Een barst in de betonvloer van de kas kan al een lekkage geven."

Volgens de partij is het belangrijk om dat lek te vinden. "Niet omdat we per se een schuldige willen aanwijzen, maar zodat het water schoon wordt en blijft. Daar hebben we meer handhavers en opsporingsmethodes voor nodig, maar die kosten veel geld." Dat geld moet de komende jaren via de kwekers komen, vindt de AWP. "De vervuiler betaalt, dat lijkt me wel zo eerlijk."

'Al veel gedaan'

Middendorp stelt voor dat dit geld betaald moet worden via een heffing op de waterschapsbelasting voor álle kwekers. "Met af en toe een boete, komen we er niet. De hele sector is verantwoordelijk. We zouden er een tijdelijke heffing van honderd procent op kunnen zetten, totdat de schadelijke stoffen in het water aanzienlijk gedaald zijn." Het Hoogheemraadschap staat niet achter zo'n heffing. Volgens hen wordt er door veel kwekers wél goed werk verricht. "Met zo'n heffing tref je hen ook", zegt Hoogheemraad Marcel Belt.

Hij vervolgt: "Tien jaar geleden was de waterkwaliteit nog veel slechter dan nu. Inmiddels zijn alle kwekers aangesloten op het riool, hebben ze hun waterstromen in kaart gebracht en waar nodig aangepast. Dat heeft de situatie verbeterd." Maar verre van voldoende, Uit het laatste onderzoek, eind 2021, blijkt dat nog steeds 20 van de 23 meetpunten in het kassengebied rood kleuren vanwege de 'zeer hoge toxiciteit'.

'Eén grote gifzooi'

Volgens de Algemene Waterschapspartij moet er vanuit de sector zelf nog méér besef komen dat dit probleem moet worden aangepakt. "Het Westland wordt de Greenport van Nederland genoemd. Hoe kan je het in godsnaam zo noemen als het gedeeltelijk een grote gifzooi is? Wat wij echt onacceptabel vinden, is dat er achttien bestrijdingsmiddelen boven de veiligheidsnorm uitkomen. En dat is op jaarbasis, dus het gaat niet om incidentele uitschieters." Toch zijn er kwekers bij wie het milieubesef groot is. "Ik voel me als kweker verantwoordelijk", vertelt tomatentuinder Hans Zwinkels. "We zijn erg gebrand op mogelijke gaatjes in de vloer. Als ik merk dat er toch ergens iets zit, dan kitten we dat met een stukje metaal direct dicht." Wel is hij tegen zo'n algemene heffing. "Dat lijkt me de omgekeerde wereld. Dat er meer controles moeten komen en betere methodes, daar sta ik absoluut achter. Maar ga dat financieren met geld van de kwekers die zich niet aan de regels houden. De goede moeten niet onder de kwade lijden."

Hans Zwinkels inspecteert de afvoer in zijn kas. Steffie Taal

'Van de gekke'

Het Hoogheemraadschap wil ook via andere wegen de situatie verbeteren. Belt: "We zijn sinds kort in nog drie extra polders in Westland begonnen met meten. Daarnaast willen we op een andere manier gaan handhaven. Strenger straffen bij kwekers die toch nog bewust lozen, en preventief bij oude kassen kijken, waar veel kans op lekkages zijn. Tot slot gaan we op zoek naar innovaties om dit probleem op te lossen."

Volgens het AWP heeft strenger straffen weinig zin: "Of iemand bewust of onbewust water lekt, daar is niet achter te komen. Daarnaast is de pakkans erg klein en de algemene milieuboetes zijn gewoon laag: zo'n 3000 euro. Voor een kweker die een ton per week verdient, heeft dat geen afschrikkende werking. En het levert ons te weinig op. De problemen met de waterkwaliteit spelen al zó lang, er móet gewoon écht iets gebeuren. Zonder dat de inwoners van Delfland opdraaien voor de extra kosten. We vinden het van de gekke dat de sector het zelf niet op orde krijgt."

Ook schadelijk voor mensen?

Met het zwemseizoen voor de deur rijst ook de vraag of de giflekkages in de Westlandse plassen schadelijk zijn voor mensen? "Van één of twee keer zwemmen in zo'n plas krijg je niks", stelt Middendorp. "Maar bij langdurige blootstelling is het zeker schadelijk." Belt beaamt dat. Daarnaast veroorzaakt een slechte waterkwaliteit zoals die nu is in Westland wel veel eerder blauwalg. Er is dus hoe dan ook haast geboden bij het verbeteren van de waterkwaliteit in Westland. In 2027 is het zelfs wettelijk verplicht te voldoen aan nul lozingen. Gaat het Westland dat halen? Belt: "Als we blijven samenwerken met alle betrokken partijen én als iedereen vanuit zijn taken en verantwoordelijkheid doet wat nodig is, dan moet dat lukken, ja."